Η λαμπάδα του Αγίου Βαπτίσματος

1. Ἀδελφοί μου χριστιανοί, θα σᾶς μιλήσω γιά τήν λαμπάδα τοῦ βαπτίσματος. Γιά τήν ἀναμμένη, δηλαδή, λαμπάδα, πού κρατεῖ κάποιος ὅταν γίνονται οἱ κύκλοι γύρω ἀπό τήν κολυμβήθρα μετά τήν βάπτιση.

Σᾶς εἶναι γνωστό ὅτι πρῶτα οἱ χριστιανοί βαπτίζονταν σέ μεγάλη ἡλικία, ἀφοῦ προηγουμένως κατηχοῦνταν. Τούς βάπτιζαν οἱ ἱερεῖς, τούς ἔχριε ἔπειτα ὁ Ἐπίσκοπος, τούς ἔντυναν λευκά ἐνδύματα καί μετά τούς ἔδιναν ἀπό μία λαμπάδα. Ἔτσι, μέ τήν λαμπάδα ἀναμμένη ἔμπαιναν πανηγυρικά στόν Ναό γιά νά μετέχουν στήν πρώτη θεία Λειτουργία καί νά κοινωνήσουν γιά πρώτη φορά τά Ἄχραντα Μυστήρια. Ἡ λαμπάδα πού ἔπαιρναν ἦταν σύμβολο ὅτι πῆραν τήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πού ἦρθε στούς Μαθητές κατά τήν Πεντηκοστή ἐν εἴδει «πυρίνων γλωσσῶν» (Πραξ. 2,3). Καί ἡ γιαγιά ὅταν βαπτίζεται τό ἐγγονάκι της τοῦ λέγει: «Φωτίστηκες παιδάκι μου»! Στόν βαπτισθέντα λοιπόν δίδεται ἡ λαμπάδα τοῦ βαπτίσματος, ὅπως στήν κουρά τοῦ Μοναχοῦ, σ᾽ αὐτόν δίδεται ἀναμμένη λαμπάδα, μέ τήν φράση, «Οὕτω λαμψάτω τό φῶς ὑμῶν…». Καί στό βάπτισμα, κατά ἕνα παλαιό τυπικό, ὅταν ὁ ἱερεύς ἔδινε τήν ἀναμμένη λαμπάδα στόν βαπτισθέντα, τοῦ ἔλεγε: «Λάβε τήν λαμπάδα ταύτην καί τήρησον αὐτήν ἄσβεστον, ἵνα, ὅταν ἔλθῃ ὁ Κύριος ἐν παρθενικῷ γάμῳ, δυνηθῇς αὐτῷ ὑπαντῆσαι μετά τῶν φρονίμων παρθένων…»!

2. Ἀφοῦ λοιπόν, χριστιανοί μου, ἡ λαμπάδα διδόταν στόν βαπτισθέντα, αὐτός πρέπει νά τήν κρατεῖ στούς τρεῖς κύκλους γύρω ἀπό τήν ἁγία κολυμβήθρα μετά τό βάπτισμά του, ὅταν ψάλλεται τό «Ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε…». Τώρα ὅμως, στά μετέπειτα χρόνια, ἔχουμε τόν νηπιοβαπτισμό καί δέν μπορεῖ λοιπόν τό νήπιο νά κρατήσει τήν λαμπάδα. Ἀλλά τό βαπτιζόμενο νήπιο τό «ἀναδέχεται», δηλαδή, τό ἀναλαμβάνει ὁ «Ἀνάδοχος» (ὁ νονός). Καί αὐτός, ἀντί τοῦ νηπίου πού βαπτίζεται, λέει τό «ἀποτάσσομαι τῷ Σατανᾷ» καί «συντάσσομαι τῷ Χριστῷ». Ἔτσι καί τήν ἀναμμένη λαμπάδα τοῦ βαπτισθέντος νηπίου πρέπει νά τήν πάρει ὁ νονός καί αὐτός, καί ὄχι ἄλλος, νά τήν κρατάει στούς τρεῖς κύκλους γύρω ἀπό τήν ἁγία κολυμβήθρα, ὅταν ψάλλεται τό «Ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε…».

3. Ὅταν ὅμως ὁ βαπτισθείς (ἤ ὁ ἀνάδοχος σήμερα στήν περίπτωση τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ) κρατεῖ τήν ἀναμμένη λαμπάδα καί κάνει τρεῖς κύκλους γύρω ἀπό τήν ἁγία κολυμβήθρα, γιά συμμετοχή στήν χαρά γιά τό βάπτισμά του, κρατοῦν καί ἄλλοι λαμπάδες ἀπό τό ἐκκλησίασμα. Ἔτσι βλέπουμε καί σήμερα, κατά τόν »χορό» γύρω ἀπό τήν κολυμβήθρα, εἶναι καί ἄλλοι, συγγενεῖς καί μάλιστα παιδάκια, πού κρατοῦν καί αὐτοί ἀναμμένες λαμπάδες. Αὐτό δέν εἶναι κακό νά γίνεται, ἀντίθετα εἶναι καλό. Ἄλλη ὅμως ἔννοια ἔχει ἡ κύρια λαμπάδα πού κρατεῖ ὁ βαπτιζόμενος (ἤ ὁ νονός) καί ἄλλη ἔννοια ἔχουν οἱ λαμπάδες τῶν ἄλλων.

4. Ἀπό τά παραπάνω, ἀδελφοί μου χριστιανοί, ἄς σκεφτοῦμε ὅτι καί ἐμεῖς, σάν βαπτισμένοι, πήραμε τήν ἀναμμένη λαμπάδα, πήραμε, δηλαδή, τήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Τό κακό ὅμως πού πάθαμε εἶναι ὅτι δέν φυλαχθήκαμε ἀπό σατανικούς ἀγέριδες καί ἀνεμοστρόβιλους, πού φυσοῦν γύρω μας, καί μᾶς ἔσβησε ἡ ἀναμμένη λαμπάδα. Χάσαμε, δηλαδή, τήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀλλά μέ τήν μετάνοιά μας – αὐτή εἶναι τό δεύτερο βάπτισμά μας – ξαναπαίρνουμε τήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί στό τέλος τῆς θείας Λειτουργίας λέγουμε μέ περισσή χαρά: «Εἴδομεν τό Φῶς τό ἀληθινόν, ἐλάβομεν Πνεῦμα ἐπουράνιον»!

Μέ πολλές εὐχές

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας