π. Ιωάννου Αν. Γκιάφη

Θεολόγου- Πολιτικού Επιστήμονος

«Θέλω να δίνω φως από τη φλόγα μου, κι ας είμαι ένα ταπεινό λυχνάρι.» Με ένα απλό και λιτό δίστιχο, ο ποιητής και πεζογράφος Γεώργιος Δροσίνης μας υποδεικνύει την λησμονημένη ανθρωπιά. Χρησιμοποιώντας «το φως» και «το λυχνάρι» περνάει το μήνυμα της αλληλεγγύης και συγχρόνως της προσφοράς προς τον συνάνθρωπό μας. Προσκαλεί τον καθένα να γίνει έμμεσα ένα λυχνάρι το οποίο θα φέγγει στο σκοτάδι του διπλανού του. Καλεί τον οποιοδήποτε να ανάψει την δική του δάδα προκειμένου να φωτίσει τη ζωή του αναγκεμένου αδελφού του. Είναι δε αξιοπρόσεκτο πως σύμφωνα με τον ποιητή δεν παίζει ρόλο η ανθρώπινη δύναμη ή η κοσμική μεγαλειότητα, απεναντίας η ταπεινή αλληλοβοήθεια.

Εύκολα όμως μπορούμε να αναρωτηθούμε τι σχέση έχουν οι δυο αυτοί στίχοι του Γ. Δροσίνη με την σημερινή Κυριακή. Το κυριακάτικο ιερό ευαγγελικό ανάγνωσμα παρμένο από τον ιερό ευαγγελιστή Ματθαίο μας μεταφέρει δύο βαρυσήμαντους λόγους του Θεανθρώπου Κυρίου, σχετιζόμενους άμεσα με το προαναφερόμενο δίστιχο. Αποτελούν προέκταση των μακαρισμών του Σωτήρος Χριστού, τους οποίους απηύθυνε προς τους μαθητές Του και το παρευρισκόμενο πλήθος. Ο Διδάσκαλος έρχεται και χαρακτηρίζει τους δώδεκα μαθητές Του και κατ’ επέκταση όλους τους χριστιανούς ως «φως του κόσμου». Πράγματι λαμβάνοντας το θείο φως, διδασκόμενοι τις θείες αλήθειες και εγκολπώνοντας τα σωτήρια νάματα, είναι πλέον και αυτοί φώτα. Σημειώνει ο βυζαντινός ερμηνευτής Ευθύμιος Ζιγαβηνός: «Οι μαθητές του Χριστού είναι το φως των ανθρώπων διότι ως συνεχιστές του έργου Του στον κόσμο, φωτίζουν τα μάτια των ψυχών των ανθρώπων με το φως της χριστιανικής διδασκαλίας και γνώσεως. Οδηγούν αυτούς στον δρόμο της ευσέβειας.» Έτσι συμπεραίνεται ότι ο Χριστός είναι το «Φως του κόσμου» και οι μαθητές Του ξεπροβάλλουν ως φώτα προερχόμενα εκ του θείου φωτός.

Ο Κύριος επίσης παρομοιάζει αυτούς ως «πόλη που είναι κτισμένη σε όρος και είναι αδύνατο να κρυφτεί». Αντίστοιχα και οι μαθητές Του δεν μπορούν να κρύψουν την ευαγγελική αλήθεια, εφόσον την διδάχτηκαν, έχουν χρέος να την μεταλαμπαδεύσουν στα πέρατα της οικουμένης. Έχουν την υποχρέωση να λάμψουν ως «πνευματικά φώτα» μέσα σ’ έναν ειδωλολατρικό κόσμο. Έχουν κληθεί από τον Διδάσκαλο να αστράψουν με τις πνευματικές τους ακτίνες φωτίζοντας τους ευρισκομένους στην πλάνη και στον ζόφο της αμαρτίας. Και το πετυχαίνουν, όταν καταφέρνουν την διάδοση του αναστάσιμου ευαγγελικού μηνύματος σε διάφορα έθνη. Κατορθώνουν τον ευαγγελισμό των ανθρώπων, θεμελιώνοντας την Εκκλησία του Χριστού σε πολλά μέρη του κόσμου.

Ένας άλλος συγκλονιστικός χαρακτηρισμός των αποστόλων από μέρους του Κυρίου μας είναι ότι με τη ζωή τους οφείλουν να γίνουν «λυχνάρια». «Να είναι σαν το λυχνάρι που οι άνθρωποι το ανάβουν όχι για να το βάλουν κάτω απ’ τον κάδο με τον οποίο μετρούν το σιτάρι. Το τοποθετούν όμως πάνω στον λυχνοστάτη, ώστε να φωτίζει με τη λάμψη του όλο το σπίτι.» (Ματθ. ε’,15) Και οι απόστολοι έχουν το χρέος ως άλλα «λυχνάρια» να φωτίζουν με το φως του Χριστού τις οικίες των πεπλανημένων ανθρώπων. Ο λόγος της πνευματικής τους ύπαρξης είναι ο φωτισμός των εμπερίστατων αδελφών. Ο προορισμός τους λοιπόν συνοψίζεται στην εκπομπή του θείου φωτός μέσα στις ψυχές των ανθρώπων.

Βεβαίως οι απόστολοι καλούνται από τον Κύριο να παραδειγματίσουν όχι μόνο με τη διδαχή, αλλά και με την βιωματική πράξη. Δεν πρέπει να αρκούνται στα λόγια, αλλά να προχωρούν και στην εφαρμογή τους. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος θα γράψει: «η ακρίβεια του βίου δύναται να συνετίσει πλήθη λαού». Γι’ αυτό και οι απόστολοι καλλιεργώντας τις θεόσδοτες αρετές τους, καθοδηγούν πολλούς στη λύτρωση. Η μαρτυρία τους αποκτά οικουμενικότητα. Κι εδώ αξίζει να προστεθεί ότι το κεφάλαιο της «εν Χριστώ» σωτηρίας δεν είναι ατομική υπόθεση. Απεναντίας έχει ως αποδέκτες όλους τους ανθρώπους μηδενός εξαιρουμένου. Ως εκ τούτου αποδεικνύεται ότι το «φως των Εθνών» είναι ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ο Σωτήρ όλου του κόσμου.

Σήμερα την 30η Ιανουαρίου δεν διαβάζεται στους ναούς τυχαία αυτό το ευαγγελικό ανάγνωσμα. Η αγία μας ορθόδοξη Εκκλησία ζωντανεύει ξανά μπροστά μας τη μνήμη των αγίων Τριών Ιεραρχών, των προστατών της ελληνικής παιδείας. Ο ιερός υμνογράφος στο απολυτίκιό τους θα τους χαρακτηρίσει ως «φωστήρες της Τρισηλίου Θεότητος». Και σε άλλο σημείο θα γράψει: «Σήμερα τιμούμε τους υπέρλαμπρους φωστήρες της Εκκλησίας του Χριστού.» Πράγματι ο Μέγας Βασίλειος, ο Γρηγόριος ο Θεολόγος και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος φώτισαν με το επίγειο διάβα τους το σκοτάδι της αγνωσίας και της ειδωλολατρίας στο οποίο είχαν περιέλθει οι συνάνθρωποί τους. Έλαμψαν και οι τρεις ως άλλος «ήλιος» με την πνευματική ζωή τους και τον αγιοπνευματικό λόγο τους. Περπάτησαν την στενή και τεθλιμμένη οδό της ζωής ως «τέκνα φωτός». Αναδείχθηκαν «φωστῆρες ἐν κοσμῶ, λόγον ζώῃς ἐπέχοντες»(Φιλ. β’, 15-16).

Αλήθεια τι να πρωτοαναφέρει κάποιος για τους τρεις μέγιστους φωστήρες; Τα πάμπολλα φιλανθρωπικά και εν γένει κοινωνικά πονήματά τους, απόδειξη της σαρκωμένης αγάπης τους για τον πλησίον; Τα αναρίθμητα συγγράμματά τους και τους αξεπέραστους σε πνευματική ομορφιά λόγους τους, στους οποίους αποθησαυρίζονται οι δογματικές αλήθειες της πίστης μας; Την αγία βιωτή τους, που παρά τις κακουχίες και τους αγώνες τους, στέφθηκε με το φωτεινό στεφάνι της θείας δόξης; Είναι αλήθεια πως μέσα απ’ όλη την διαδρομή τους ξεπέρασαν τα εμπόδια του κόσμου και μετέδωσαν το φως του Ευαγγελίου στις διψασμένες αθάνατες ψυχές. Το αξιοθαύμαστο είναι ότι την πλούσια θύραθεν γνώση που απέκτησαν με κόπους, την εναρμόνισαν με την θεογνωσία. Ως «ετερόφωτα» εξέπεμψαν στην εποχή τους το «Φως του κόσμου». Δικαίως ένας ύμνος θα διασαλπίσει:  «τά του φωτὸς δοχεῖα ἀνευφημήσωμεν ἅπαντες».

Όμως έχουμε προβληματισθεί τι θέση έχουν στη ζωή μας οι άγιοι Τρεις Ιεράρχες; Πως εμπνεόμαστε στην καθημερινότητά μας απ’ όλη την αγιοπνευματική μαρτυρία τους; Δυστυχώς σήμερα δεν προβάλλονται όπως πρέπει μέσα στο σχολικό περιβάλλον και ακόμη περισσότερο μέσα στην οικογένεια. Αυτοί που ενήργησαν για το «φως της θεογνωσίας» στην πατρίδα μας παντελώς αγνοούνται και το χειρότερο διαγράφονται από τα σχολικά εγχειρίδια. Οδυνηρό το γεγονός ότι αντί να παρουσιάζονται στην παιδεία μας ως «αληθινά και αιώνια φώτα», προτιμούνται τα φώτα του δυτικού πολιτισμού, αλλότρια στην ελληνορθόδοξη παράδοσή μας. Ο Δυτικός αθεϊσμός και μηδενισμός  κατακτά στο σημερινό γίγνεσθαι έδαφος και η αγιοπατερική διδαχή και πράξη φαντάζουν αποστεωμένες αλήθειες, οι οποίες ανήκουν αποκλειστικά και μόνο στο παρελθόν. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα όταν ο νεοέλληνας δίνει προτεραιότητα στον δυτικό προηγμένο κόσμο, λησμονώντας τις ρίζες του και τις πατρογονικές παραδόσεις του. Όσο νωρίτερα κατανοήσουμε αυτή την απομάκρυνσή μας, τόσο θα έχουμε την ευκαιρία της επιστροφής μας στο «Φως της Τρισηλίου Θεότητος», στην παράδοση των αγίων Τριών Ιεραρχών. Ας αναφωνήσουμε λοιπόν μαζί με τον ποιητή Κώστα Παπαδημητρίου:

«Κι ας ζητήσουμε τώρα κι εμείς
απ’ τα δώματα πάνω τα θεία
να σκορπίσουν στη γη και οι Τρεις
μιαν αχτίδα απ’ την άγια σοφία.»

Γίνετε συνοδοιπόροι μας στην γνώση και την ενημέρωση. Στείλτε στο [email protected] άρθρα, φωτογραφίες, βίντεο ή κάτι που πιστεύετε ότι αξίζει να μοιραστείτε τόσο με εμάς όσο και με τους αναγνώστες μας.

Πρόσφατα Άρθρα

Οι εορτασμοί για την Εθνική Παλιγγενεσία στη Λάρισα

Στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Αχιλλίου χοροστάτησε στον Όρθρο και τέλεσε τη Θεία Λειτουργία, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιερώνυμος, ανήμερα...

Ο εορτασμός της εθνικής επετείου της 25ης Μαρτίου στην Ι.Μ. Παραμυθίας

Με ιδιαίτερη λαμπρότητα εορτάστηκε το Σάββατο 25 Μαρτίου 2023, στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό της πόλεως Ηγουμενίτσας η εορτή του Ευαγγελισμού της Υπεραγίας Θεοτόκου, όπου...

Ἡ Ἑορτή τοῦ Εὐαγγελισμοῦ καί τῆς Ἐθνικῆς ἐπετείου στήν Ναύπακτο

Στήν Ναύπακτο ὁ ἑορτασμός τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου καί τῆς ἐπετείου τῆς Ἐπανάστασης τοῦ 1821 εἶχε ὡς κέντρο τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ ἁγίου Δημητρίου,...

Η εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στην Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας

Με εκκλησιαστική λαμπρότητα εορτάσθηκε η Θεομητορική Εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, το Σάββατο 25 Μαρτίου 2023, σε ολόκληρη την Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας. Ο...

Λαμπρός ο Εορτασμός της Εθνικής Επετείου στην Καλαμάτα

Με λαμπρότητα εορτάστηκαν σήμερα στην Καλαμάτα ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου και η Εθνική Επέτειος της 25ης Μαρτίου. Στην επίσημη Δοξολογία, η οποία τελέστηκε στον Μητροπολιτικό...

Η 25η Μαρτίου στη Μητρόπολη Ταμασού

Με λαμπρότητα εορτάστηκε στην Ιερά Μητρόπολη Ταμασού η μεγάλη δεσποτική και θεομητορική εορτή του Ευαγγελισμού της Υπεραγίας Θεοτόκου, αλλά και η 202η επέτειος της...

Η εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και της Εθνικής Παλιγγενεσίας του 1821 στην Ι.Μ. Λαγκαδά

Η μεγάλη εθνικοθρησκευτική εορτή της «Πίστεως και της Ελευθερίας» ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου και της Εθνικής Παλιγγενεσίας του 1821, εορτάσθηκε με την δέουσα λαμπρότητα...

Λαμπρός εορτασμός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στον πανηγυρίζοντα Καθεδρικό Ναό του Σύδνεϋ

Με λαμπρότητα και ιεροπρέπεια εορτάστηκε στο Σύδνεϋ της Αυστραλίας η μεγάλη εορτή του Ευαγγελισμού της Υπεραγίας Θεοτόκου. Επίκεντρο των λατρευτικών εκδηλώσεων ήταν ο ομώνυμος...

Εορτασμός 25ης Μαρτίου στην Μητρόπολη Άρτης

Tο Σάββατο 25 Μαρτίου 2023, το πρωί, στον πανηγυρίζοντα εμβληματικό βυζαντινό Ιερό Ναό της Παρηγορήτισσας Άρτης, ελειτούργησε και εκήρυξε τον Θείο λόγο ο Σεβασμιώτατος...

Ἡ ἑορτή τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου καί τῆς Ἐθνικῆς Παλίγγενεσιας στήν Καστοριά

Λαμπρά ἑορτάστηκε ὁ Εὐαγγελισμός τῆς Θεοτόκου  καί ἡ Εθνική μας Παλιγγενεσία τοῦ 1821 στήν Ἱερά Μητρόπολη Καστορίας. Ἐπίκεντρο τῶν ἑορταστικῶν ἐκδηλώσεων ἀπετέλεσε ὁ Ἱερός Μητροπολιτικός Ναός Κοιμήσεως...

Οι δύο μεγάλες εορτές

Αρχιμ. Γρηγορίου Κωνσταντίνου, Δρ. Θ. Ιεροκήρυκος Ι Μ Κασσανδρείας Ἡ εορτή της 25ης  Μαρτίου, έχει διπλή σημασία, γιὰ μας τοὺς Έλληνες. Είναι θρησκευτική καὶ εθνική...

Πολυαρχιερατικός Εσπερινός στον εορτάζοντα Μητροπολιτικό Ναό της Λαμίας

Στην καθέδρα της Ηρωοτόκου Ρούμελης, την όμορφη πόλη της Λαμίας και στον ιστορικό Ιερό και πανηγυρίζοντα Μητροπολιτικό Ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου τελέσθηκε απόψε ο...

Παραμονή της εορτής του Ευαγγελισμού στην Κέρκυρα

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων κ. Νεκτάριος, χοροστάτησε στον πανηγυρικό εσπερινό της εορτής του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, και ανέγνωσε την Δ΄...

Πανηγυρικός Εσπερινός και χειροθεσία Πνευματικού στην Παρηγορήτισσα Άρτης

Την Παρασκευή 24 Μαρτίου 2023, το απόγευμα, στον πανηγυρίζοντα εμβληματικό βυζαντινό Ιερό Ναό της Παρηγορήτισσας, στην Άρτα, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Άρτης κ. Καλλίνικος, χοροστάτησε...

Η Δ’ στάση των Χαιρετισμών στη Μονή Αγίου Παντελεήμονος Αχερά

Με κατάνυξη τελέσθηκε το εσπέρας της Παρασκευής, 24 Μαρτίου 2023, ο Μέγας Εσπερινός της Εορτής του Ευαγγελισμού και η Ακολουθία της Δ΄ Στάσεως των...