• Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
Δευτέρα, 14 Ιουλίου, 2025
Poimin.gr
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
Poimin.gr
No Result
View All Result

Η συμβολή των συλλόγων στην οργάνωση της σύγχρονης εθιμικής ζωής

18 Μαΐου 2019
in Απόψεις - Γνώμες
Η συμβολή των συλλόγων στην οργάνωση της σύγχρονης εθιμικής ζωής
Share on FacebookShare on Twitter

Μ. Γ. ΒΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Λαογραφίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης

Αποτελεί κοινή πλέον διαπίστωση της έρευνας ότι ο σύγχρονος λαϊκός πολιτισμός σε μεγάλο βαθμό είναι πολιτισμός των συλλόγων. Σημαίνει αυτό ότι είναι οι σύλλογοι που διαχειρίζονται τις παλαιότερες μορφές παράδοσης, στα όρια των αστικών και αστικοποιημένων κοινωνιών της εποχής μας και ότι από αυτούς μεταδίδονται τα στοιχεία των παραδοσιακών μορφών ζωής στα νεότερα μέλη της κοινωνίας, σύμφωνα με την επιλογή ή τη σύνθεση που έχει στο μεταξύ επιτευχθεί μέσα στους συλλόγους. Αναφερόμαστε βεβαίως σε συλλόγους πολιτιστικούς, εθνοτοπικούς και «λαογραφικούς», που συχνά φέρουν στον τίτλο τους αναφορά στην παράδοση και των οποίων οι δράσεις είναι εν πολλοίς ομοιόμορφες και ομογενοποιημένες. Συλλόγους που είτε αναφέρονται στον κοινό γενέθλιο τόπο των αστών ιδρυτών τους, είτε υφίστανται και δραστηριοποιούνται στην επαρχία, έχουν κοινούς πλέον στόχους και κοινούς τρόπους δράσης.

Το ζήτημα φυσικά είναι πολύ μεγάλο, αν σκεφτεί κανείς τόσο το πλήθος των συλλόγων και των επιμέρους δράσεών τους, όσο και τη γεωγραφική τους εξάπλωση, άρα και τη μέθεξη και συμμετοχή σε διάφορες και διαφορετικές τοπικές πολιτισμικές παραδόσεις. Επίσης, οι κατά τόπους εξελίξεις συχνά διαφοροποιούνται, αν και συνήθως υπάγονται σε γενικότερες κανονικότητες. Σε κάθε περίπτωση, αυτό που θα εξετάσουμε εδώ είναι ο τρόπος με τον οποίο οι τοπικοί σύλλογοι διαχειρίζονται παλαιότερες μορφές ελληνορθόδοξων τελετουργικών μορφών, σε περιπτώσεις λαϊκών θρησκευτικών τελετουργιών, όπως τις εξετάζει ο κλάδος της θρησκευτικής λαογραφίας.

Ας δούμε πρώτα το μεγάλο πλαίσιο. Η διαχείριση των παλαιότερων μορφών παράδοσης ώστε να προκύψουν οι μορφές του σύγχρονου λαϊκού πολιτισμού γίνεται κατά βάση με τέσσερις τρόπους: την επιβίωση παλαιότερων μορφών πολιτισμού, άλλοτε αυτούσιων και άλλοτε ελαφρά προσαρμοσμένων, εφόσον συνεχίζουν να αποτελούν οργανικά στοιχεία της καθημερινής ζωής, για παράδειγμα οι αιματηρές ζωοθυσίες των θρησκευτικών μας πανηγυριών. Την αναβίωση μορφών που είχαν μεν εξαφανιστεί, για διάφορους όμως λόγους αναβιώνονται και έρχονται και πάλι στο προσκήνιο, κατά κύριο λόγο όμως ως παραστάσεις, στα πλαίσια του κινήματος του φολκλορισμού, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τις αναβιώσεις εθίμων που έχουν πάψει να τελούνται στα πλαίσια σχετικών αναπαραστάσεων, καθώς συμβαίνει με τον «κλήδονα».

Επίσης, το μετασχηματισμό παλαιότερων μορφών, οι οποίες αλλάζουν πολλά από τα ουσιώδη στοιχεία τους, προκειμένου να προσαρμοστούν στη νέα κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα, με δυο λόγια στη σύγχρονη μορφή της υλικής βάσης, επί της οποίας εδράζεται το πνευματικό εποικοδόμημα του λαϊκού πολιτισμού, όπως συμβαίνει με τα πανηγύρια, πολλά στοιχεία των οποίων έχουν πλέον προσαρμοστεί στη σύγχρονη πραγματικότητα. Και τέλος, την εισαγωγή από άλλα πολιτισμικά συστήματα ή τη δημιουργία νέων στοιχείων, τα οποία εμπλουτίζουν την παράδοση και συναποτελούν το σύγχρονό μας πρόσωπο του λαϊκού πολιτισμού. Η εμπλοκή των συλλόγων στη διαχείριση των παλαιότερων μορφών τελετουργιών και στη διαμόρφωση των νέων, εξακτινώνεται και στις τέσσερις αυτές δράσεις.

Οι τελετουργικές μορφές που επιβιώνουν από το παρελθόν έχουν πλέον κατά κανόνα αναληφθεί από τοπικούς πολιτισμικούς συλλόγους, οι οποίοι φροντίζουν για την εθιμική κατ’ έτος επανάληψή τους, αλλά και για τις επιμέρους μορφές που αυτές μπορούν να πάρουν, προσαρμοζόμενες στα σύγχρονα κάθε φορά δεδομένα, αλλά και στις οικονομικές, κοινωνικές και άλλες συνθήκες που σταδιακά διαμορφώνονται σε κάθε τόπο. Είναι απολύτως χαρακτηριστικά τα παραδείγματα τοπικών θρησκευτικών πανηγυριών, των οποίων η διοργάνωση έχει περάσει από τη φροντίδα της κοινότητας δια των καφενείων κάθε χωριού στις αρμοδιότητες των τοπικών πολιτιστικών ή αθλητικών συλλόγων, οι οποίοι τα διοργανώνουν σύμφωνα με το πρότυπο των δικών τους χοροεσπερίδων.

Ετσι, στα πανηγύρια αυτά υπάρχει πλέον τυποποιημένο φαγητό, που όπως και τα ποτά πωλούνται από το σύλλογο, ορχήστρα με χορό ελεύθερο και χωρίς την ανάγκη ιδιαίτερης πληρωμής προς τους μουσικούς, λαχειοφόρος αγορά για την ενίσχυση του συλλόγου, σύντομη ομιλία-χαιρετισμός από τον πρόεδρο του συλλόγου με τιμητικές καμιά φορά εκδηλώσεις για χορηγούς και δωρητές κ.λπ. Υπάρχουν δηλαδή στοιχεία που αποσυνδέουν το πανηγύρι από την κοινότητα, που αποξενώνουν κάπως τη θρησκευτική αφετηρία του και το συνδέουν με τη ζωή του συλλόγου, την οργάνωση, τη δράση και την προσφορά του.

Εφημερίδα «Κιβωτός της Ορθοδοξίας»

Πρόσφατα Άρθρα

Ο Επίσκοπος Κεγχρεών προέτρεψε τους Χριστιανούς να έχουν Ορθόδοξο φρόνημα
Εκκλησία της Ελλάδος

Ο Επίσκοπος Κεγχρεών προέτρεψε τους Χριστιανούς να έχουν Ορθόδοξο φρόνημα

14 Ιουλίου 2025

Χθες Κυριακή, 13 Ιουλίου 2025, κατόπιν εντολής του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ. Διονυσίου, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Κεγχρεών κ. Αγάπιος ετέλεσε...

Read more
Δημητριάδος Ιγνάτιος: «Ακούστε τα παιδιά σας – χαρίστε τους χρόνο»
Εκκλησία της Ελλάδος

Δημητριάδος Ιγνάτιος: «Ακούστε τα παιδιά σας – χαρίστε τους χρόνο»

14 Ιουλίου 2025

Στις κατασκηνωτικές εγκαταστάσεις της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος στον Άγιο Λαυρέντιο Πηλίου βρέθηκε, για ακόμη μία φορά, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας...

Read more
Με πληθωρική συμμετοχή η 9η Γιορτή Νεολαίας της Ιεράς Μητροπόλεως Κίτρους
Εκκλησία της Ελλάδος

Με πληθωρική συμμετοχή η 9η Γιορτή Νεολαίας της Ιεράς Μητροπόλεως Κίτρους

14 Ιουλίου 2025

Πλημμύρισε από νέους/νέες η αυλή του Ιερού Ναού Αγίας Άννης Κατερίνης το βράδυ της Κυριακής 13 Ιουλίου στην 9η Γιορτή...

Read more
Πανηγυρικός εορτασμός του Αγίου Νικοδήμου στη γενέτειρά του
Εκκλησία της Ελλάδος

Πανηγυρικός εορτασμός του Αγίου Νικοδήμου στη γενέτειρά του

14 Ιουλίου 2025

Με λαμπρότητα τελέστηκε ο Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός επί τη μνήμη του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου, στον ομώνυμο Ιερό Ενοριακό Ναό...

Read more
Οἱ κυριότερες ἐντολές τοῦ Εὐαγγελίου
Πνευματικές Διδαχές

Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης: Ο φωτισμένος ασκητής των νεώτερων χρόνων

14 Ιουλίου 2025

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου - Καθηγητού        Στις 14 Ιουλίου η Εκκλησία μας εορτάζει τη μνήμη του αγίου Νικοδήμου του...

Read more
Εγκαίνια Ι. Παρεκκλησίου Αγίου Γεωργίου Ενορίας Πρώτης Σερρών
Εκκλησία της Ελλάδος

Εγκαίνια Ι. Παρεκκλησίου Αγίου Γεωργίου Ενορίας Πρώτης Σερρών

14 Ιουλίου 2025

Με πλησμονή δοξολογίας και ευχαριστιών προς τον Τριαδικό Θεό, με αισθήματα ευγνωμοσύνης προς όλους τους Αγίους, ιδιαίτερα προς τον άγιο...

Read more
ΚΥΠΡΟΣ 1972 – 1974 Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΔΥΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑΤΑ
Απόψεις - Γνώμες

ΚΥΠΡΟΣ 1972 – 1974 Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΔΥΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑΤΑ

14 Ιουλίου 2025

Αρχιμ. Φιλίππου Χαμαργιά, Πρωτοσυγκέλλου  Ι. Μητροπόλεως Μεσσηνίας Κατά το μήνα Ιούλιο, εκτός από τις πολλές εκκλησιαστικές εορτές, μνημονεύονται γεγονότα μέσα...

Read more
Πανηγύρισε το Παρεκκλήσιο του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου στη Μονή Ροβελίστης Άρτης
Εκκλησία της Ελλάδος

Πανηγύρισε το Παρεκκλήσιο του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου στη Μονή Ροβελίστης Άρτης

14 Ιουλίου 2025

Με λαμπρότητα και πνευματική κατάνυξη εορτάστηκε τη Δευτέρα 14 Ιουλίου 2025 η μνήμη του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου στο πανηγυρίζον...

Read more
Ο ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΣΚΟΠΕΛΟΥ ΣΤΟ Ι. ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΡΩΣΣΟΥ
Εκκλησία της Ελλάδος

Ο ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΣΚΟΠΕΛΟΥ ΣΤΟ Ι. ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΡΩΣΣΟΥ

14 Ιουλίου 2025

Στον Προσκυνηματικό Ι. Ναό του οσίου Ιωάννου του Ρώσσου, την Κυριακή 13 Ιουλίου 2025, χοροστάτησε κατά τον Όρθρο και προέστη...

Read more
Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ Δ΄ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΣΤΟΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ Ι. ΝΑΟ ΧΑΛΚΙΔΟΣ
Εκκλησία της Ελλάδος

Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ Δ΄ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΣΤΟΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ Ι. ΝΑΟ ΧΑΛΚΙΔΟΣ

14 Ιουλίου 2025

Την Κυριακή, 13 Ιουλίου 2025, ημέρα μνήμης των Αγίων Πατέρων της Δ’ εν Χαλκηδόνι Οικουμενικής Συνόδου (415μ.Χ.), ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης...

Read more
Το Μυστήριο του Ευχελαίου στην Νέδουσα Μεσσηνίας
Εκκλησία της Ελλάδος

Το Μυστήριο του Ευχελαίου στην Νέδουσα Μεσσηνίας

14 Ιουλίου 2025

Με την παρουσία πλήθους πιστών από την ευρύτερη περιοχή της Καλαμάτας, συμμετείχε το απόγευμα της Κυριακής 13 Ιουλίου ε.έ., στο...

Read more
Η Περιοδεία του Κερκύρας Νεκταρίου στα Διαπόντια Νησιά
Εκκλησία της Ελλάδος

Η Περιοδεία του Κερκύρας Νεκταρίου στα Διαπόντια Νησιά

14 Ιουλίου 2025

Κάθε καλοκαίρι, με την ευκαιρία της επιστροφής των πολλών ξενιτεμένων, κυρίως στην Αμερική, κατοίκων των Διαποντίων Νήσων, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης...

Read more
ΦΙΛΟΞΕΝΟΎΜΕΝΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ “ΜΑΘΑΙΝΩ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ” ΣΤΗΝ ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΧΑΛΚΙΔΟΣ
Εκκλησία της Ελλάδος

ΦΙΛΟΞΕΝΟΎΜΕΝΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ “ΜΑΘΑΙΝΩ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ” ΣΤΗΝ ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΧΑΛΚΙΔΟΣ

14 Ιουλίου 2025

Το Σάββατο 12 Ιουλίου 2025, ομάδα φοιτητών και στελεχών του Βατικανού από 14 χώρες επισκέφθηκαν την Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου...

Read more
Αρχιερατική Λειτουργία στην ενορία Μεσούντας Άρτης
Εκκλησία της Ελλάδος

Αρχιερατική Λειτουργία στην ενορία Μεσούντας Άρτης

13 Ιουλίου 2025

Το πρωί της Κυριακής 13 Ιουλίου 2025, στον Ενοριακό Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου, στη Μεσούντα Άρτης, τελέστηκε Αρχιερατική Θεία Λειτουργία...

Read more
Νέος Οικονόμος στην Αργαλαστή
Εκκλησία της Ελλάδος

Νέος Οικονόμος στην Αργαλαστή

13 Ιουλίου 2025

Στον Ιερό Ναό Αγίων Αποστόλων Πέτρου & Παύλου Αργαλαστής λειτούργησε σήμερα ο Σεβ. Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος, παρουσία κατοίκων του...

Read more
Previous slide
Next slide

ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ

«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»
Κηρύγματα

Οι προβατόσχημοι λύκοι

31 Μαΐου 2025

Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 9 Ἰουνίου 2019, τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου (Κυρ. ζ΄ Πράξεων: Πράξ. κ΄ 16-18, 28-36)...

«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

Οι Άγιοι 318 Θεοφόροι Πατέρες της Α΄ εν Νικαία Οικουμενικής Συνόδου

31 Μαΐου 2025
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

Το μήνυμα της Κυριακής των 318 Θεοφόρων Πατέρων

31 Μαΐου 2025
Με την έναρξη της νέας χρονιάς, ας έχουμε υπόψη μας 4 απλά πράγματα

Ἡ Ἀρχιερατικὴ Προσευχὴ

31 Μαΐου 2025
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

«Προσέχετε τους αιρετικούς»

31 Μαΐου 2025
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

Κυριακή των Αγίων Πατέρων

27 Μαΐου 2023
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

Κυριακή των 318 Θεοφόρων Πατέρων

4 Ιουνίου 2022
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

«Ἐφανέρωσά σου τὸ ὄνομα τοῖς ἀνθρώποις» (Ἰωάν. 17,6)

30 Μαΐου 2020
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

8 Ιουνίου 2019
Next Post
Ο Αντιπρόεδρος της ΔΙΣ θα χαιρετήσει το συλλαλητήριο

«Τα αρχέτυπα ηφάνισται!»

Γιατί δεν παρενέβη εισαγγελέας για την Συριζαία που «πέταξε την εικόνα της Παναγίας στα σκουπίδια»;

Το χρονικό μιας προαναγγελθείσης αποποινικοποίησης

5ος Αγώνας Δρόμου «Το πέρασμα του Αποστόλου Παύλου»

5ος Αγώνας Δρόμου «Το πέρασμα του Αποστόλου Παύλου»

Οι ενθρονίσεις των Αρχιεπισκόπων Αμερικής και Αυστραλίας

Οι ενθρονίσεις των Αρχιεπισκόπων Αμερικής και Αυστραλίας

Το Αγιο Πνευμα και ο αρχάγγελος Γαβριήλ

Το Αγιο Πνευμα και ο αρχάγγελος Γαβριήλ

  • Όροι χρήσης – Πολιτική Απορρήτου
  • Επικοινωνία
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις

Poimin.gr © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist