• Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
Κυριακή, 13 Ιουλίου, 2025
Poimin.gr
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
Poimin.gr
No Result
View All Result

Ο Άγιος Νικόλαος ο Ορφανός ένα μνημείο της UNESCO

17 Μαΐου 2019
in Αφιερώματα, Προσκυνηματικός Τουρισμός
Ο Άγιος Νικόλαος ο Ορφανός ένα μνημείο της UNESCO
Share on FacebookShare on Twitter

Ρεπορτάζ: Αναστάσιος Λεοντιάδης

Βρίσκεται στο τέρμα της οδού Αποστόλου Παύλου και ανατολικά της οδού Ηροδότου, σε μια από τις πιο όμορφες και γραφικές περιοχές της Θεσσαλονίκης, κοντά στα ανατολικά τείχη της Άνω Πόλης και είναι μετόχι της Μονής Βλατάδων, υπαγόμενο στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Υπάρχουν διάφορες απόψεις σχετικά με τη ταυτότητα του κτήτορα ή των κτητόρων της μονής.

agios_nikolaos_orfanos_4H επικρατέστερη άποψη από όλες περί του κτήτορα της Μονής αναφέρει ως ιδρυτές το Νίκων Σκουτέριος Καπανδρίτης Ορφανός και τον κράλη της Σερβίας Στέφαν Ούρος Β Μιλούτιν, ο οποίος ανέπτυξε ιδιαίτερες σχέσεις με την πόλη της Θεσσαλονίκης μετά από το γάμο του με την πριγκίπισσα Σιμωνίδα.

Αναφορικά με το όνομα του ναού, σε έγγραφα του 17ου και 18ου αιώνα ο ναός εμφανίζεται με την ονομασία «Άγιος Νικόλαος Ορφανός» και «Άγιος Νικόλαος των Ορφανών» αντίστοιχα. Η ονομασία αυτή αποδίδεται είτε στη φιλανθρωπική δραστηριότητα του Αγίου Νικολάου (προς τα ορφανά) είτε στην ύπαρξη ορφανοτροφείου στο χώρο της μονής κατά την παράδοση.

Ο ναός δεν έγινε ποτέ τζαμί σε αντίθεση με πολλούς άλλους ναούς της Θεσσαλονίκη, αλλά ήταν «μετόχι» της Μονής Βλατάδων. Η ανέγερση του μνημείου πιθανώς προσδιορίζεται χρονικά από την τοιχογράφηση του που εντάσσεται ανάμεσα στα 1310 – 1320.

Ο ναός του Αγίου Νικολάου του Ορφανού δε σώζεται στην αρχική του μορφή (τρίκλιτη βασιλική).

Σήμερα ο ναός είναι ένα μονόχωρο ξυλόστεγο κτίσμα με περίστωο που απολήγει σε δύο παρεκκλήσια στα ανατολικά. Η τοιχοδομία είναι ακανόνιστη από σειρές πλίνθων και λίθων και λίγα κεραμοπλαστικά στα ανατολικά.

Εσωτερικά ο κεντρικός χώρος επικοινωνεί με τις πλάγιες στοές μέσω δίλοβων ανοιγμάτων που κοσμούνται από θεοδοσιανά κιονόκρανα με ζωγραφικό διάκοσμο. Το μαρμάρινο τέμπλο που φέρει γραπτό διάκοσμο συνδέεται με τη φάση κατασκευής του ναού. Κάτω από το δάπεδο του περιστώου βρίσκονται πολλοί τάφοι.

Ο άρτια επιμελημένος περίβολος και ασφαλώς το καλοδιατηρημένο κτίσμα αποτελούν πόλο έλξης για πολύ κόσμο. Ο επισκέπτης με την πρώτη ματιά εντυπωσιάζεται από την τοποθεσία του ναού, τον καταπράσινο χώρο και το εσωτερικό αυτού. Ο περίβολος γοητεύει με την απλότητα και συνάμα τη γραφικότητά του. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με το πρώτο αντίκρισμα του πλίνθινου ναού. Μόλις περάσει κανείς την ξύλινη πόρτα και οδηγηθεί στο εσωτερικό, αντικρίζει έναν από τους καλύτερα διατηρημένους τοιχογραφικούς διακόσμους παρά το πέρασμα τόσων χρόνων. Οι τοιχογραφίες του ναού αποκαλύφθηκαν το 1957 – 1960 κατά τη διάρκεια εργασιών αποκατάστασης του μνημείου. Οι αγιογραφίες αυτές έχουν συνθετική δύναμη, χρωματικό πλούτο και ενδιαφέρουσα θεματολογία. Ο αριστουργηματικός τοιχογραφικός διάκοσμός του είναι ένα από τα πληρέστερα διατηρούμενα σύνολα στη Θεσσαλονίκη. Στον κυρίως ναό απεικονίζονται σκηνές του Δωδεκαόρτου, των Παθών, του Αναστάσιμου και του λειτουργικού κύκλου και μορφές αγίων. Σκηνές του Ακαθίστου Ύμνου κοσμούν τη βόρεια στοά, ο Βίος του αγίου Νικολάου και Μηνολόγια τη δυτική, ενώ ορισμένα θαύματα του Χριστού, οι προεικονίσεις της Θεοτόκου και ο βίος του Αγίου Γερασίμου του Ιορδανίτη τη νότια. Οι αφηγηματικές σκηνές χαρακτηρίζονται από γραφικότητα και ζωηρότητα, ενώ οι σκηνές του Πάθους από δραματική ένταση. Στις μεμονωμένες μορφές αναδεικνύεται ο όγκος, η λεπτότητα των χαρακτηριστικών και ο χρωματικός πλούτος.

agios_nikolaos_orfanos_8Οι τοιχογραφίες του ναού αποτελούν έργο της ώριμης παλαιολόγειας Αναγέννησης που συνδέεται με τον καλλιτεχνικό κύκλο των Θεσσαλονικέων ζωγράφων Γεωργίου Καλλιέργη, Μιχαήλ Αστραπά και Ευτύχιου. Ο δημιουργός τους πιθανώς ταυτίζεται με εκείνον που φιλοτέχνησε το καθολικό της σερβικής μονής Χελανδαρίου την εποχή του Μιλιούτιν (1314).

Η απεικόνιση στον κυρίως ναό του αγίου Γεωργίου του Γοργού, προστάτη της οικογένειας του Μιλιούτιν, και του αγίου Κλήμη Αχρίδας – θέματα αγαπητά στη σερβική εικονογραφία – και οι σχέσεις του Σέρβου Κράλη με τη Θεσσαλονίκη και την αυτοκρατορική οικογένεια του Ανδρόνικου Β΄ οδήγησαν στοo συσχετισμό της τοιχογράφησης του ναού με το Σέρβο ηγεμόνα αποδεικνύοντας τον κεντρικό ρόλο της Θεσσαλονίκης στην τέχνη των Βαλκανίων.

Αξιοσημείωτο, επίσης, είναι το γεγονός ότι ο επισκέπτης εισερχόμενος του ναού έχει την αίσθηση ότι αυτός διαιρείται σε τρίτους χώρους: τον κεντρικό και δύο μικρές επεκτάσεις εκ δεξιών και αριστερών αυτού.

Στην πραγματικότητα οι «τρεις» αυτοί χώροι αποτελούν το ναό και τα δυο παρεκκλήσια του, του Αγίου Σάββα και της Αγίας Βαρβάρας, όπου οι πιστοί προσέρχονται και προσκυνούν τις εικόνες των Αγίων. Σήμερα ο ναός λειτουργεί κανονικά τις Κυριακές, τα Χριστούγεννα, τη Μεγάλη Εβδομάδα αλλά και σε άλλες μεγάλες γιορτές και η επισκεψιμότητά του είναι πολύ έντονη.

Επισκέπτες κάθε ηλικίας από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό φροντίζουν να παρευρεθούν και να ξεναγηθούν στο χώρο. Η Μεγάλη Παρασκευή η περιφορά του Επιταφίου στα δρομάκια της Άνω Πόλης είναι μοναδική εμπειρία, μα ακόμη πιο όμορφα είναι το βράδυ της Ανάστασης.

Ο ναός αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, βρίσκεται στην φροντίδα της 9ης Εφορείας Βυζαντινών.

agios_nikolaos_orfanos_5agios_nikolaos_orfanos_6 agios_nikolaos_orfanos_1 agios_nikolaos_orfanos_3 agios_nikolaos_orfanos_2 agios_nikolaos_orfanos_11 agios_nikolaos_orfanos_7

Πρόσφατα Άρθρα

Η εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στην Εκκλησία των Σερρών – Χειροτονία Πρεσβυτέρου
Πνευματικές Διδαχές

Μοναδική η σχέση με τον Θεό

13 Ιουλίου 2025

Η ανάγκη να εκφράσει ο άνθρωπος τα συναισθήματά του είναι πανανθρώπινη και ξεκινάει από την δημιουργία του. Όταν στην Γένεση...

Read more
Νέος Αρχιμανδρίτης και Πνευματικός στην Μητρόπολη Δημητριάδος
Εκκλησία της Ελλάδος

Νέος Αρχιμανδρίτης και Πνευματικός στην Μητρόπολη Δημητριάδος

13 Ιουλίου 2025

Στην Ιερά Μονή Αγίου Σπυρίδωνος Προμυρίου χοροστάτησε ο Σεβ. Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος, σήμερα 12/7, κατά τον Μέγα Πανηγυρικό Εσπερινό του εν Κερκύρα θαύματος...

Read more
Σήμερα… μόνο ένας π. Νεκτάριος Μουλατσιώτης γεμίζει τους Ναούς
Εκκλησία της Ελλάδος

Θέλεις να σωθείς; Τότε σώσε κάποιον

13 Ιουλίου 2025

Θέλεις να σωθείς; Τότε σώσε κάποιον. Πολλοί αναζητούν τη σωτηρία της ψυχής τους. Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Υπάρχουν πολλοί...

Read more
ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΑΓΡΥΠΝΙΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΑΪΣΙΟΥ ΣΤΗ ΘΗΡΙΟΠΕΤΡΑ
Εκκλησία της Ελλάδος

ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΑΓΡΥΠΝΙΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΑΪΣΙΟΥ ΣΤΗ ΘΗΡΙΟΠΕΤΡΑ

13 Ιουλίου 2025

Το Σάββατο 12 Ιουλίου 2025, εορτή του Αγίου Παϊσίου του Αγιορείτου, τελέσθηκε Αρχιερατική Αγρυπνία στο πανηγυρίζον φερώνυμο παρεκκλήσιο της ενορίας...

Read more
Θυρανοίξια Παρεκλησίου απο τον Μητροπολίτη Καρυστίας
Εκκλησία της Ελλάδος

Θυρανοίξια Παρεκλησίου απο τον Μητροπολίτη Καρυστίας

13 Ιουλίου 2025

Με ιδαίτερη λαμπρότητα επι τη ιερά μνήμη  του Οσίου και θεοφόρου πατρός ημών Παϊσίου του Αγιορείτου  στο φερώνυμο ιερό παρεκλήσι...

Read more
ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΡΡΟΗ ΚΛΗΡΟΥ ΚΑΙ ΛΑΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΣΙΟ ΠΑΪΣΙΟ ΣΤΟ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΡΩΣΣΟΥ
Εκκλησία της Ελλάδος

ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΡΡΟΗ ΚΛΗΡΟΥ ΚΑΙ ΛΑΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΣΙΟ ΠΑΪΣΙΟ ΣΤΟ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΡΩΣΣΟΥ

13 Ιουλίου 2025

Με ιδιαίτερη λαμπρότητα εορτάσθηκε η μνήμη του οσίου Παϊσίου του Αγιορείτου, στο Ι. Προσκύνημα του οσίου Ιωάννου του Ρώσσου στο...

Read more
Τις κατασκηνώσεις της Χριστιανικής Εστίας Λάρισας επισκέφθηκε ο Μητρ. Ιερώνυμος
Εκκλησία της Ελλάδος

Τις κατασκηνώσεις της Χριστιανικής Εστίας Λάρισας επισκέφθηκε ο Μητρ. Ιερώνυμος

13 Ιουλίου 2025

Στις κατασκηνώσεις της Χριστιανικής Εστίας Λαρίσης, στο Στόμιο, μετέβη σήμερα, Παρασκευή 11 Ιουλίου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαρίσης και Τυρνάβου κ....

Read more
Πανηγυρικός Εορτασμός Παναγίας Τριχερούσας και Αγίου Παϊσίου στη Φοινικούντα
Εκκλησία της Ελλάδος

Πανηγυρικός Εορτασμός Παναγίας Τριχερούσας και Αγίου Παϊσίου στη Φοινικούντα

12 Ιουλίου 2025

Με ιδιαίτερη λαμπρότητα και πνευματική κατάνυξη εορτάστηκε το πρωί του Σαββάτου 12 Ιουλίου 2025 η πανήγυρη της Παναγίας Τριχερούσας και...

Read more
Θυρανοίξια Παρεκκλησίου του Αγίου Νικολάου στο Πήλιο
Εκκλησία της Ελλάδος

Θυρανοίξια Παρεκκλησίου του Αγίου Νικολάου στο Πήλιο

12 Ιουλίου 2025

Τα Θυρανοίξια του ιστορικού Ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου Χορευτού Πηλίου, τέλεσε χθες 11/7, ο Σεβ. Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος,...

Read more
Ο εορτασμός των Αγίων Σοφρωνίου και Παϊσίου στην Ναύπακτο
Εκκλησία της Ελλάδος

Ο εορτασμός των Αγίων Σοφρωνίου και Παϊσίου στην Ναύπακτο

12 Ιουλίου 2025

Τό διήμερο 11 καί 12 Ἰουλίου ἑορτάζουν οἱ νεοφανεῖς μεγάλοι ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας Σωφρόνιος ὁ Ἀθωνίτης καί Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης....

Read more
Τα Γιαννιτσά τίμησαν την μνήμη του Αγίου Παϊσίου
Εκκλησία της Ελλάδος

Τα Γιαννιτσά τίμησαν την μνήμη του Αγίου Παϊσίου

12 Ιουλίου 2025

Το Σάββατο 12 Ιουλίου 2025, εορτή του Αγίου Παϊσίου του Αγιορείτου, τελέσθηκε Αρχιερατικός Εσπερινός στο προαύλιο του πανηγυρίζοντος φερωνύμου παρεκκλησίου...

Read more
Αγρυπνία προς τιμήν του Αγίου Παϊσίου στην Χίο
Εκκλησία της Ελλάδος

Αγρυπνία προς τιμήν του Αγίου Παϊσίου στην Χίο

12 Ιουλίου 2025

Μετά πάσης εκκλησιαστικής λαμπρότητος εορτάστηκε και εφέτος η μνήμη του Οσίου Πατρός ημών Παϊσίου του Αγιορείτου, του διορατικού (+1994), εις...

Read more
Εγκαινιάστηκε «Ο ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΣ» στον Άγιο Παΐσιο Μακρακώμης
Εκκλησία της Ελλάδος

Εγκαινιάστηκε «Ο ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΣ» στον Άγιο Παΐσιο Μακρακώμης

12 Ιουλίου 2025

Ημέρα περισσής ευλογίας και χαράς για την τοπική Εκκλησία της Φθιώτιδος η ετήσιος μνήμη του λαοφιλούς Αγίου της εποχής μας,...

Read more
Λαοθάλασσα πιστών στον Άγιο Παΐσιο στην Μακρακώμη
Εκκλησία της Ελλάδος

Λαοθάλασσα πιστών στον Άγιο Παΐσιο στην Μακρακώμη

12 Ιουλίου 2025

Κορυφώνεται η «Εβδομάδα Προσευχής» στην Ιερά Μητρόπολη Φθιώτιδος με αφορμή την ετήσιο μνήμη του Οσίου Πατρός Ημών Παϊσίου του Αγιορείτου...

Read more
Εσπερινός Παναγίας Τριχερούσας και Χειροθεσία Αναγνώστου στη Φοινικούντα Μεσσηνίας
Εκκλησία της Ελλάδος

Εσπερινός Παναγίας Τριχερούσας και Χειροθεσία Αναγνώστου στη Φοινικούντα Μεσσηνίας

12 Ιουλίου 2025

Το απόγευμα της Παρασκευής 11 Ιουλίου 2025, τελέστηκε με λαμπρότητα και ιεροπρέπεια ο πανηγυρικός Εσπερινός προς τιμήν της Παναγίας της...

Read more
Previous slide
Next slide

ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ

«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»
Κηρύγματα

Οι προβατόσχημοι λύκοι

31 Μαΐου 2025

Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 9 Ἰουνίου 2019, τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου (Κυρ. ζ΄ Πράξεων: Πράξ. κ΄ 16-18, 28-36)...

«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

Οι Άγιοι 318 Θεοφόροι Πατέρες της Α΄ εν Νικαία Οικουμενικής Συνόδου

31 Μαΐου 2025
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

Το μήνυμα της Κυριακής των 318 Θεοφόρων Πατέρων

31 Μαΐου 2025
Με την έναρξη της νέας χρονιάς, ας έχουμε υπόψη μας 4 απλά πράγματα

Ἡ Ἀρχιερατικὴ Προσευχὴ

31 Μαΐου 2025
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

«Προσέχετε τους αιρετικούς»

31 Μαΐου 2025
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

Κυριακή των Αγίων Πατέρων

27 Μαΐου 2023
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

Κυριακή των 318 Θεοφόρων Πατέρων

4 Ιουνίου 2022
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

«Ἐφανέρωσά σου τὸ ὄνομα τοῖς ἀνθρώποις» (Ἰωάν. 17,6)

30 Μαΐου 2020
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

8 Ιουνίου 2019
Next Post
Τό διήμερον τοῦ Πατριάρχου εἰς τήν Ἴμβρον

Τό διήμερον τοῦ Πατριάρχου εἰς τήν Ἴμβρον

Μέλη τοῦ Συλλόγου Ἁγίων Ἀποστόλων ἐπεσκέφθησαν τόν Μητροπολίτη Πρεβέζης

Μέλη τοῦ Συλλόγου Ἁγίων Ἀποστόλων ἐπεσκέφθησαν τόν Μητροπολίτη Πρεβέζης

Οι Πρόεδροι της Αυτοκρατορικής Ρωσικής Παλαιστινιακής Εταιρείας επισκέφθηκαν το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων

Οι Πρόεδροι της Αυτοκρατορικής Ρωσικής Παλαιστινιακής Εταιρείας επισκέφθηκαν το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων

Ο τελευταίος Έλληνας Μητροπολίτης της Βόρειας Μακεδονίας

Ο τελευταίος Έλληνας Μητροπολίτης της Βόρειας Μακεδονίας

Η Α´ Επιστολή του Αγίου Κλήμεντος Ρώμης

Η Α´ Επιστολή του Αγίου Κλήμεντος Ρώμης B’ Διδασκαλία της Επιστολής

  • Όροι χρήσης – Πολιτική Απορρήτου
  • Επικοινωνία
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις

Poimin.gr © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist