• Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
Τρίτη, 8 Ιουλίου, 2025
Poimin.gr
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
Poimin.gr
No Result
View All Result

Μεταξύ τοπικών παραδόσεων και Ορθόδοξης πίστης

24 Αυγούστου 2019
in Απόψεις - Γνώμες
Μεταξύ τοπικών παραδόσεων και Ορθόδοξης πίστης
Share on FacebookShare on Twitter

Γράφει ο Μ. Γ. Βαρβούνης Καθηγητής Λαογραφίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης

Το ζήτημα των ποικίλων τοπικών θρησκευτικών – λατρευτικών και τελετουργικών παραδόσεων απασχολεί συχνά τόσο τη λαογραφία και τις επιστήμες του πολιτισμού όσο και τη σύγχρονη ποιμαντική, από άλλες βεβαίως όψεις και σκοπιές. Οπως είναι γνωστό, στις μεγαλύτερες και πλέον εξελιγμένες, από δογματική, θεολογική και τελετουργική άποψη, θρησκείες του κόσμου, υφίσταται κατά κανόνα μία διχοστασία ανάμεσα στο θρησκευτικό δόγμα και τη λαϊκή θρησκευτικότητα, ανάμεσα στην εκκλησιαστική και τη λαϊκή θρησκευτική τελετουργική ζωή και πράξη.

Η πραγματικότητα αυτή έχει βεβαίως επισημανθεί και από τη θρησκευτική λαογραφία, και φυσικά απαντά στην καθημερινότητα, καθώς συχνές είναι οι ανάλογες αντιθέσεις, λ.χ. στην περίπτωση των αποκριάτικων εθίμων, ή σε ζητήματα όπως η τελετουργική πυροβασία και ακαΐα στα Αναστενάρια, κατά την εορτή των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, όπου οι μεν τελεστές έχουν εδραία την πεποίθηση ότι πρόκειται για τελετή προς τιμήν των αγίων, που τελείται μόνο με τη δική τους υπερφυσική βοήθεια, η δε Εκκλησία απορρίπτει τη χριστιανική τους βάση, φτάνοντας μέχρι του να τα χαρακτηρίζει ως «σατανική» επενέργεια.

Την αντίθεση αυτή συχνά αντιμετωπίζουν και οι νέοι ιερείς, που αναλαμβάνοντας μία ενορία κάποτε πιέζονται από τους πιστούς να συνεχίσουν να τελούν τοπικά έθιμα, που ο προκάτοχός τους είχε δεχθεί, τα οποία όμως εμφανίζουν μικρές ή μεγάλες αποκλίσεις από την τελετουργική παράδοση της Εκκλησίας. Και βέβαια στην προκείμενη περίπτωση χρειάζεται ποιμαντική κατάρτιση, αλλά και πείρα και διάκριση, ώστε να διατηρηθούν όσα μπορούν να είναι συμβατά και να απαλειφθούν ή να τροποποιηθούν όσα είναι ασύμβατα με την ορθόδοξη λειτουργική ζωή, αλλά με τρόπο που δεν θα δημιουργήσει αντιθέσεις και αντιπαραθέσεις, ώστε αντί να προέλθει ωφέλεια, τελικά να προκύψει πνευματική βλάβη για τους πιστούς του συγκεκριμένου τόπου.

Αυτή η τελευταία παρατήρηση, δείχνει πόσο αναγκαία είναι η διδασκαλία της θρησκευτικής λαογραφίας και στις Θεολογικές Σχολές, ιδίως στα ποιμαντικά τμήματα και τα τμήματα κοινωνικής θεολογίας, όπως επίσης και στις κάθε είδους ιερατικές σχολές και στις Ανώτατες Εκκλησιαστικές Ακαδημίες της χώρας μας. Και τούτο επειδή μόνον αν ο ιερέας έχει ήδη την ανάλογη ενημέρωση μπορεί να αντιμετωπίσει με επάρκεια το σχετικό πρόβλημα που θα ανακύψει. Αντιθέτως, οι κατά κανόνα ανενημέρωτοι ιερείς φτάνουν στα δύο αντίθετα άκρα: είτε επιτρέπουν και δέχονται τα πάντα, διαιωνίζοντας το πρόβλημα, είτε προσπαθούν να επιφέρουν ριζικές λύσεις, οπότε κατά κανόνα βρίσκονται σε κατευθείαν αντίθεση με το ποίμνιό τους, κάτι που βεβαίως έχει απρόβλεπτες για τη θέση τους στο χωριό και για τη σχέση τους με τους πιστούς συνέπειες.

Είναι απολύτως χαρακτηριστικό, το γεγονός ότι στη λαϊκή συνείδηση η τοπική συνήθεια υπερισχύει της ιερατικής αυθεντίας, ώστε συχνά να υποστηρίζεται η τέλεση τοπικών εθίμων με πλήρη αμφισβήτηση των γνώσεων του ιερέα, ο οποίος αγωνίζεται περί του αντιθέτου. Οπως δε σημειώθηκε στην αρχή, αυτό είναι φαινόμενο που παρατηρείται σε όλες σχεδόν τις μεγάλες θρησκείες του κόσμου, ακόμη και σε όσες δεν έχουν ιδιαιτέρως αναπτυγμένο τελετουργικό, όπως το ισλάμ, και αναφέρεται συχνά στη σχετική διεθνή βιβλιογραφία, καθώς οριοθετεί τη διαφορά μεταξύ «επίσημης» και λαϊκής θρησκείας και των αντίστοιχων τελετουργιών τους, που πλαισιώνουν τους εορτολογικούς σταθμούς κάθε θρησκείας και κάθε λαού, ανά την υφήλιο.

Πρόκειται για σύνθετο και πολύπλοκο, όπως ήδη σημειώθηκε, ζήτημα, που απαιτεί τη συνεργασία διαφόρων επιστημονικών κλάδων και ειδικεύσεων, όπως η λειτουργική, η θρησκευτική λαογραφία, η κοινωνική και η πολιτισμική ανθρωπολογία, αλλά και η θρησκειολογία. Κατά κανόνα, οι λαϊκές αυτές θρησκευτικές πρακτικές έρχονται από τα βάθη των αιώνων και φέρουν ανάγλυφα τα σημάδια των κατά καιρούς μεταλλαγών και μετασχηματισμών τους. Και βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι πρόκειται για μία ζωντανή και εξελισσόμενη πραγματικότητα, δεδομένου ότι και στις μέρες μας διαμορφώνεται μία νέα, αστικής φυσιογνωμίας λαϊκή θρησκευτικότητα, η οποία καταγράφεται και μελετάται ήδη.

Και τούτο επειδή η πρακτική της παράδοσης και των εθιμικών εκδηλώσεών της θα υπάρχει όσο υπάρχουν συντεταγμένες ανθρώπινες κοινωνίες που θα επιζητούν να εκφράσουν τελετουργικά την εσώτερη θρησκευτική τους πίστη.

Εφημερίδα «Κιβωτός της Ορθοδοξίας»

Πρόσφατα Άρθρα

Μεγαλειώδης λιτανεία στην Αγία Μαρίνα Ηλιουπόλεως
Συνοπτικός

Ο παπα-Σεραφείμ βάζει «κόκκινη κάρτα» στους πολιτικούς για το πανηγύρι της Αγίας Μαρίνας

8 Ιουλίου 2025

Την επόμενη της κατακραυγής που ξεσήκωσε η επίσκεψη του Πρωθυπουργού στο Άγιον Όρος, ήρθε η φωνή ενός θαρραλέου παπά να...

Read more
Τιμώντας τον Άγιο Προκόπιο στην Πορτίτσα
Εκκλησία της Ελλάδος

Τιμώντας τον Άγιο Προκόπιο στην Πορτίτσα

8 Ιουλίου 2025

Στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό του Αγίου Προκοπίου στην Τοπική Κοινότητα Πορτίτσας, όπου πλήθος πιστών συγκεντρώθηκε με ευλάβεια, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης...

Read more
Η εορτή της Αγίας Κυριακής στην Κέρκυρα
Εκκλησία της Ελλάδος

Η εορτή της Αγίας Κυριακής στην Κέρκυρα

8 Ιουλίου 2025

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων, κ. Νεκτάριος, εόρτασε τη μνήμη της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακής της αθληφόρου στην...

Read more
Ο Άγιος ένδοξος Μεγαλομάρτυρας Προκόπιος (+ 8 Ιουλίου)
Πνευματικές Διδαχές

Ο Άγιος ένδοξος Μεγαλομάρτυρας Προκόπιος (+ 8 Ιουλίου)

8 Ιουλίου 2025

Ο μέγας αυτός και περιβόητος ανάμεσα στους μάρτυρες Προκόπιος, έζησε στα χρόνια του αυτοκράτορα Διοκλητιανού κατά το έτος 290. Καταγόταν...

Read more
Ἁγιολογικό ἀφιέρωμα  Β΄ Ἑβδομάδος μηνός Ἰουλίου
Πνευματικές Διδαχές

Άγιος Προκόπιος ο Μεγαλομάρτυς Αθλητής του Χριστού

8 Ιουλίου 2025

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητού Η εποχή των διωγμών των πρωτοχριστιανικών χρόνων είναι η πλέον ηρωική περίοδος της Εκκλησία...

Read more
ΠΟΛΥΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΟΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΕΣΕΩΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΕΙΚΟΝΙΣΤΡΙΑΣ ΣΤΗ ΣΚΙΑΘΟ
Εκκλησία της Ελλάδος

ΠΟΛΥΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΟΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΕΣΕΩΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΕΙΚΟΝΙΣΤΡΙΑΣ ΣΤΗ ΣΚΙΑΘΟ

7 Ιουλίου 2025

Κάθε πρώτο Σαββατοκύριακο εκάστου Ιουλίου, στη νήσο Σκιάθο, εορτάζεται η ανάμνηση της ευρέσεως της θαυματουργού εικόνας της Παναγίας «Εικονιστρίας». Εφέτος,...

Read more
Αρχιμ. Δανιήλ Ψωίνος: Οι άγιοι της Εκκλησίας μας, είναι οι καλύτεροι αδελφοί μας
Εκκλησία της Ελλάδος

Αγιορείτες Πατέρες μας πικράνατε πολύ…

7 Ιουλίου 2025

Δείτε το ΒΙΝΤΕΟ του π. Δανιήλ Ψωίνος https://youtu.be/43g0g-9d2hg?si=CdZ87UpSgnd7Wljl

Read more
Ο Εσπερινός της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακής στις Μικροθήβες
Εκκλησία της Ελλάδος

Ο Εσπερινός της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακής στις Μικροθήβες

7 Ιουλίου 2025

Στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Μικροθηβών, ο οποίος τιμά τη μνήμη της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακής, χοροστάτησε χθες, 6/7, ο...

Read more
ΤΟ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΝΘΗΜΕΡΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΤΗΣ ΑΟΙΔΙΜΟΥ ΗΓΟΥΜΕΝΗΣ ΣΑΛΩΜΗΣ ΜΟΝΑΧΗΣ
Εκκλησία της Ελλάδος

ΤΟ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΝΘΗΜΕΡΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΤΗΣ ΑΟΙΔΙΜΟΥ ΗΓΟΥΜΕΝΗΣ ΣΑΛΩΜΗΣ ΜΟΝΑΧΗΣ

7 Ιουλίου 2025

Την Κυριακή, 6 Ιουλίου 2025, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Κεγχρεών κ. Αγάπιος, με την σεπτή ευλογία του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ....

Read more
Θεία Λειτουργία στις Κατασκήνωσης της Ιεράς Μητροπόλεως Κερκύρας
Εκκλησία της Ελλάδος

Θεία Λειτουργία στις Κατασκήνωσης της Ιεράς Μητροπόλεως Κερκύρας

7 Ιουλίου 2025

Με πατρική αγάπη και μέριμνα, την Κυριακή 7 Ιουλίου 2025, ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας, Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων...

Read more
Εορτασμός Αγίας Κυριακής και χειροτονία Ιερομονάχου στην Άρτα
Εκκλησία της Ελλάδος

Εορτασμός Αγίας Κυριακής και χειροτονία Ιερομονάχου στην Άρτα

7 Ιουλίου 2025

Με ιδιαίτερη συγκίνηση και κατάνυξη εορτάστηκε το πρωί της Δευτέρας, 7 Ιουλίου 2025, η μνήμη της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακής στον...

Read more
Η εορτή της Αγίας Κυριακής στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας
Εκκλησία της Ελλάδος

Η εορτή της Αγίας Κυριακής στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας

7 Ιουλίου 2025

Με την δέουσα εκκλησιαστική τάξη και μεγαλοπρέπεια τιμήθηκε η μνήμη της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακής στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας. Επίκεντρο του...

Read more
Καλαβρύτων Ιερώνυμος: «Η Εκκλησία ανέκαθεν διατρανώνει: Η πίστη στον Χριστό δεν εξαγοράζεται με κανέναν τρόπο και για κανέναν λόγο»
Εκκλησία της Ελλάδος

Καλαβρύτων Ιερώνυμος: «Η Εκκλησία ανέκαθεν διατρανώνει: Η πίστη στον Χριστό δεν εξαγοράζεται με κανέναν τρόπο και για κανέναν λόγο»

8 Ιουλίου 2025

Με τη χάρη του Θεού και την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ. Ιερωνύμου, πραγματοποιήθηκε, στις 5 και...

Read more
Ἡ ἑορτή τῆς Ἁγίας Κυριακῆς στήν Ὀρεινή Ναυπακτία
Εκκλησία της Ελλάδος

Ἡ ἑορτή τῆς Ἁγίας Κυριακῆς στήν Ὀρεινή Ναυπακτία

8 Ιουλίου 2025

Σέ ὑψόμετρο 1300 μ. καί μέσα σέ πυκνό δάσος ἀπό ἔλατα ἑορτάστηκε ἡ μνήμη τῆς ἁγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακῆς, στόν ὁμώνυμο Ἱερό Ναό...

Read more
Έναρξη “Νικοδημείων 2025” – Πανηγυρικός Εσπερινός Αγίας Κυριακής
Εκκλησία της Ελλάδος

Έναρξη “Νικοδημείων 2025” – Πανηγυρικός Εσπερινός Αγίας Κυριακής

7 Ιουλίου 2025

Την έναρξη των φετινών "Νικοδημείων 2025" κήρυξε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας Παροναξίας κ. Καλλίνικος, από τον Ιερό Ναό της Αγίας...

Read more
Previous slide
Next slide

ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ

Η Μεγαλομάρτυς Αγία Κυριακή {7 Ιουλίου}
Αγίας Κυριακής

Η Μεγαλομάρτυς Αγία Κυριακή {7 Ιουλίου}

7 Ιουλίου 2025

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου Καθηγητού Οι Μάρτυρες κατέχουν τη σημαντικότερη θέση στην Εκκλησία μας, διότι Αυτή είναι θεμελιωμένη στη μαρτυρία,...

Ἁγία Κυριακή

Αγία μάρτυς Κυριακή, η θαρραλέα αθλήτρια του Κυρίου

7 Ιουλίου 2025
Ἁγία Κυριακή

Ἁγία Κυριακή

6 Ιουλίου 2018
Next Post
Ο Φθιώτιδος με 10 Ιερείς και 90 προσκυνητές στην Αγία Γη των Ιεροσολύμων και στο Σινά

Ποιμαντική του Τουρισμού

Αναστάσιος: Ο άγιος της Αλβανίας

Κάποτε ὁ κόσμος γιόρταζε Χριστούγεννα!

Η Εκκλησία να συμμορφωθεί ή εγώ;

Ἀκρίβεια καί οἰκονομία γιά τίς χειροτονίες τῶν ἐκτός τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας

Στελέχη της κατασκήνωσης δεξιώθηκε ο Μητροπολίτης Καρπενησίου

Στελέχη της κατασκήνωσης δεξιώθηκε ο Μητροπολίτης Καρπενησίου

  • Όροι χρήσης – Πολιτική Απορρήτου
  • Επικοινωνία
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις

Poimin.gr © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist