Οικογένεια και νηστεία

Τοῦ Μητροπολίτου Ἐλευθερουπόλεως ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ

«σὺ δὲ νηστεύων ἄλειψαί σου τὴν κεφαλὴν καὶ τὸ πρόσωπόν σου νίψαι, ὅπως μὴ φανῆς τοῖς ἀνθρώποις νηστεύων, ἀλλὰ τῷ πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ…» (Ματθ. 6, 17-18)

Μὲ τὰ ἱερὰ αὐτὰ καὶ πανσέβαστα λόγια ἠθέλησε ὁ Κύριός μας, ἀγαπητοὶ Ἀδελφοί, νὰ δώση τὶς σωστὲς κατευθύνσεις, ὅσον ἀφορᾶ τὸ θέμα τῆς νηστείας. Διότι καὶ αὐτὸ τὸ θρησκευτικὸ ζήτημα ἦτο σὲ λάθος δρόμο ἐπὶ τῶν ἡμερῶν του. Οἱ θρησκευτικοὶ ἡγέτες τοῦ λαοῦ, προπάντων μὲ τὸ παράδειγμα τους, παραπλανοῦσαν τὸ λαὸ σχετικὰ μὲ τὴ νηστεία.

Δυστυχῶς οἱ Γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι, ὅπως καὶ σὲ ἄλλα θέματα τοῦ θρησκευτικοῦ βίου, ἐπρόσεχαν ὄχι τὴν οὐσία, ἀλλὰ τὸν τύπο. Δὲν ἀπέβλεπαν τόσο στὸ νὰ εὐαρεστήσουν στὸν Θεό, ἀλλὰ πῶς νὰ ἀρέσουν στοὺς συνανθρώπους των, προκειμένου νὰ εἰσπράξουν τοὺς ἐπαίνους καὶ τὰ ἐγκώμιά των. Τὰ πάντα ἔπρατταν «πρὸς τὸ θεαθῆναι τοῖς ἀνθρώποις» καὶ ὄχι γιὰ νὰ δοξασθῆ τοῦ Θεοῦ τὸ Ὄνομα καὶ οἱ ἴδιοι νὰ ὠφεληθοῦν πνευματικά.

Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Κύριός μας εὐκαιρίας κάποτε δοθείσης τοὺς μίλησε γιὰ τὴν νηστεία, πῶς θά εἶναι εὐάρεστη στὸ Θεὸ καὶ ὠφέλιμη στοὺς ἰδίους. Τὴν διδασκαλία Του δὲ αὐτὴ τὴν ξαναθυμόμαστε σήμερα, Κυριακή τῆς Τυροφάγου, διότι ἀπὸ αὔριο, Καθαρὰ Δευτέρα, ἀρχίζει γιὰ τοὺς χριστιανοὺς ἡ νηστεία τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς.

Τὸ σημερινό, λοιπόν, Εὐαγγελικό μας ἀνάγνωσμα, προϋποθέτοντας, ὅτι τηροῦμε εὐλαβικὰ καὶ ἐμεῖς τὸν ἱερό τῆς νηστείας θεσμό, μᾶς διαφωτίζει γιὰ τὸν ἀκριβῆ τρόπο τῆς ἐφαρμογῆς της, ὥστε νὰ ἔχωμε κέρδος πνευματικὸ ἀπὸ τὴν ὀρθή τήρησή της. Διαφορετικὰ, ἐὰν παραβλέψωμε τοὺς ὅρους, ποὺ θέτει ὑπόψη μας σήμερα ὁ Κύριος ἤ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, στὸ σχετικὸ σημερινό ἀνάγνωσμα, τότε ἡ μικρὴ θυσία τῆς νηστείας δὲν θὰ ἔχη τὰ ἀναμενόμενα ἀποτελέσματα.

Ὅπως ὅμως προηγουμένως εἴπαμε, ὁ Κύριος μὲ ὅσα εἶπε στὸ Εὐαγγέλιο σήμερα περὶ τῆς πραγματικῆς νηστείας, προϋποθέτει ἀνθρώπους ποὺ σέβονται καὶ τηροῦν τὸν θεσμὸ τῆς νηστείας. Ἀπὸ τὴ διαπίστωση αὐτὴ πηγάζει ἀμέσως τὸ ἐρώτημα: πόσοι ἀπὸ τοὺς σύγχρονους Ὀρθοδόξους χριστιανοὺς τιμοῦν τὴ νηστεία τῆς Ἐκκλησίας;

Σὲ πόσες οἰκογένειες, πιό συγκεκριμένα, ἀπὸ αὔριο θὰ τηρηθῆ ἡ παλαιὰ καί ὠφέλιμη τῶν χριστιανικῶν οἰκογενειῶν συνήθεια, ὅλα τὰ μέλη της νὰ ἀρχίσουν νὰ ἀπέχουν ἀπὸ ὁρισμένες τροφές στό οἰκογενειακό τραπέζι, ὅσες ὁρίζονται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία;

Δυστυχῶς σημαντικὸς ἀριθμὸς οἰκογενειῶν χριστιανικῶν δὲν θὰ τιμήσουν δεόντως τὴν Ἁγία καὶ Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Θά περιφρονήσουν τούς νόμους τῆς Ἐκκλησίας, στήν ὁποία ἀνήκουν. Θὰ συνεχίσουν νὰ καταλύουν ἀφόβως, χωρίς ἴχνος κάποιας πνευματικῆς ἐνοχῆς, στὴν τράπεζα τους ἀπὸ ὅλες τὶς τροφές.

Κρῖμα! Καὶ ὅμως ἡ νηστεία δὲν εἶναι ὄψιμη ἰδιοτροπία τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι πανάρχαιος θρησκευτικὸς θεσμός. Εἶναι μάλιστα, σύμφωνα μὲ τὴν ὀρθὴ γνώμη τῶν ἉγίωνΠατέρων μας, συνομίληκη στὰ χρόνια μὲ τὸν ἄνθρωπο! Ὅσο χρονικά τό γένος τῶν ἀνθρώπων, τόσο καί ἡ νηστεία ! «Συνηλικιώτις τοῦ ἀνθρώπου», κατὰ τὸν Μέγαν Βασίλειον. Ἡ δέ ἐγκράτεια, ἡ προσοχή στὴν τροφὴ φέρει εὐλογία στὸν ἄνθρωπο.

Ἀντίθετα ἡ ἀσυδοσία τοῦ ἀνθρώπου στὸ φαγητό, ἡ πολυφαγία, δὲν τὸν ὠφελεῖ σχεδὸν πάντοτε. Σήμερα ὑπὲρ τῆς νηστείας, τῆς σύμμετρης μὲ τὴν ἡλικία καὶ τὶς σωματικές ἀντοχὲς τοῦ κάθε ἀνθρώπου, ὑψώνει τὴ φωνή της μαζί μέ τήν Ἐκκλησία καί αὐτή ἡ Ἐπιστήμη τῆς Ἰατρικῆς. Μάλιστα! Ἡ Ἐπιστήμη στὶς ἡμέρες μας μέ τό στόμα διαπρεπῶν ἐπιστημόνων της, ἐπιβεβαίωσε τὴν ὀρθότητα τῆς ἀπόψεως τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, ὅτι ἡ νηστεία τοῦ Χριστοῦ εἶναι «ὑγείας μήτηρ». Μητέρα, δηλαδή, τῆς ὑγείας.

Ἄς προσέξωμε τὶς φωνὲς αὐτὲς τὶς σωτήριες καὶ τοῦ Κυρίου μας καὶ τῶν ἰατρῶν. Κυρίως ἄς προσέξουν οἱ καλὲς μητέρες, οἱ ὁποῖες ὀφείλουν νὰ φροντίσουν γιὰ τὸ θέμα αὐτὸ καὶ νὰ συνηθίσουν προπάντων τὰ παιδιὰ των στὴν ἐγκράτεια στὸ φαγητό. Τίποτε δὲν θὰ πάθουν, ἐὰν ἀνάλογα μὲ τὴν ἡλικία τους νηστεύσουν καὶ τὰ παιδιὰ τὶς ἅγιες αὐτὲς ἡμέρες.

«Νηστεύσωμεν, ἀγαπητοὶ Ἀδελφοί. Νηστεύσωμεν νηστείαν δεκτήν, εὐάρεστον τῷ Κυρίῳ». Ὅλη ἡ οἰκογένεια. Μικροί, μεγάλοι. Ὦ! τότε ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ θὰ ἐπισκιάση τὴν νηστεύουσα οἰκογένεια. Ἄγγελοι φωτεινοὶ θὰ τὴν περιφρουροῦν ἀοράτως καὶ θὰ τὴν φυλάττουν ἀπὸ ὅλους τούς ἐχθρούς, ὁρατοὺς καὶ ἀοράτους.

Εὐλογημένες ὄντως οἱ χριστιανές μητέρες, ποὺ θὰ πείσουν ὅλα τὰ μέλη τῆς οἰκογένειας νὰ τηρήσουν τὴν νηστεία τῆς Ἁγίας Τεσσαρακοστῆς.Ἰδίως πού θά ἐκπαιδεύσουν τούς νεαρούς βλαστούς των νά μή περιφρονοῦν τή νηστεία τῆς Ἐκκλησίας. Τότε ἡ γλυκειά προσμονὴ τῆς Ἀναστάσεως θὰ εἶναι ἀκόμη μεγαλύτερη. Τὸ ἴδιο καὶ ἡ πνευματικὴ καὶ ἄρρητη ἀπόλαυσή της. Τότε θά γιορτάσουν Πάσχα χριστιανικό, Κυρίου Πάσχα! Ἀμὴν!