H μνήμη του «Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης και των συν αυτώ αγίων αρχιερέων Γρηγορίου Κυδωνιών, Αμβροσίου Μοσχονησίων, Προκοπίου Ικονίου, Ευθυμίου Ζήλων καθώς και των κληρικών και λαϊκών που σφαγιάσθηκαν κατά την Μικρασιατική Καταστροφή» εορτάζεται εκκλησιαστικά την Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού και διαβάζεται ιδιαίτερη ασματική ακολουθία. «Η εκκλησία και το Έθνος», σημειώνει ο Αρχιεπίσκοπος κ. Χριστόδουλος, ως Μητροπολίτης Δημητριάδος, στην εισαγωγή του βιβλίου «Ο εθνομάρτυς Χρυσόστομος, Μητροπολίτης Σμύρνης, ο Περίβλεπτος» του Σαράντου Καργάκου (έκδ. 1992, σελ. 18), οφείλουν να ενθυμούνται, να μη λησμονούν. Να ενθυμούνται αλλά να μην πενθούν. Γιατί οι άγιοι μάρτυρες πέρασαν στην αθανασία… Με το παρόν σημείωμά μας θα δούμε τη ζωή και το μαρτύριο του αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης μέσα από το Συναξάριο του μηνολογίου της ημέρας από την «Ασματική Ακολουθία του Αγίου Ιερομάρτυρος Χρυσοστομου Μητροπολίτου Σμύρνης (+1922), ποιηθείσα υπό του Μητροπολίτου Πατρών Νικοδήμου (Βαλληνδρά), εντολή και εγκρίσει της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος», ώστε «με επίγνωση και ενσυνείδητη προσοχή να συντηρούμε την πίστη και την ιστορική μνήμη ξαναχαρίζοντας στους εαυτους μας τα εξαγιασμένα πρότυπα της αρετής και της φιλοπατρίας» (κ. Χριστοδουλος, ο.π., σελ.19), για να συμπληρώσει στην προσφώνησή του ο πρωτοπρεσβύτερος π. Θωμάς Συνοδινός, Γεν. Αρχιερατικός Επίτροπος της Αρχιεπισκοπής Αθηνών, ότι: «Εορτασμό (κάνουμε) όχι μνημόσυνο. Γιατί δέν έχουμε να κάνουμε με νεκρούς, αλλά με αθανάτους» (ό.π., σελ. 26).
Σημειώνεται στο Συναξάριο:
Το μηνολόγιον της ημέρας.
Τη αυτή ημέρα μνήμη του Αγίου ιερομάρτυρος Χρυσοστόμου του νέου, επισκόπου Σμύρνης, μαρτυρήσαντος αυτόθι υπέρ πίστεως και πατρίδος, εν έτει 1922.
Στίχοι:
Τιθείς ψυχήν Χρυσόστομος ομού συμμύσταις, λαού και στρατού τε απαρχή προσηνέχθη. Πρωτομάρτυς Χρυσόστομος αποφράδι ετύθη. Συνάθλων πληθύος επομένης τω πότμω.
Ο νέος ούτος της Εκκλησίας ιερομάρτυς εγεννήθη εν Τριγλία της Βιθυνίας (τη 6η Ιανουαρίου του έτους 1868) εκ γονέων ευσεβών, Νικολάου και Καλλιόπης Καλαφάτη (σ.σ. άλλες πηγές αναφέρουν ως έτος γεννήσεως τό 1867). Tην ημέραν των Θεοφανίων του 1868 η μητέρα του τον αφιέρωσε στην Παναγία, όταν επισκέφθηκε την Τρίγλια ο Μητροπολίτης της Προύσας. Εν τη Θεολογική δε Σχολή της Χάλκης σπουδάσας και ανδρωθείς εχειροτονήθη διάκονος και πρεσβύτερος, ενωρίτατα, προαχθείς εις πρωτοσύγκελλον της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, επί πατριαρχίας του Οικουμενικού Πατριάρχου Κωνσταντίνου Ε. Διατελέσας δ’ ακολούθως Μητροπολίτης Δράμας, Φιλίππων και Ζιχνών επί οκταετίαν (1902-1910), εξωρίσθη δις διά την εθνικήν αυτού δράσιν και τους υπέρ πίστεως αγώνας του. Εις τους τεταραγμένους δ’ εκείνους καιρούς η δυναμικότης του ιερού ανδρός εγίνετο κάρφος εις τους οφθαλμούς των εχθρών του Γένους. Kαι ο εμψυχωτής του χειμαζομένου και αγωνιζομένου λαού εθεωρείτο αποδιοπομπαίος. Πιεζόμενον δε το Πατριαρχείον μετεκίνησεν αυτόν εκ της εξεγηγερμένης Μακεδονίας, ίνα ευρέθη εκτός αμέσου επιβολής, ανέθεσε δ’ εις αυτόν την διαποίμανσιν της περιφανούς Μητροπόλεως Σμύρνης.
Ουχ ήττον και εκεί ανέμενον αυτόν αγώνες εθνικοί και περιστάσεις κρίσιμοι διά τον ορθόδοξον λαόν. Kαι πάλιν δ’ ως καλός ποιμήν προκινδυνεύει υπέρ των προβάτων, ίνα, μετά διπλή και πάλιν εξορίαν, και αλλεπαλλήλους θηριομαχίας, αχθη εν τέλει εις τό μαρτύριον, παραδοθείς ως εξιλαστήριον θύμα εις τον μαινόμενον κατ’ αυτου τουρκικόν όχλον, υπό του οποίου δεινώς προπηλακιζόμενος ανεσκολοπίσθη βαναύσως και φρικτώς, τη 27η Αυγούστου 1922, ιερείον άμωμον και εκούσιον (απαξιώσας να δεχθή την προσφερθείσαν αυτώ διάσωσιν διά της φυγης), διότι εβάρυνεν εν τη αρχιερατική αυτού συνειδήσει ο λόγος του Κυρίου «ο ποιμήν ο καλός την ψυχήν αυτού τίθησιν υπέρ τών προβάτων», μόνον δε «ο μισθωτός φεύγει, ότι μισθωτός εστι, και ου μέλει αυτώ περί τών προβάτων» (Ιωαν. ι΄ 12-13).
Kαι το απολυτίκιο του Αγίου :
Μέγαν μάρτυρα η Εκκλησία, μέγαν ήρωα το έθνος σύμπαν, τον της Σμύρνης υμνούμεν Χρυσόστομον.
Kαι γάρ γενναίως αθλήσας υπέμεινεν υπέρ πατρίδος και πίστεως θάνατον.
Ιεράρχου τε υπόδειγμα εαυτον ανέδειξε τον στέφανον λαβών τον αμαράντινον
ΔHMHTPIOY KΩNΣTANTAPA-ΣTAΘAPA, ΠPΩHN ΣXOΛIKOY ΣYMBOYΛOY Π.E.
Γίνετε συνοδοιπόροι μας στην γνώση και την ενημέρωση. Στείλτε στο [email protected] άρθρα, φωτογραφίες, βίντεο ή κάτι που πιστεύετε ότι αξίζει να μοιραστείτε τόσο με εμάς όσο και με τους αναγνώστες μας.
