Ο Μητροπολίτης Κονίτσης για το «Ουκρανικό»

ΚΥΡΙΑΚΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ, Κήρυγμα Μητροπολίτου Κονίτσης κ. Ἀνδρέου, γιὰ τὸ ΟΥΚΡΑΝΙΚΟ, (Ἱ. Ναὸς Ἁγ. Κοσμᾶ 8.3.2020)

Ἡ σημερινὴ Κυριακή, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, πρώτη Κυριακὴ τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς εἶναι Κυριακὴ ἀφιερωμένη στὴν Ὀρθοδοξία. Στὴν νίκη δηλ. καὶ τὸν θρίαμβο τῆς Ὀρθοδοξίας, τότε μὲν γιὰ τὶς εἰκόνες, ἀλλὰ καὶ ἀργότερα διὰ μέσου τῶν αἰώνων, ἐναντίον ὅλων τῶν αἱρέσεων μέχρι σήμερα. Ὅμως, ἔκρινα σήμερα καλόν, ἀντὶ νὰ μιλήσω γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία λεπτομερῶς καὶ ἐπικαίρως, εἶπα νὰ ἀφήσουμε στὴν ἄκρη τὸν κορωνοϊὸ καὶ τὸ παραλήρημα τοῦ κακοῦ, ἐξ Ἀνατολῶν, γείτονος, καὶ νὰ σᾶς κάνω μιὰ πολὺ σύντομη ἀλλὰ ἔγκυρη ἐνημέρωση γύρω ἀπὸ τὸ λεγόμενο Οὐκρανικὸ ζήτημα.

Μέχρι τὸ 1956 ὑπαγόταν ἐκκλησιαστικὰ στὸ Πατριαρχεῖο Κων/πόλεως. Τότε, ὅμως, ὁ Μέγας Πέτρος, αὐτοκράτορας τῆς Ρωσίας,  προσήρτησε τὴν Οὐκρανία στὴν αὐτοκρατορία τὴ Ρωσική. Καὶ ἐπειδή, ἐπιπλέον οἱ Οὐνῖτες ὑπονόμευαν τὴν Ὀρθόδοξη πίστη, γι’ αὐτὸ τὸ Πατριαρχεῖο παρεχώρησε τὴν Οὐκρανία, ἐκκλησαστικῶς, νὰ ἀνήκει ἐφεξῆς στὸ Πατριαρχεῖο τῆς Ρωσίας. Αὐτὸ συνέβαινε μέχρι τὸ 2018. Ὁπότε, ξαφνικά, χωρὶς νὰ ἔχει προηγηθεῖ κάποια ἐξήγηση τῶν πραγμάτων, ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης βρῆκε κάποιες ὁμάδες, γιὰ τὶς ὁποῖες θὰ σᾶς πῶ στὴ συνέχεια, καὶ ὅλους αὐτοὺς τοὺς ὀνόμασε “Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας”. Καὶ εἰς ἐπίρρωσιν αὐτῆς τῆς ἀναδείξεως τοὺς ἔδωσε τὸν λεγόμενο “Τόμο”, δηλ. μιὰ ἐπίσημη Πατριαρχικὴ Ἐπιστολή. Ὅμως στὴν Οὐκρανία, πρέπει νὰ ξέρετε, δὲν ὑπῆρχε καὶ δὲν ὑπάρχει καὶ σήμερα ἐνιαῖα Ἐκκλησία. Ὑπῆρχε ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, πολυπληθέστερη τῶν ἄλλων ὁμάδων, μὲ 12.500 ἐνορίες, μὲ 90 ἐπισκόπους, καὶ πολὺ λαὸ τοῦ Θεοῦ, ἐπικεφαλῆς τῆς ὁποίας εἶναι ὁ Μητροπολίτης Ὀνούφριος, τὸν ὁποῖον ἀναγνωρίζουν ὅλες οἱ Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες. Οἱ ἄλλοι ποιοὶ εἶναι ; Ἀπὸ τὴν μιὰ πλευρὰ ἦταν ὁ Φιλάρετος, ὁ ὁποῖος παλιά, μέχρι τὸ 1990, ἦταν Μητροπολίτης Κιέβου. Ἀλλὰ ἔχοντας φιλοδοξίες ἀποσχίσθηκε ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Μόσχας καὶ αὐτοανακηρύχθηκε Πατριάρχης τῆς Οὐκρανίας. Ὅπως ἦταν ἑπόμενο τὸ Πατριαρχεῖο τὸ Ρωσικό τὸν καθήρεσε, τὸν ἀφώρισε καὶ τὸν ἀναθεμάτισε. Ἀλλὰ ὁ Φιλάρετος αὐτὰ ὅλα δὲν τὰ ἔλαβε ὑπ’ ὄψιν του καὶ ἄρχισε νὰ χειροτονεῖ Ἐπισκόπους, οἱ ὁποῖοι, ὅμως, στὴν πραγματικότητα δὲν εἴχανε χειροτονία. Διότι αὐτὸς ποὺ τοὺς χειροτόνησε ἦταν καθηρημένος. Δὲν εἶχε δηλ. τὴν θεία Χάρη γιὰ νὰ τοὺς τὴ μεταδώσει. Ἔτσι, λοιπόν, ἦταν αὐτὴ ἡ ὁμάδα τοῦ Φιλαρέτου, καὶ ἄλλη μία, τὴν ὁποία ἀποτελοῦσαν ἀχειροτόνητοι, κάποιοι δηλ. ποὺ δὲν εἶχαν χειροτονηθεῖ καθόλου καὶ παρουσιάζοντο ὡς “Ἐπίσκοποι” καὶ αὐτοχειροτόνητοι. Αὐτὲς οἱ τρεῖς ὁμάδες ὑπῆρχαν στὴν Οὐκρανία καὶ ἐπὶ πλέον καὶ ἡ Οὐνία, ἡ ὁποία ἔκανε μεγάλη ζημιά, ὅπως καὶ σὲ ἄλλες χῶρες, ἰδίως στὴ Μέση Ἀνατολή. Τότε λοιπόν, ὁ Πατριάρχης πῆρε τὶς δύο αὐτὲς ὁμάδες, τοῦ Φιλαρέτου καὶ τῶν ἄλλων τῶν ἀχειροτονήτων καὶ χωρὶς νὰ τοὺς χειροτονήσει, χωρὶς νὰ ὑποβάλλουν μετάνοια γιὰ ὅσα εἶχαν διαπράξει ὅλα αὐτὰ τὰ χρόνια, ξαφνικὰ παρουσιάζονται ὡς “ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας”. Αὐτό, ὅμως, εἶχε ὡς συνέπεια νὰ δημιουργηθεῖ ἕνα σχίσμα στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Γιατὶ τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Μόσχας δὲν ἀνεγνώρισε, καὶ ἦταν φυσικὸ νὰ μὴν ἀναγνωρίσει, αὐτὴν τὴν ἀνάδειξη τῶν καθηρημένων καὶ ἀχειροτονήτων σὲ “Οὐκρανικὴ Ἐκκλησία”, καὶ διέκοψε τὴν “κοινωνία” μὲ τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Κων/πόλεως. Ἀργότερα, ἀνεγνώρισε αὐτὸ τὸ μόρφωμα, δυστυχῶς, ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν σὲ μιά, θὰ ἔλεγα, θυελλώδη συνεδριάση τῆς Ἱεραρχίας, ὅπου ἐκεῖ διχάσθηκε ἡ Ἱεραρχία. Στὸ τέλος, ὅταν εἶδε ὅλη αὐτὴν τὴν ἀναταρραχή, εἶπε, ποιοὶ εἶναι ἀντίθετοι μὲ αὐτὸ τὸ θέμα ; Καὶ μεταξὺ κάποιων Ἀρχιερέων σήκωσα καὶ ἐγὼ τὸ χέρι μου καὶ ἐξεδήλωσα τὴν ἀντίθεσή μου.

Σὲ λίγο ἀνεγνώρισε αὐτὸ τὸ μόρφωμα καὶ τὸ Πατριαρχεῖο Ἀλεξανδρείας, καὶ μέχρι τώρα μένουμε ἐκεῖ : Τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος καὶ τὸ Πατριαρχεῖο Ἀλεξανδρείας, ἔχουν ἀναγνωρίσει τὸν Ἐπιφάνιο, ποὺ εἶναι ἐπικεφαλῆς σ’ αὐτὴν τὴν λεγομένη “Ὀρθόδοξη Οὐκρανική Ἐκκλησία”. Ὁ ὑποφαινόμενος μὲ ἄλλους τρεῖς Μητροπολῖτες, τὸν Πειραιῶς Σεραφείμ, τὸν Κυθήρων καὶ Ἀντικυθήρων Σεραφείμ, καὶ τὸν Αἰτωλίας καὶ Ἀκαρνανίας Κοσμᾶ, συνετάξαμε ἕνα ΥΠΟΜΝΗΜΑ , τὸ ὁποῖο, κατὰ γενικὴ ὁμολογία χαρακτηρίστηκε ὡς σπουδαῖο κείμενο, καὶ τὸ ἀπευθύναμε σὲ ὅλους τοὺς Προκαθημένους τῶν Ὀρθοδόξων ἐπὶ μέρους Ἐκκλησιῶν. Καὶ ἀφοῦ ἀναλύουμε αὐτὰ τὰ γεγονότα, χωρὶς νὰ ὑβρίζουμε φυσικὰ κανέναν, μὲ τρόπο εὐπρεπῆ, ἐκκλησιαστικὸ τρόπο, ζητοῦμε νὰ συγκληθεῖ Σύνοδος ὅλων τῶν Προκαθημένων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν γιὰ νὰ λυθεῖ αὐτὸ τὸ πρόβλημα. Διότι, βλέπετε, ὅτι ἀκόμα καὶ ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀλβανίας ἐτάχθη ἐναντίον τῶν ἐξελίξεων αὐτῶν, τὶς ὁποῖες ἐπέβαλε τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο. Βέβαια, γίνεται λόγος, ὅτι πίσω ἀπὸ αὐτὴ τὴν κίνηση τοῦ Πατριαρχείου ὑπάρχει κάποιος δάκτυλος πολιτικός. Ἐγὼ δὲν θέλω νὰ τὸ πιστεύσω. Γεγονός, ὅμως, εἶναι ὅτι ὁ Δυτικὸς κόσμος καὶ κυρίως οἱ ΗΠΑ, ἐδῶ καὶ χρόνια προσπαθοῦν νὰ ἀποσπάσουν τὴν Οὐκρανία ἀπὸ τὴν ρωσικὴ ἐπιρροὴ καὶ νὰ τὴν φέρουν στὴν Δύση. Αὐτὰ γνωρίζουμε.

Ἐγώ, λοιπόν, αὐτὴν τὴ στιγμή, ἔχω δηλώσει τὴν ἀπόλυτη ἀντίθεσή μου σ’ αὐτὴν τὴν ἐξέλιξη. Προσεύχομαι ὁ Θεὸς νὰ φωτίσει τοὺς Προκαθημένους τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν νὰ μπορέσουν νὰ λύσουν αὐτὸ τὸ πρόβλημα, ποὺ ὡς μὴ ὤφειλε, δημιουργήθηκε. Αὐτό, παρακαλῶ νὰ κάνετε καὶ ‘σεῖς. Νὰ προσευχόμαστε ὅλοι, ὥστε σ’ αὐτοὺς τοὺ τόσο δύσκολους καὶ ἀλλοπρόσαλλους καιρούς, νἂ κυριάρχήσει ἡ σύνεση, ἡ ἀγάπη στὴν Ἐκκλησία καὶ στὸ λαὸ τοῦ Θεοῦ, ποὺ χειμάζεται. Εἶναι πολυτέλεια νὰ “τρωγώμαστε” τώρα μεταξύ μας, καὶ μάλιστα γιὰ θέματα ποὺ ἀφοροῦν μιὰ χώρα μακρυνὴ ἀπὸ ἐδῶ ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα. Δὲν πρέπει νὰ γίνεται αὐτό. Ὥσπου, ὅμως, νὰ τακτοποιηθοῦν ὅλα αὐτά, νὰ προσεύχεσθε καὶ νὰ προσευχόμαστε, νὰ μᾶς ἐλεήσει ὁ Θεός, ὥστε νὰ ἐπικρατήσει ἡ ὀρθὴ σκέψις, καὶ νὰ νικήσει ἡ Ὀρθοδοξία, ὅπως ἔχει γίνει μέχρι τώρα διὰ μέσου τῶν αἰώνων. Ὁ Θεὸς νὰ εἶναι βοηθός μας, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί.