Χαῖρε ἡ τῆς βαρβάρου λυτρουμένη θρησκείας, χαῖρε ἡ τοῦ βορβόρου ρυομένη τῶν ἔργων

παπα Γιώργης Δορμπαράκης

Χαῖρε ἡ τῆς βαρβάρου λυτρουμένη θρησκείας, χαῖρε ἡ τοῦ βορβόρου ρυομένη τῶν ἔργων

(Χαῖρε, Παναγία, πού λυτρώνεις τούς ἀνθρώπους ἀπό τήν βάρβαρη θρησκεία, χαῖρε Σύ πού τούς σώζεις ἀπό τήν βρωμιά τῶν πονηρῶν ἔργων).

1. ῾Ο διπλός χαιρετισμός πρός τήν Παναγία μας τονίζει μέ πολλή καθαρότητα ὅτι ἡ πίστη μας στόν Θεό δέν εἶναι μία θεωρητική κατάσταση, ἀλλά προσδιορίζει ὁλόκληρη τήν ζωή τοῦ ἀνθρώπου. ῾Η Παναγία μᾶς λυτρώνει καί ἀπό τήν βάρβαρη θρησκεία καί ἀπό τόν βόρβορο τῶν πονηρῶν ἔργων. Κι αὐτό διότι δέν μπορεῖ κανείς νά ξεχωρίσει αὐτά τά δύο: ἡ βάρβαρη θρησκεία ὁδηγεῖ καί ἐκβάλλει στόν βόρβορο τῶν ἔργων.

Ποιά εἶναι ἡ βάρβαρη θρησκεία; ᾽Ασφαλῶς ἡ εἰδωλολατρία. Καί εἰδωλολατρία σημαίνει διαστρεβλωμένη εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, ἄρα ψεύτικη καί ἀνύπαρκτη εἰκόνα Θεοῦ. Καί πράγματι. Αὐτή εἶναι ἡ πίστη τῆς ᾽Εκκλησίας μας: ὁ ἄνθρωπος μετά τήν πτώση του στήν ἁμαρτία ἔχασε τήν ἀληθινή εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, διότι ἡ ἁμαρτία ὑπῆρξε πιά τό φράγμα τό ὁποῖο μπῆκε ἀνάμεσα στόν ἴδιο καί ᾽Εκεῖνον. Κι αὐτό σημαίνει ὅτι ὁποιαδήποτε κίνησή του γιά νά Τόν εὕρει ὁδηγεῖτο ἔκτοτε σέ ἀποτυχία. Αὐτό δηλαδή πού νόμιζε ὡς Θεό ἦταν τό ἀποκύημα δυστυχῶς τῆς μέσα στήν σκοτεινιά τῶν παθῶν του εὑρισκομένης καρδιᾶς του, ἕνα εἴδωλο τοῦ νοῦ του.

᾽Ακριβῶς λοιπόν ἡ ψεύτικη αὐτή πίστη ἔχει ἀντίκτυπο καί στήν ζωή του: ἀλλοιώνεται ὁ τρόπος ζωῆς πού θά πεῖ ὅτι ὁ βόρβορος τῆς ἁμαρτίας γίνεται τό ἔδαφος τῆς στόν κόσμο τοῦτο πορείας του. Κι αὐτό γιατί ὁ ἄνθρωπος ἀνάλογα μέ τό τί Θεό πιστεύει καθορίζει καί τήν ποιότητα τῆς ζωῆς του. Μᾶς τό λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος ξεκάθαρα στήν πρός Ρωμαίους ἐπιστολή: ῾Καί καθώς οὐκ ἐδοκίμασαν τόν Θεόν ἔχειν ἐν ἐπιγνώσει, παρέδωκεν αὐτούς ὁ Θεός εἰς ἀδόκιμον νοῦν, ποιεῖν τά μή καθήκοντα, πεπληρωμένους πάσῃ ἀδικίᾳ, πορνείᾳ πονηρίᾳ πλεονεξίᾳ κακίᾳ, μεστούς φθόνου φόνου ἔριδος δόλου κακοηθείας, ψιθυριστάς, καταλάλους, θεοστυγεῖς, ὑβριστάς, ὑπερηφάνους, ἀλαζόνας, ἐφευρετάς κακῶν, γονεῦσιν ἀπειθεῖς, ἀσυνέτους, ἀσυνθέτους, ἀστόργους, ἀσπόνδους, ἀνελεήμονας᾽ (1, 28-31). (Δηλαδή: Κι ἀφοῦ τό θεώρησαν περιττό νά γνωρίσουν τόν Θεό ἐνσυνείδητα, τούς παρέδωσε ὁ Θεός στήν μωρία τους, κι ἔτσι κάνουν ἀνάρμοστα πράγμαα. Εἶναι γεμάτοι ἀπό κάθε εἴδους ἀδικία, πορνεία, πονηρία, πλεονεξία, κακία. Εἶναι γεμάτοι φθόνο, φόνο, φιλονικία, ἀπάτη καί κακοήθεια. Κακολογοῦν καί κατηγοροῦν ὁ ἕνας τόν ἄλλον, μισοῦν τόν Θεό, εἶναι κακοποιοί, ὑπερήφανοι, ἀλαζόνες, σκέφτονται μόνο πῶς θά βλάψουν τούς ἄλλους, εἶναι ἀνυπάκουοι στούς γονεῖς τους. ῎Ανθρωποι χωρί σύνεση, δέν κρατοῦν τόν λόγο τους, δέν ἔχουν στοργή, διαλλακτικότητα καί ἔλεος).

῾Ο ἄνθρωπος λοιπόν ἀνάλογα μέ τό κοίταγμα πρός τόν οὐρανό ζεῖ καί τήν ἐδῶ ζωή.

2. Αὐτό σημαίνει ὅτι δέν μπορεῖ κανείς νά κάνει ἀβαρίες στήν πίστη του. ῾Η πίστη προσδιορίζει τήν ζωή καί ἡ ζωή, τά ἔργα δηλαδή καί ἡ καθημερινή συμπεριφορά τοῦ ἀνθρώπου, ἀποκαλύπτουν τήν ποιότητα τῆς πίστης. Εἶναι αὐτό πού σημειώνει καί ὁ ἅγιος ᾽Ιάκωβος ὁ ἀδελφόθεος: ῾῾Η πίστις χωρίς τῶν ἔργων νεκρά ἐστι᾽ καί ῾δεῖξόν μοι τήν πίστιν σου ἐκ τῶν ἔργων σου᾽. ῎Ετσι ὄχι μόνον δέν ἐπιτρέπονται ἀβαρίες στήν πίστη, ἀλλά καί στήν καθημερινότητα τῆς ζωῆς. Τυχόν δηλαδή ἐκτροπή ἀπό τήν πίστη θά σημάνει ἐκτροπή ἀπό τήν ὀρθή συμπεριφορά, ὅπως καί κακή συμπεριφορά θά σημάνει ἐκτροπή καί ἀπό τήν πίστη. Καί δυστυχῶς αὐτό τό ἐπισημαίνουμε ὄχι μόνο σέ ἀνθρώπους τῶν ἄλλων θρησκειῶν, ἀλλά πολύ περισσότερο ἴσως στούς αἱρετικούς τῆς χριστιανικῆς πίστης, ἀλλά καί στούς αἱρετικούς τῆς ζωῆς, τούς ὀρθοδόξους δηλαδή πού δέν ζοῦν σύμφωνα μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, κατεξοχήν τήν ἀγάπη.

3. ῾Η σύνδεση τῆς πίστης καί τῆς ζωῆς συνειδητοποιεῖ τό πόσο ἐσφαλμένη εἶναι ἡ ἄποψη διαφόρων αἱρετικῶν τοῦ χριστιανισμοῦ, οἱ ὁποῖοι καλοῦν τούς ὑπολοίπους χριστιανούς σέ ἕνωση πέρα τῶν ὁρίων τῆς πίστης, πέρα δηλαδή τῶν δογμάτων πού ὁριοθετοῦν τά πλαίσια τῆς ἀποκάλυψης τοῦ Χριστοῦ. ῾Σημασία ἔχει ἡ ἀγάπη᾽ συνηθίζουν νά λένε, ἀγνοώντας προφανῶς ὅτι τά ὅρια τῆς ἀληθινῆς πίστης ἀκριβῶς αὐτό ὁριοθετοῦν: τήν ἀληθινή ἀγάπη. ᾽Αγάπη μέ ἄλλα λόγια χωρίς ὀρθή πίστη εἶναι λόγια κενά, ἄνευ περιεχομένου, ὅπως λέει καί ὁ ἀπόστολος: ῾᾽Αληθεύοντες ἐν ἀγάπῃ᾽ καί ῾πίστις δι᾽ ἀγάπης ἐνεργουμένη᾽.

4. Χαιρετίζουμε λοιπόν τήν Παναγία, διότι γεννώντας ὡς ἄνθρωπο τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ, τόν Σωτήρα τοῦ κόσμου – ῾ἐτέχθη ὑμῖν σήμερον Σωτήρ᾽ – μᾶς ἔδωσε τήν δυνατότητα δι᾽ Αὐτοῦ νά ἀποκτήσουμε τήν ἀληθινή πίστη, τήν ἀληθινή δηλαδή εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, ἀφοῦ ᾽Εκεῖνος σήκωσε τό φράγμα τῆς ἁμαρτίας πού μᾶς χώριζε ἀπό τόν Θεό καί ἀπό τόν ὀρθό τρόπο ζωῆς, τήν ἀγάπη. ῎Ετσι διά τῆς Παναγίας μας γευθήκαμε τήν ῾καθαράν θρησκείαν᾽ πού λέει ὁ ἅγιος ᾽Ιάκωβος, καί τήν καθαρότητα τῶν ἔργων. Διότι σημειώνει στήν ἐπιστολή του: ῾Θρησκεία καθαρά καί ἀμίαντος παρά τῷ Θεῷ καί Πατρί αὕτη ἐστίν, ἐπισκέπτεσθαι ὀρφανούς καί χῆρας ἐν τῇ θλίψει αὐτῶν, ἄσπιλον ἑαυτόν τηρεῖν ἀπό τοῦ κόσμου᾽. (Δηλαδή: Θρησκεία καθαρή κι ἀμόλυντη γιά τόν Θεό καί Πατέρα εἶναι αὐτή: νά συμπαραστέκεστε στά ὀρφανά καί στίς χῆρες ὅταν ὑποφέρουν, καί νά διατηρεῖτε ἁγνό τόν ἑαυτό σας ἀπό τήν ἐπιρροή τοῦ ἁμαρτωλοῦ κόσμου). ῾Η καθαρή θρησκεία δηλαδή, ἡ ὁποία στήν πραγματικότητα ἀποτελεῖ τήν ὑπέρβαση τῆς ὅποιας ἄλλης θρησκείας καί φανερώνεται στόν κόσμο ὡς ᾽Εκκλησία: τό ζωντανό σῶμα τοῦ Χριστοῦ, δύο κυρίως χαρακτηριστικά ἔχει: πρῶτον, τήν τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ, συνεπῶς τήν βίωση τῆς ἐν Χριστῷ ἀγάπης· δεύτερον, τήν ἁγνότητα ὡς καθαρότητα τῶν αἰσθήσεων ἀπό τίς ἁμαρτωλές ἐγωϊστικές ἐπιρροές. Αὐτό σημαίνει ὅτι τότε κανείς ῾θρησκεύει᾽ ὀρθά, ὅταν ἀκολουθεῖ μέ πιστότητα τήν ζωή τοῦ Χριστοῦ, συνεπῶς ζεῖ τήν ἀγάπη καί τήν καθαρότητα τῆς καρδιᾶς, μέσα στά πλαίσια ἀναπτύξεως μίας τέτοιας ζωῆς, μέσα δηλαδή στήν ᾽Εκκλησία ὡς βαπτισμένο καί χρισμένο μέλος Χριστοῦ.