Το γεγονός του θανάτου ανέκαθεν απασχολούσε τον άνθρωπο. Όλους μας καταλαμβάνει φόβος στην ιδέα αυτού του μυστηρίου το όποιο έρχεται στη ζωή όλων αναπόφευκτα αργά ή σύντομα. Έκαστος σίγουρα έχει διαφορετική αντίληψη περί του τι εστί θάνατος.
Είναι γνωστό σε όλους, ήδη από το βιβλίο της Γενέσεως, ότι ο Θεός πλάθει τον άνθρωπο κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση Του. Τον πλάθει επομένως και κατά χάριν αθάνατο, αφού ο μόνος φύσει Αθάνατος είναι ο Τριαδικός Θεός. Του δίνει επίσης την ελευθερία βουλήσεως, το αυτεξούσιο. Ο άνθρωπος, ωστόσο, επιλέγοντας να παρακούσει την προτροπη του Θεού « εν η αν ημέραν φάγητε από του καρπού θανάτω αποθανήσθε » έβαλε τη φθορά και το θάνατο στη ζωή του. Ο θάνατος επομένως δεν είναι δημιουργία του Θεού αλλά το αποτέλεσμα της επιλογής του ανθρώπου. Σίγουρα ο άνθρωπος δεν ήξερε τι ήταν ο θάνατος, αφού δεν υπήρχε στον Παράδεισο. Κατάλαβε, όμως, όταν τον ένιωσε στην ίδια του την ύπαρξη, όταν εκδιώχθηκε του κήπου της Εδέμ, όταν έπαψε να έχει την κοινωνία με το Θεό, γιατί δεν μπορούσε να ανταποκριθεί πλέον στη δημιουργική Αγάπη Του προς όλη την κτίση, εκείνη την Αγάπη που του χάριζε τη Ζωή. Έτσι άρχισε ο άνθρωπος να βυθίζεται στο ψυχρό σκοτάδι της φθοράς. Τότε κατάλαβε το σφάλμα του, τι είχε και τι έχασε.
Χωρισμός επομένως είναι ο θάνατος, ο χωρισμός Θεού και ανθρώπου. Κατ’ επέκταση και κάθε χωρισμός μέσα στη ζωή μας είναι θάνατος. Θάνατος είναι όταν ένα ανδρόγυνο χωρίζει. Θάνατος είναι όταν μια φιλιά σπάσει. Θάνατος είναι όταν οποιαδήποτε σχέση χωρίσει και διαλυθεί. Το θάνατο τον βιώνουμε επίσης καθημερινά πάνω στο ίδιο μας το σώμα, όταν παλαιά κύτταρα νεκρώνονται και στη θέση τους νέα γεννιούνται. Πόσες είναι επoμένως οι εκφάνσεις του θανάτου καθημερινά μες στη ζωή μας! Συζούμε με αυτόν κι όμως δε θέλουμε να το πιστέψουμε. Τέλος έρχεται ο βιολογικός θάνατος που όλους μας φοβίζει. Το γεγονός το οποίο σηματοδοτεί το τέλος μας στην εδώ ζωή. Χωρισμός ωστόσο είναι και αυτός. Χωρίζει η ψυχή από το σώμα. « Πως ψυχή εκ του σώματος βιαίως χωρίζεται εκ της αρμονίας….» ψάλλουμε στη νεκρώσιμο ακολουθία. Ο άνθρωπος πλάσθηκε ως ον δισύνθετο, ψυχή και σώμα, και ο δεσμός μεταξύ αυτών των δύο είναι φυσικός. Σε καμία περίπτωση, όμως, ο θάνατος δε σημαίνει εξαφάνιση. Το σώμα μπορεί να φθείρεται, να το τρώνε τα σκουλήκια και τα οστά να μένουν γυμνά, αλλά δεν εξαφανίζεται. Το ίδιο και η ψυχή η οποία φεύγει από το σώμα αλλά ούτε αυτή χάνεται.
« Προσδοκώ Ανάσταση νεκρών… », αυτό είναι το θεμέλιο της Πίστεως μας, η Ανάσταση την οποία πρώτος ο Χριστός μας έδειξε, καλώντας μας όλους να πατήσουμε σε αυτή την Οδό. Όλοι θα αναστηθούμε, δίκαιοι και αμαρτωλοί και οι ψυχές θα ενωθούν ξανά με τα σώματα. Έτσι ολόκληροι πλέον, ψυχή τε και σώματι, είτε θα σωθούμε είτε θα κολασθούμε, ανάλογα με το τι ποιήσαμε στην εδώ ζωή.
Ας καταλάβουμε, λοιπόν, πως ο θάνατος είναι ένα στάδιο της αιώνιας ζωής μας, μια μετάβαση στην όντως Ζωή και όχι η εξαφάνιση της ύπαρξης μας. Κανένα νόημα δεν έχει η ζωή μας εδώ αν δεν είναι εν Χριστώ, γιατί ήδη είμαστε νεκροί πνευματικά και καταδικασμένοι. Αν καταλάβουμε πόσο φθαρτά και πρόσκαιρα είναι τα πάντα γύρω μας, θα μπορέσουμε να συμφιλιωθούμε με αυτό το φοβερό μηστύριο.
Σελίμος Β. Παναγιώτης