Υπάρχουν τρεις πνευματικώτατες πατερικές ερμηνείες που απαντούν σ’ αυτή την απορία.
Η πρώτη λέει τα εξής: Επειδή σ’ αυτό το διάστημα της νηστείας των σαράντα ημερών, κατά κάποιο τρόπο σταυρωνόμαστε κι’ εμείς, νεκρώνοντας τα πάθη μας, η Εκκλησία μας για να μας στηρίξει, βάζει μπροστά μας τον Ζωοποιόν Σταυρόν, υπενθυμίζοντας μ’ αυτό τον τρόπο και το πάθος του Χριστού μας πάνω στο Σταυρό και λέγοντας: «αν ο Θεός σταυρώθηκε για μας, πόσα εμείς πρέπει να πράξουμε για Εκείνον;»
Η δεύτερη: Όπως εκείνοι, που πορεύονται ένα τραχύ και μακρινό, δύσκολο δρόμο, μέσα στη σκόνη και στη κάψα του καλοκαιριάτικου ήλιου, λαχταρούν να βρουν ένα δένδρο, για να δροσιστούν και να ξαποστάσουν λίγο στον ίσκιο του, κι έτσι να συνεχίσουν ύστερα με ανανεωμένες τις δυνάμεις τους το δρόμο, έτσι κι εδώ, τον καιρό της νηστείας: στη μέση ακριβώς αυτού του επίπονου για πολλούς δρόμου, έβαλαν οι άγιοι Πατέρες το ευλογημένο ξύλο του Σταυρού, για να παίρνουν οι πιστοί λίγη ανάσα και κουράγιο και να συνεχίσουν ξεκούραστοι και δυνατοί την ωραία πορεία τους προς το Πάσχα.
Η τρίτη πατερική ερμηνεία που μας εξηγεί γιατί μπήκε ο Σταυρός στη μέση της Μεγάλης Τεσσαρακοστής είναι: Όταν περνά ο βασιλιάς από μια πολιτεία, πορεύονται – όπως γινόταν την εποχή εκείνη – τα «σημεία» του, δηλ. σημαίες, σκήπτρα, τρόπαια κλπ, και ύστερα ακολουθεί κι εκείνος. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει κι εδώ: ο Βασιλεύς των Ουρανών μετά από λίγο θα νικήσει με το Σταυρό το θάνατο και θα σκυλεύσει τον Άδη. Μα πριν ακόμα φτάσει στην Ανάσταση, στέλνει μπροστά το σκήπτρο και το τρόπαιο του, τη βασιλική σημαία, το Ζωοποιό Σταυρό του, για να μας δώσει χαρά μέσα στη κούραση της νηστείας και των άλλων μας πνευματικών αγώνων και θλίψεων, και να μας κάνει έτοιμους να τον υποδεχτούμε, ένδοξο θριαμβευτή της πίστεως μας, στο μέγα θαύμα της Αναστάσεως.
Όλες αυτές οι πνευματικές ερμηνείες, αναλύονται με πολλή ποιητική χάρη και δύναμη, στην ιερή υμνογραφία της εορτής της Υψώσεως του Σταυρού, ή του Εσπερινού και του Όρθρου της Σταυροπροσκυνήσεως. Εκεί μπορεί
να βρει κανείς άπειρες ονομασίες, που οι εμπνευσμένοι υμνωδοί έδωσαν στον Τίμιο Σταυρό, όπως: ευλογημένον ξύλον, θύραν Παραδείσου, στηριγμόν των πιστών, της Εκκλησίας περιτείχισμα, όπλον ακαταμάχητον, δαιμόνων αντίπαλον, νοσημάτων αλεξιτήριον, δόξα μαρτύρων, οσίων εγκαλλώπισμα, λιμένας σωτηρίας, βασιλέων κραταίωμα, σθένος δικαίων, ιερέων ευπρέπεια, ράβδον δυνάμεως, οδηγόν τυφλών, ασθενούντων ιατρόν, ανάστασιν απάντων των τεθνεώτων, ωραιότητα της Εκκλησίας, ασφάλεια και φύλακα πάσης της οικουμένης, δόξα των αγγέλων, τραύμα των δαιμόνων, θείαν κλίμακα σωτηρίας, φυτόν ζωηφόρον, ξύλον άχραντον, όπλον ειρήνης, αήττητον τρόπαιον κ.α.
Αγαλλόμενοι τη θεία σου ανυψώσει.
Αλλ’ ως τρόπαιον και όπλον απροσμάχητον
Ω τρισμακάριστε Σταυρέ και πανσεβάσμιε,
Σε προσκυνούμεν οι πιστοί και μεγαλύνομεν
Τους σοι κράζοντας χαίρε ξύλον μακάριον.
Γίνετε συνοδοιπόροι μας στην γνώση και την ενημέρωση. Στείλτε στο [email protected] άρθρα, φωτογραφίες, βίντεο ή κάτι που πιστεύετε ότι αξίζει να μοιραστείτε τόσο με εμάς όσο και με τους αναγνώστες μας.
