• Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
Τετάρτη, 11 Ιουνίου, 2025
Poimin.gr
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
Poimin.gr
No Result
View All Result

Παραδοσιακές ενδυμασίες και εκκλησιαστική ζωή

14 Ιανουαρίου 2019
in Απόψεις - Γνώμες, Εκκλησιαστική Επικαιρότητα
Χιλιάδες Πιστοί στην Λιτανεία του Αγίου Δημητρίου στο Μπραχάμι
Share on FacebookShare on Twitter

του Μ. Γ. Βαρβούνη –  Καθηγητή Λαογραφίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης

Η συμβολική χρήση της παραδοσιακής ενδυμασίας σε εκκλησιαστικές πανηγύρεις, όπως περιγράφτηκε σε προηγούμενο άρθρο μου, ίσως σημαίνει ότι στα πλαίσια των πολυάνθρωπων ενοριών η χρήση της φορεσιάς μπορεί να ενταχθεί στην ευρύτερη πολιτισμική «πολιτική» χρήση της παραδοσιακής ενδυμασίας, στο πλαίσιο πολυπολιτισμικών κοινωνιών, σύμφωνα με την οποία παρόμοιες συμβολικές και τελετουργικές χρήσεις ενδυμασιών υποδηλώνουν την ηγεμονική θέση του συγκεκριμένου συνόλου, άρα και της εθνοτοπικής πληθυσμιακής ομάδας που εκπροσωπεί, στα συγκεκριμένα κοινωνικά πλαίσια. Κάποτε, δε, δηλώνουν όχι την ίδια την ηγεμονία, αλλά την επιδίωξή της και φανερώνουν τις ποικίλες στρατηγικές για την απόκτηση και τη δόμησή της, σε πραγματικό κοινωνικό ή συμβολικό επίπεδο.

Κατά κανόνα η χρήση της παραδοσιακής ενδυμασίας στις διάφορες παραλλαγές της υποδηλώνει τη στόχευση στην παγίωση του ιδεολογήματος για την «επιστροφή στις ρίζες». Πρόκειται για μια αντίληψη που κυριαρχεί στο έργο των τοπικών πολιτισμικών συλλόγων, αλλά και στη σύγχρονή μας ιδεολογική συγκρότηση πολλών τοπικών κοινωνιών. Σύμφωνα με αυτήν, η λύση στο κύριο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η κοινωνία μας, τουλάχιστον σε συμβολικό και ιδεολογικό επίπεδο, είναι η επιστροφή μας σε αξίας και συλλογικές νοοτροπίες και συμπεριφορές του παρελθόντος, οι οποίες σχετίζονται και συνδυάζονται πάντοτε με τον «λαϊκό πολιτισμό».

Στα πλαίσια αυτά, η συμβολική και τελετουργική χρήση των παραδοσιακών ενδυμασιών, στις παραλλαγές με τις οποίες οι σύλλογοι τις χρησιμοποιούν, κυρίως στις ομάδες παραδοσιακών χορών και στα χορευτικά συγκροτήματα που έχουν συστήσει και διατηρούν, αποτελεί πράξη η οποία συντελεί στην αναδόμηση της κοινότητας και στη σύσφιξη των δεσμών των μελών της, αφού ενισχύει την αίσθηση του συν-ανήκειν. Αρα, ο συνδυασμός τους με εκκλησιαστικές τελετουργίες μπορεί να επιφέρει ευεργετικά αποτελέσματα στη συνοχή και στην ιδεολογική συγκρότηση μιας κοινωνίας, που λόγω της κρίσης συχνά περιγράφεται και προσδιορίζεται ως «διαλυόμενη» ή «παραπαίουσα» από τα ίδια τα μέλη της.
Από την άλλη πλευρά, η χρήση παραδοσιακών ενδυμασιών σε εκκλησιαστικές πανηγύρεις ανάγεται στη σφαίρα των στοιχείων εκείνων του δημόσιου τελετουργικού, τα οποία η Εκκλησία δανείζεται από το αντίστοιχο κρατικό τελετουργικό, και με τα οποία έχω εκτενώς ασχοληθεί σε άλλες μελέτες μου.

Οπως έχω δείξει εκεί, στη σχετική διεθνή βιβλιογραφία, οι εκδηλώσεις του δημόσιου τελετουργικού εκλαμβάνονται ως μορφές ενδιάμεσες, που μετέχουν τόσο της τελετουργίας (ritual), όσο και της τελετής (ceremony). Και εδώ βέβαια βρίσκεται το σημείο τομής τους, με τις μορφές του λατρευτικού εκκλησιαστικού τελετουργικού να είναι κατά μία έννοια διαβατήριες, δεδομένου ότι οριοθετούν ένα διαφορετικό είδος μετάβασης, που δεν σχετίζεται βέβαια με την ευγονία και τη βλάστηση, αλλά με τις μεταβάσεις από τη μία παράσταση του δημόσιου τελετουργικού χρόνου στην άλλη, από τη μία τελετή στην επόμενη.

Οπως είναι φυσικό, οι τελετές αυτές μοιάζουν με τις λαϊκές τελετουργίες, και κατά το ότι επαναλαμβάνονται σε ετήσια βάση, έχοντας υιοθετήσει μια παρόμοια με τον λαϊκό πολιτισμό κυκλική αντίληψη, εκδοχή και οργάνωση του χρόνου. Από την άλλη πλευρά, ο λαός δέχεται τις τελετές αυτές με την ίδια αγάπη για την τελετουργία που τον χαρακτηρίζει στην πρόσληψη και αναπαραγωγή και των λαϊκών τελετουργιών. Η αγάπη αυτή για το τελετουργικό, με τις πανάρχαιες ρίζες της στην ψυχολογία του ανθρώπου, αποτελεί τη βασική αιτία για τη διατήρηση των περισσότερων εθιμικών μορφών του ευρύτερου κύκλου της λαϊκής λατρείας, ακόμη και όταν η πραγματική εθιμική χρηστικότητά τους εξανεμισθεί από την τεχνολογική και την επιστημονική πρόοδο. Ηταν λοιπόν απολύτως φυσικό οι μορφές του δημόσιου τελετουργικού να επικαθίσουν πάνω στους ίδιους ψυχολογικούς μηχανισμούς του λαϊκού ανθρώπου, να προσδεθούν σε αυτούς και να τους σχηματοποιήσουν, ώστε να κερδίσουν την ετήσια αναπαραγωγή και την ουσιαστική επιβίωσή τους.

Εφημερίδα «Κιβωτός της Ορθοδοξίας»

Πρόσφατα Άρθρα

Τά ἀποστολικά εὔφορα κλήματα Βαρθολομαῖος καί Βαρνάβας
Πνευματικές Διδαχές

Τά ἀποστολικά εὔφορα κλήματα Βαρθολομαῖος καί Βαρνάβας

11 Ιουνίου 2025

Μητροπολίτου Φαναρίου Ἀγαθαγγέλου, Γενικοῦ Διευθυντοῦ Ἀποστολικῆς Διακονίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος Καὶ σὸς μαθητής, Χριστέ, Βαρθολομαῖος, Μιμούμενός σε, σταυρικὸν φέρει...

Read more
Καλύτερα στην υγεία του ο Μητροπολίτης Αργυροκάστρου Δημήτριος
Πατριαρχεία - Αυτοκέφαλες Εκκλησίες

Καλύτερα στην υγεία του ο Μητροπολίτης Αργυροκάστρου Δημήτριος

11 Ιουνίου 2025

Του π. Ηλία Μάκου Καλύτερα εξελίσσεται, σύμφωνα με πληροφορίες, η κατάσταση της υγείας του Μητροπολίτη Αργυροκάστρου Δημητρίου, ο οποίος εξακολουθεί...

Read more
Τάκης Θεοδωρικάκος: “Το Υπουργείο Ανάπτυξης συμβάλλει στη διάσωση ιστορικών μνημείων και την ανάδειξη των αξιών του Χριστιανισμού”
Ελλάδα Κόσμος

Τάκης Θεοδωρικάκος: “Το Υπουργείο Ανάπτυξης συμβάλλει στη διάσωση ιστορικών μνημείων και την ανάδειξη των αξιών του Χριστιανισμού”

11 Ιουνίου 2025

Το Υπουργείο Ανάπτυξης συμβάλλει στη διάσωση ιστορικών μνημείων και την ανάδειξη των αξιών του Χριστιανισμού”, τόνισε σήμερα ο Υπουργός Ανάπτυξης,...

Read more
Ο εσπερινός του Αγίου Λουκά του Ιατρού στην Νέδουσα Μεσσηνίας
Εκκλησία της Ελλάδος

Ο εσπερινός του Αγίου Λουκά του Ιατρού στην Νέδουσα Μεσσηνίας

11 Ιουνίου 2025

Με την συμμετοχή πλήθους πιστών από την ευρύτερη περιοχή της Μεσσηνίας τελέσθηκε το απόγευμα της Τρίτης 10ης Ιουνίου ε.ε., ο...

Read more
Εόρτιος Εσπερινός Αγίου Λουκά του Ιατρού στην Άρτα
Εκκλησία της Ελλάδος

Εόρτιος Εσπερινός Αγίου Λουκά του Ιατρού στην Άρτα

11 Ιουνίου 2025

Την Τρίτη 10 Ιουνίου 2025, το απόγευμα, στον Ιερό Ναό του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στο Πνευματικό Κέντρο της Ιεράς...

Read more
Εορτάστηκε η μετακομιδή των Λειψάνων του Αγ. Λουκά του Ιατρού στην Ι.Μ. Δοβράς
Πνευματικές Διδαχές

Άγιος Λουκάς ο Ιατρός, αρχιεπίσκοπος Συμφερουπόλεως και Κριμαίας

11 Ιουνίου 2025

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητού         Μια από τις δραματικότερες περιόδους της εκκλησιαστικής μας ιστορίας είναι και ο 20ος...

Read more
Ο Άγιος Απόστολος Βαρνάβας
Πνευματικές Διδαχές

Ο Άγιος Απόστολος Βαρνάβας

11 Ιουνίου 2025

     ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητού             Ένας από τους πλέον δραστήριους Αποστόλους υπήρξε και ο άγιος Βαρνάβας, μια...

Read more
Λουκᾶς, ὁ καθηγητὴς τῆς Χειρουργικῆς, Ἀρχιεπίσκοπος Συμφερουπόλεως καὶ Κριμαίας – Ὁ ὁμολογητής τῶν καιρῶν μας
Πνευματικές Διδαχές

Όσιος Λουκάς ο Ιατρός: Ο θαυματουργός άγιος από την Κριμαία

11 Ιουνίου 2025

Της Δήμητρας Παλαιολόγου Δίδασκε πάντοτε με το ράσο και τον σταυρό του και πριν από κάθε χειρουργική επέμβαση, άναβε το καντήλι,...

Read more
Αρχιεπίσκοπος: Περιμένω αλλαγή νοοτροπίας από τον Μητροπολίτη Πάφου – Καθοδηγείται από άλλους
Πατριαρχεία - Αυτοκέφαλες Εκκλησίες

Επανέρχονται με 10 ερωτήματα προς τον Αρχιεπίσκοπο οι υποστηρικτές του Τυχικού – «Πιστεύετε ότι αυτή η θλιβερή πρωτοτυπία σας τιμά;»

10 Ιουνίου 2025

Με 10 ερωτήματα προς τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Γεώργιο επανέρχεται η ομάδα στήριξης του Επισκόπου Τυχικού, με αφορμή τις χθεσινές δηλώσεις...

Read more
Γιορτή για την ιερατική οικογένεια στην Ι. Αρχιεπισκοπή Αθηνών
Εκκλησία της Ελλάδος

Γιορτή για την ιερατική οικογένεια στην Ι. Αρχιεπισκοπή Αθηνών

10 Ιουνίου 2025

Σε μία συγκλονιστικά όμορφη οικογενειακή ατμόσφαιρα πραγματοποιήθηκε, για μία ακόμη χρονιά, η εκδήλωση του Ιδρύματος Νεότητος και Οικογένειας της Ι....

Read more
Τελετή Λήξης των Νεανικών-Φοιτητικών Συνάξεων της Ι.Μ. Κίτρους
Εκκλησία της Ελλάδος

Τελετή Λήξης των Νεανικών-Φοιτητικών Συνάξεων της Ι.Μ. Κίτρους

10 Ιουνίου 2025

Με ιδιαίτερη πνευματική χαρά πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 7 Ιουνίου, η τελετή λήξης των Νεανικών και Φοιτητικών Συνάξεων της Ιεράς Μητροπόλεως...

Read more
«Ναυτική Εβδομάδα στον Βόλο» από τις 15 έως τις 22 Ιουνίου
Εκκλησία της Ελλάδος

«Ναυτική Εβδομάδα στον Βόλο» από τις 15 έως τις 22 Ιουνίου

10 Ιουνίου 2025

Ο Βόλος ετοιμάζεται και φέτος να τιμήσει τη ναυτική του ταυτότητα με μια εβδομάδα γεμάτη πολιτισμό, μνήμη και μουσική. Από...

Read more
Σερρών Θεολόγος: «Η θερμή, καρδιακή πίστη στον Θεό, προαπαιτούμενο για το θαύμα»
Εκκλησία της Ελλάδος

Σερρών Θεολόγος: «Η θερμή, καρδιακή πίστη στον Θεό, προαπαιτούμενο για το θαύμα»

10 Ιουνίου 2025

Η Ιερά Μητρόπολις Σερρών και Νιγρίτης, με αφορμή και τον εφετεινό εορτασμό της μνήμης του Αγ. Λουκά του ιατρού, με...

Read more
Η ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΡΦΥ
Εκκλησία της Ελλάδος

Η ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΡΦΥ

10 Ιουνίου 2025

Την παραμονή (8/6/2025) και ανήμερα (9/6/2025) της εορτής του Αγίου Πνεύματος, ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας, Μητροπολίτης Χαλκίδος επισκέφθηκε πανηγυρίζουσες Ενορίες...

Read more
Ο ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΑΛΟΝΝΗΣΟ
Εκκλησία της Ελλάδος

Ο ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΑΛΟΝΝΗΣΟ

10 Ιουνίου 2025

Τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος, 9 Ιουνίου 2025, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Σκοπέλου κ. Νικόδημος χοροστάτησε στον Όρθρο, προέστη της Θείας...

Read more
Previous slide
Next slide

ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ

Κυριακή της Πεντηκοστής στην Μητρόπολη Νεαπόλεως
Πνευματικές Διδαχές

Ο Μεγάλος Άγνωστος, το τρίτον πρόσωπο της αγίας Τριάδος

8 Ιουνίου 2025

του Αρχιμανδρίτου Γρηγόριου Κωνσταντίνου Δρ Θ.  Όλοι οι χρι­στια­νοί γι­ορ­τά­ζου­με την ε­ορ­τή του Α­γί­ου Πνεύ­μα­τος τη Δευ­τέ­ρα με­τά την Κυ­ρια­κή της...

“Νιφάδες ηνέχθησαν άνωθεν”

Ποιά η διαφορά της εορτής της Πεντηκοστής με την εορτή του Αγίου Πνεύματος;

8 Ιουνίου 2025
Αποκαλύπτεται και φωτίζει

«Πάντα χορηγεί το Πνεύμα το Άγιον»· Περί του Τρίτου Προσώπου της Αγίας Τριάδος

8 Ιουνίου 2025
«Πάντα χορηγεί το Πνεύμα το Άγιον»· Περί του Τρίτου Προσώπου της Αγίας Τριάδος

Ὁ Μέγας Σύμμαχος «Καί ἐπλήσθησαν ἅπαντες Πνεύματος Ἁγίου»

8 Ιουνίου 2025

Ο Μεγάλος Άγνωστος

24 Ιουνίου 2024
Αποκαλύπτεται και φωτίζει

Γιατί το Άγιο Πνεύμα εμφανίσθηκε με τη μορφή πύρινης γλώσσας

23 Ιουνίου 2024
«Πάντα χορηγεί το Πνεύμα το Άγιον»· Περί του Τρίτου Προσώπου της Αγίας Τριάδος

Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος

23 Ιουνίου 2024
«Πάντα χορηγεί το Πνεύμα το Άγιον»· Περί του Τρίτου Προσώπου της Αγίας Τριάδος

Περί του Αγίου Πνεύματος

24 Ιουνίου 2024
Αποκαλύπτεται και φωτίζει

«Πάντα χορηγεί το Πνεύμα το Άγιον»

4 Ιουνίου 2023
Κυριακή της Πεντηκοστής στην Μητρόπολη Νεαπόλεως

«Πάντα χορηγεῖ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον»

7 Ιουνίου 2020
Αποκαλύπτεται και φωτίζει

Πνεύμα Κυρίου

24 Ιουνίου 2019
«Ὁ γάρ καρπός τοῦ Πνεύματος ἐν πάσῃ ἀγαθωσύνῃ καί δικαιοσύνῃ καί ἀληθείᾳ»

«Ὁ γάρ καρπός τοῦ Πνεύματος ἐν πάσῃ ἀγαθωσύνῃ καί δικαιοσύνῃ καί ἀληθείᾳ»

28 Μαΐου 2018
«Ξένον ἄκουσμα, ξένον θέαμα, πῦρ διαιρούμενον, εἰς νομάς χαρισμάτων»

«Ξένον ἄκουσμα, ξένον θέαμα, πῦρ διαιρούμενον, εἰς νομάς χαρισμάτων»

28 Μαΐου 2018
«Πάντα χορηγεί το Πνεύμα το Άγιον»· Περί του Τρίτου Προσώπου της Αγίας Τριάδος

Ο «άλλος Παράκλητος»

3 Ιουνίου 2017
Next Post
Νικόδημος Βαλληνδράς – «Πάσα πνοή…»

Νικόδημος Βαλληνδράς - «Πάσα πνοή...»

Η νέα σύνθεση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος

Θα εμμείνει στο ισχύον καθεστώς της μισθοδοσίας η Ειδική Επιτροπή Διαλόγου της Εκκλησίας

Γλυφάδας Παύλος: Να περιφρουρήσουμε τις ψυχές των παιδιών μας από τα «άθεα γράμματα»

Μητροπολίτης Γλυφάδας: Μή γένοιτο τοιαύτη προσβολή, ἔναντι τῆς ἐλπιδοφόρου νεολαίας ἡμῶν!

Ιερατική Σύναξη με θέμα: «Σχέσεις Ορθοδόξου Εκκλησίας και Κράτους» στην Ι.Μ. Ηλείας

Ιερατική Σύναξη με θέμα: «Σχέσεις Ορθοδόξου Εκκλησίας και Κράτους» στην Ι.Μ. Ηλείας

Το ετήσιο Μνημόσυνο του μακαριστού Μητροπολίτου Σύμης

Το ετήσιο Μνημόσυνο του μακαριστού Μητροπολίτου Σύμης

  • Όροι χρήσης – Πολιτική Απορρήτου
  • Επικοινωνία
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις

Poimin.gr © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist