Είναι κτισμένη στα βόρεια της Βίτσας και νοτιοδυτικά του Μονοδεντρίου σε υψόμετρο 1.117 μέτρων. Η ακριβής χρονολογία ίδρυσής της δεν είναι γνωστή, όμως το καθολικό κατασκευάστηκε το 1632.
Η Μονή του Προφήτη Ηλία ήταν μια από τις πλουσιότερες Μονές του Ζαγορίου, η οποία συλήθηκε πολλές φορές επί τουρκοκρατίας από διάφορους επιδρομείς. Σε μία από αυτές κατά το έτος 1835 ο Ταφίλ Μπούζης, τουρκαλβανός ληστής από την περιοχή Μπερατίου, στρατολόγησε στην Αλβανία σώμα τουρκαλβανών και κατέλαβε τη Μονή του Προφήτη Ηλία, την οποία απογύμνωσε από όλα τα υπάρχοντα και της έβαλε φωτιά στις 13 Απριλίου και έκαψε ένα μέρος της.
Στα τέλη του 18ου αιώνα έγινε προσπάθεια ίδρυσης Πανεπιστημίου στη Μονή Προφήτη Ηλία ή στη Μονή Ρογκοβού, με διευθυντή τον Γεώργιο Γεννάδιο, τον οποίο καθώς και το Νεόφυτο Δούκα είχαν στείλει για το σκοπό αυτό στη Γερμανία για εκπαίδευση. Το σχέδιο όμως εκείνο δεν πραγματοποιήθηκε, γιατί οι άντρες που επρόκειτο να διδάξουν σε αυτό, όπως ο Γεννάδιος, ο Δούκας, ο Ασώπιος, μυήθηκαν στη φιλική εταιρία, ασπάστηκαν τις αρχές της και εργάστηκαν για τη διάδοσή τους, αφήνοντας ανεκτέλεστο το αρχικό σχέδιό τους.
Στη Μονή διέμεινε και έμαθε τα πρώτα του γράμματα ο Μάρκος Μπότσαρης.
Η Μονή γιορτάζει στις 20 Ιουλίου.
Μονή Αγίας Παρασκευής: Πάνω από τον Βοϊδομάτη
Θεωρείται το πιο σημαντικό μοναστήρι στο Κεντρικό Ζαγόρι. Βρίσκεται σε απόσταση 600 μέτρων από την πλατεία του χωριού Μονοδένδρι και πάνω σε μικρό πλάτωμα της απότομης πλαγιάς της χαράδρας του Βίκου. Πάνω της ένας θεόρατος βράχος και κάτω σε βάθος 400 μέτρων ο Βοϊδομάτης.
Η μονή, παρά τις παραδόσεις, φέρεται να κτίστηκε κατά το 1412 από τον άρχοντα Μιχαήλ Βοεβόδα το Θεριανό.
Η φορητή εικόνα της Αγίας Παρασκευής ήταν θαυματουργή. Η Μονή της Αγ. Παρασκευής και οι γύρω σπηλιές της λειτούργησαν ως καταφύγιο πολλών χριστιανών επί τουρκοκρατίας, αλλά και ορμητήριο ανταρτών κατά το Β’ παγκόσμιο πόλεμο.
Κατά τον Σ. Θεοδώρου «πολλοί άρρωστοι με ψυχικές διαταραχές έρχονταν και διανυκτέρευαν στο ναό της Αγίας και ο παπάς τους έβαζε να προσκυνήσουν την εικόνα της και τη λειψανοθήκη, όπου είναι φυλαγμένα τα οστά του Αγίου Τρύφωνα. Η μονή πανηγυρίζει στις 26 Ιουλίου, ημέρα όπου φτάνουν εδώ προσκυνητές από τα γύρω χωριά».
Μονή Ιωάννου Προδρόμου: Στη χαράδρα του Βίκου
Λίγο πριν φτάσουμε στο Τσεπέλοβο, μια μικρή διασταύρωση οδηγεί στο ιστορικό μοναστήρι του Αη Γιάννη Ρογκοβού. Το μοναστήρι είναι χτισμένο πάνω από τη χαράδρα του Βίκου ή Βικάκι.
Η μονή κτίστηκε από την Πουλχερία, αδελφή του Ρωμανού του Αργυρού, που υπήρξε αυτοκράτορας του Βυζαντίου, περί το 1028-1034. Καταστράφηκε επί Σερβοκρατίας και ανοικοδομήθη το 1783 από τους αδελφούς Νούτσου από το χωριό Βραδέτο, και τον ηγούμενο Νικόδημο. Το μοναστήρι αυτό προοριζόταν να γίνει έδρα Πανεπιστημίου και έδρα του πολιτικού και θρησκευτικού αρχηγού του Ζαγορίου. Την έδρα του πανεπιστημίου διεκδικεί και η μονή του Προφήτη Ηλία.
Εορτάζει στις 24 Ιουνίου.
Kιβωτός της Ορθοδοξίας
