Η τιμή της Παναγίας στη Σάμο, Ικαρία και Φούρνους

Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σάμου , Ικαρίας και Κορσεών κ.κ Ευσεβίου.

Ο μήνας Αύγουστος ,ο τελευταίος του καλοκαιριού αλλά του εκκλησιαστικού έτους  είναι αφιερωμένος εορτολογικά στην Παναγία . Η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου εορτάζεται πανηγυρικά από τον πιστό λαό, ο οποίος ονομάζει  το Δεκαπενταύγουστο και Πάσχα του καλοκαιριού . Η ονομασία αυτή αντικατοπτρίζει την ιδιαίτερη ευλάβεια , το σεβασμό και τα αισθήματα αγάπης , που κατακλύζουν τις καρδιές των πιστών για το πρόσωπο  της Υπεραγίας Θεοτόκου και την ευγνωμοσύνη όλων για τις  ποικίλες χάριτες της.

Έντονη είναι η ευλάβεια και των κατοίκων των ακριτικών νησιών μας προς την Παναγία και αυτό καταφαίνεται από το πλήθος των μοναστηριών , των Εκκλησιών και των παρεκκλησίων που είναι αφιερωμένα στο όνομα της.  Η Παναγία , το ανεκτίμητο αυτό πνευματικό κόσμημα της Ορθοδοξίας, αιώνιο σύμβολο αγιωσύνης, αγνότητας, ταπεινοφροσύνης, μητρικής αγάπης και εγκαρτέρησης  στον πόνο  , συγκλονίζει κάθε χριστιανική ελληνική ψυχή. Ο  λαός των νησιών μας έχοντας βαθειά μέσα του  ριζωμένη και την παράδοση των παραλίων της Μικράς Ασίας όπου έζησε κι εκήρυξε ο ηγαπημένος μαθητής ο Ιωάννης ο Θεολόγος , πάντοτε την ατενίζει  με ιδιαίτερη αγάπη και σεβασμό  γι αυτό και κάθε γιορτή της και ιδιαίτερα το Δεκαπενταύγουστο προσφεύγει σ’ Αυτήν για δυναμικές αναζητήσεις και προσπάθειες , για φωτισμένες επιλογές και πράξεις , για σκέπη και εγκαρδίωση, για οραματισμό και ελπίδα.

Οι πιστές καρδιές γνωρίζουν πως η Παναγία αν και μετετέθη στους ουρανούς δεν εγκατέλειψε τον κόσμο. Εξακολουθεί με τις μεσιτικές της προσευχές να συμπαρίσταται στις δοκιμασίες, να πραΰνει τους πόνους  , να γαληνεύει τις ψυχές , ακατάπαυστα  να ελεεί τις ταλαιπωρημένες από την αμαρτία και τους πειρασμούς ανθρώπινες υπάρξεις.

Ο Επιτάφιος  της Παναγίας στο Καρλόβασι , μια εθιμική λατρευτικά ιδιόμορφη ακολουθία, που έχει μεταφερθεί στη Σάμο τον 18^ο αιώνα υπό την επίδραση του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων λόγο προελεύσεως από το νησί μας πολλών Αγιοταφιτών Πατέρων , καταδεικνύει  την αγάπη του λαού του Θεού προς την Παναγία και συγχρόνως το γεγονός ότι η παρουσία της στα νησιά μας  είναι ζωντανή , φώς μυστικό, ελπίδα για το μέλλον τους, περισσή κατάνυξη, θαλπωρή και ζεστασιά για όλους.

Στο μυρωμένο από την χάρη της Αυγουστιάτικο βραδινό , οι ψαλμωδίες των εγκωμίων στην Κοίμηση της δεν είναι μόνο ύμνος εξόδιος αλλά και ύμνος ευγνωμοσύνης για την πραγμάτωση της υποσχέσεως του Θεανθρώπου για νίκη πάνω στον Θάνατο , ευχαριστία, αγάπη, τιμή και δόξα προς την κοινή πνευματική  Μητέρα μας.

Το γεγονός πως η μορφή της Θεοτόκου κατέχει ξεχωριστή θέση στα νησιά μας αποτελούν και οι διάφορες ευλαβικές ονομασίες που της απέδωκαν οι Σαμιώτες  , Ικάριοι  και Φουρνιώτες  με τις τόσες εκκλησίες και μοναστήρια αφιερωμένα στην χάρη της.

Στο νησί της Σάμου επ’ ονόματι της Υπεραγίας Θεοτόκου τιμώνται 135 Ενοριακοί ναού και παρεκκλήσια και 7 Ιερές Μονές . οι Ιερές Μονές της Παναγίας Βροντιανής (1566), Μεγάλης Παναγίας (1586), Αγίας Ζώνης (1695), Ζωοδόχου Πηγής Κότσικα (1730), Ζωοδόχου Πηγής Βαθέος ( 1756), Παναγίας Κακοπεράτου και Παναγίας Μαραθοκάμπου(1887). Οι Ιεροί Ναοί της Παναγίας της Σαραντασκαλιώτισσας(10^ος αιών), Παναγίας Μακρινής (!4^ος αιών), Παναγίας Καστρινής Παλαιού Καρλοβάσου, Παναγίας Καρλοβάσου (1898), Παναγίας Παγώνδου, Παναγίας Σπηλιανής ή Καληαρμένισσας ( εντός σπηλαίου), Παναγίας Μαυρίκενας και Παναγίας Ποταμίου Καρλοβάσου του 11^ου αιώνα.

Στο νησί της Ικαρίας επ ‘ονόματι της  Υπεραγίας Θεοτόκου τιμώνται 4 Ιερές Μονές, Ευαγγελισμού Θεοτόκου Λευκάδος (1775), Ευαγγελισμού Θεοτόκου Μουντέ (1460) , Ευαγγελισμού Θεοτόκου Μαυριάνου (18^ος αιών) , Ζωοδόχου Πηγής Γλαρέδο (1890) και 35 Ενοριακοί Ναοί και παρεκκλήσια.

Τα ποιο γνωστά και με χαρακτηριστικά επίθετα προς την Θεοτόκο είναι τα εξής : Παναγία Λέφαινα, Παναγία Μακρή, Παναγία Κιουρά, Παναγία Ελεημονίτισσα, Παναγία Δέσποινα, Παναγία Λαγκάδας, Παναγία Αντιφωνίτισσα, Παναγία Υπακοή ,  Πναγία του Κύκκου, Παναγία Φλεσιανή, Παναγία Ξηροκαμπίτισσα.

Τέλος στα νησιά  των Φούρνων υπάρχουν 4 Ιεροί Ναοί επ ‘ ονόματι της Υπεραγίας Θεοτόκου.

Έντονη η ζωοδότρα μεσιτεία και χάρις της Παναγίας στα νησιά μας. Περισσή η αγάπη της καρδιάς μας προς αυτήν που έγινε η « αιτία της των πάντων θεώσεως» Μεγαλόχαρη ελέησον ημάς.