Συζητώντας για τη νηστεία. Οι Άγιοι τρεις Παίδες και ο προφήτης Δανιήλ

Ο βασιλιάς των Βαβυλωνίων Ναβουχοδονόσορ πολιόρκησε την Ιερουσαλήμ, την κατέλαβε και έσυρε τους κατοίκους της αιχμάλωτους στη Βαβυλώνα. Διέταξε τον Ασπενάζ, προϊστάμενο του προσωπικού του, να επιλέξει από τους Ισραηλίτες όσους νέους ήταν από βασιλική γενιά ή από οικογένειες ευγενών. Αυτοί δεν έπρεπε να έχουν κανένα σωματικό ελάττωμα. Έπρεπε να είναι εμφανίσιμοι, να έχουν μεγάλη μόρφωση και να διαθέτουν γνώση και αντίληψη, προκειμένου να προσληφθούν στα ανάκτορα, στην υπηρεσία του βασιλιά. Θα τους δίδασκαν να διαβάζουν και να γράφουν τη γλώσσα των Βαβυλωνίων. Ο βασιλιάς είχε διατάξει να τους δίνουν κάθε μέρα από το φαγητό και το κρασί που έτρωγε κι έπινε ο ίδιος. Και μετά από τριετή εκπαίδευση θα προσλαμβάνονταν στην υπηρεσία του.
Ανάμεσα σ’ αυτούς τους άντρες της φυλής Ιούδα ήταν ο Δανιήλ, ο Ανανίας, ο Μισαήλ και ο Αζαρίας. Αλλά ο προϊστάμενος του προσωπικού τούς έδωσε άλλα ονόματα: ονόμασε τον Δανιήλ, Βαλτάσαρ• τον Ανανία, Σεδράχ• το Μισαήλ, Μισάχ και τον Αζαρία, Αβδεναγώ.
Ο Δανιήλ αποφάσισε να μη μιανθεί από τις τροφές και το κρασί του βασιλιά. Γι’ αυτό παρακάλεσε τον προϊστάμενο του προσωπικού να τον απαλλάξει απ’ αυτήν την υποχρέωση. Ο Θεός βοήθησε το Δανιήλ να κερδίσει την εύνοια και την καλοσύνη του προϊσταμένου. Είπε όμως στο Δανιήλ: 
-Εγώ φοβάμαι τον κύριό μου το βασιλιά, που καθόρισε το φαγητό σας και το πιοτό σας. Αν αυτός δει ότι φαίνεστε πιο αδύνατοι από τους άλλους νέους της ηλικίας σας, θα θεωρηθώ εγώ υπεύθυνος και θα με θανατώσει.
Τότε ο Δανιήλ είπε στον επόπτη, που είχε διοριστεί από τον προϊστάμενο του προσωπικού για να φροντίζει αυτόν, τον Ανανία, το Μισαήλ και τον Αζαρία:
– Δοκίμασε, λοιπόν, τους δούλους σου δέκα μέρες. Ας μας δώσουν όσπρια να φάμε και νερό να πιούμε. Και μετά ας συγκρίνουν μπροστά σου τα πρόσωπά μας με τα πρόσωπα των νέων που τρώνε από το φαγητό του βασιλιά. Τότε θ’ αποφασίσεις τι θα κάνεις μ’ εμάς.
Ο επόπτης τους άκουσε και τους δοκίμασε δέκα μέρες. Όταν πέρασαν οι δέκα μέρες, τα πρόσωπά τους φάνηκαν ωραιότερα και παχύτερα απ’ όλους τους άλλους νέους που έτρωγαν από το φαγητό του βασιλιά. Έτσι ο επόπτης συνέχισε να μην τους παρέχει το φαγητό και το κρασί του βασιλιά και τους έδινε όσπρια. Ο Θεός όμως έδωσε στους τέσσερις αυτούς νέους γνώση και αντίληψη να κατανοούν όλα τα γράμματα και τη σοφία. Επιπλέον, ο Δανιήλ κατανοούσε κάθε όραμα και όνειρο.
Αφού πέρασε ο χρόνος που είχε ορίσει ο βασιλιάς Ναβουχοδονόσορ για να παρουσιάσουν σ’ αυτόν τους νέους, ο προϊστάμενος του προσωπικού τους οδήγησε μπροστά του. Ο βασιλιάς συζήτησε μ’ όλους αυτούς, αλλά δε βρήκε κανέναν σαν το Δανιήλ, τον Ανανία, το Μισαήλ και τον Αζαρία. Έτσι τους προσέλαβε στην υπηρεσία του. Και για οποιοδήποτε ζήτημα τους ρωτούσε ο βασιλιάς και απαιτείτο σοφία και ευφυΐα, τους έβρισκε δέκα φορές καλύτερους απ’ όλους τους μάγους και τους μάντεις του βασιλείου του.
Κάποτε ο Ναβουχοδονόσορ έστησε στην πεδιάδα Δεηρά ένα χρυσό άγαλμα, εξήντα πήχεις ύψος και έξι πήχεις πλάτος. Έβαλε τότε τους κήρυκές του να φωνάξουν:
– Σ’ εσάς, άνθρωποι κάθε λαού, εθνότητας και γλώσσας, δίνεται η διαταγή: Όταν ακούσετε τον ήχο της σάλπιγγας, της φλογέρας, της κιθάρας, της άρπας, του ψαλτηρίου, του λαγούτου και των άλλων μουσικών οργάνων, τότε να πέσετε και να προσκυνήσετε το χρυσό άγαλμα, που έστησε ο βασιλιάς Ναβουχοδονόσορ. Όποιος δεν πέσει να το προσκυνήσει, θα ριχτεί αμέσως στο φλογερό καμίνι.
Όλοι οι υπήκοοι του Βαβυλώνιου βασιλιά, φοβισμένοι, έπεσαν και προσκύνησαν. Όμως οι τρεις νέοι –ο Ανανίας, ο Μισαήλ και ο Αζαρίας- δεν υπάκουσαν στην προσταγή του. Ευκαιρία βρήκαν ορισμένοι που τους φθονούσαν, έτρεξαν και το μετέφεραν στο βασιλιά.
Θύμωσε ο βασιλιάς γιατί περιφρόνησαν τη διαταγή του τούτοι οι τρεις νεαροί και διέταξε να τους φέρουν αμέσως μπροστά του. Ήρθαν και στάθηκαν εκείνοι ειρηνικοί, ο ένας δίπλα στον άλλον.
-Είναι αλήθεια ότι δεν λατρεύετε τους θεούς μου και δεν προσκυνάτε τη χρυσή εικόνα που έστησα; Ετοιμαστείτε, μόλις ακούσετε τη σάλπιγγα, να πέσετε να προσκυνήσετε την εικόνα. Κι αν όχι, θα σας ρίξω στο αναμμένο καμίνι και θα δω τότε ποιος θεός θα σας γλιτώσει απ’ τα χέρια μου.
Τότε τα τρία παλληκάρια απάντησαν θαρραλέα:
-Δεν υπάρχει καμία ανάγκη να απαντήσουμε σ’ αυτά που λες. Υπάρχει ο Θεός μας, που τον λατρεύουμε και έχει τη δύναμη να μας γλιτώσει από το αναμμένο καμίνι και απ’ τα χέρια σου. Δε λατρεύουμε τους ψεύτικους θεούς σου και δεν προσκυνάμε τη χρυσή εικόνα σου.
Ο βασιλιάς έγινε πυρ και μανία.
-Βάλτε τις πιο εύφλεκτες ύλες και κάψτε εφτά φορές το καμίνι, πρόσταξε.
Έκαν εκείνοι κατά τη διαταγή.
-Δέστε τους τώρα και πετάξτε τους μέσα στη φωτιά να δω το Θεό τους.
Τους έδεσαν και τους πέταξαν μέσα. Μα, δες, η φωτιά έκαψε τα σχοινιά αμέσως και σηκώθηκαν ορθοί εκείνοι και περπατούσαν ανάμεσα στις φλόγες και υμνούσαν και ευλογούσαν τον Θεό!
Οι στρατιώτες εξακολουθούσαν να ρίχνουν στο καμίνι νέφτι και πίσσα και στουπί και κληματόβεργες. Και οι φλόγες ανέβηκαν ως σαρανταεννιά πήχεις ψηλά και έκαψαν όσους ήταν γύρω απ’ το καμίνι. Και δες, άγγελος Κυρίου κατέβηκε ανάμεσα στους τρεις μέσ’ στο καμίνι κι έκανε τις φλόγες δροσερό αεράκι και δεν τους άγγισε η φωτιά ούτε τους ενόχλησε καθόλου. Τότε και οι τρεις πιστοί φίλοι πήραν μ’ ένα στόμα, με μια ψυχή και μια καρδιά, να δοξάζουν καταχαρούμενοι τον Θεό:
-Ευλογητός ει, Κύριε, ο Θεός των Πατέρων ημών και αινετός και υπερυψούμενος εις τους αιώνας και ευλογημένον το όνομα της δόξης σου το άγιον και υπερυψούμενον εις πάντας τους αιώνας…
Ο Ναβουχοδονόσορ άκουσε τους ύμνους, σηκώθηκε αμέσως και είπε στους αξιωματικούς του:
-Τρεις δε βάλαμε δεμένους μέσα στη φωτιά;
-Τρεις, βασιλιά.
-Μα εγώ βλέπω τώρα τέσσερις και λυμένους να περπατούν μέσ’ στο καμίνι χωρίς να έχουν πάθει τίποτε! Και ο τέταρτος μοιάζει σαν υιός Θεού. Τόσο όμορφος είναι!
Πήγε τότε κοντά στην είσοδο της καμίνου ο βασιλιάς και είπε:
-Σεδράχ, Μισάχ και Αβδεναγώ, δούλοι του Θεού του Υψίστου, βγείτε απ’ το καμίνι και ελάτε.
Βγήκαν εκείνοι και πήγαν κοντά στο βασιλιά κι ευθύς συνάχτηκαν ολόγυρά τους οι σατράπες και οι στρατηγοί και οι τοπάρχες και οι δυνάστες του κράτους και έβλεπαν τους τρεις νέους που δεν τους έκαψε η φωτιά και ούτε μια τρίχα του κεφαλιού τους δεν φλογίστηκε κι ούτε τα ρούχα τους έπαθαν τίποτε ούτε μύριζαν καθόλου φωτιά. Τότε ο βασιλιάς είπε με θαυμασμό και σεβασμό:
-Ευλογημένος να είναι ο Θεός του Σεδράχ, του Μισάχ και του Αβδεναγώ, που έστειλε τον άγγελό του και γλίτωσε τα παιδιά του απ’ την φωτιά, γιατί πίστευαν σ’ αυτόν και δεν άκουσαν τα λόγια του βασιλιά και δεν φοβήθηκαν την απειλή του, αλλά παρέδωσαν τα σώματά τους στη φωτιά, για να μη λατρέψουν ούτε να προσκυνήσουν άλλους θεούς, αλλά μόνο το Θεό τους. Βγάζω τώρα διαταγή: Κάθε λαός, φυλή και γλώσσα που θα πει βλασφημία κατά του Θεού των τριών αυτών παιδιών θα δει το σπίτι του να καταστρέφεται και τα υπάρχοντά του να αρπάζονται, γιατί δεν είναι άλλος Θεός που θα μπορέσει να τους γλιτώσει.
Αυτά είπε και πήρε τιμητικά τα τρία παιδιά στο παλάτι του και τους έδωσε και άλλα αξιώματα και τους έκανε αρχηγούς όλων των Ιουδαίων στο βασίλειό του.
Έτσι θριάμβευσαν οι πιστοί και άφοβοι ηρωϊκοί τρεις νεαροί φίλοι, που δεν υπολόγισαν ούτε τον πανίσχυρο βασιλιά ούτε το φοβερό καμίνι.

Σύντομα σχόλια:
• Η αληθινή νηστεία (με βάση ύμνους του Τριωδίου):
«Ας νηστεύσουμε κάνοντας νηστεία δεκτή, που να αρέσει στον Κύριο. Αληθινή νηστεία είναι η αποξένωση από κάθε κακό, η χαλιναγώγηση της γλώσσας, η αποχή από τον θυμό, ο χωρισμός από τις κακές επιθυμίες, την κατάκριση, το ψέμα και την επιορκία. Η έλλειψή τους είναι νηστεία καθαρή και αρεστή στον Θεό».
«Καθαρή νηστεία σημαίνει ν’ απομακρυνθούμε από κάθε αμαρτία, ν’ αποξενωθούμε από τα πάθη, ν’ αγαπήσουμε το Θεό, να προσευχόμαστε με επιμέλεια, δάκρυα και κατάνυξη, προμηθεύοντας ταυτόχρονα στους φτωχούς αυτά που χρειάζονται, όπως μας πρόσταξε ο Χριστός στις άγιες Γραφές».
• «Εμείς έχουμε πολλούς λόγους να νηστεύουμε. Πιο πολλούς από αυτούς που είχαν οι Τρεις Παίδες. Εμείς ξέρουμε ότι ο Θεός έγινε άνθρωπος. Για μας. Και νήστευσε. Για μας. Και ταλαιπωρήθηκε. Για μας. Και σταυρώθηκε. Για μας. Και πέθανε στο Σταυρό. Για μας. Για να μας ελευθερώσει. Από τον θάνατο. Και από τον άδη.
Είναι πολύ αν νηστεύουμε για χάρη Του Τετάρτη και Παρασκευή;
Είναι κάτι το πολύ, όταν νηστεύουμε, για να Τον τιμήσουμε, για να Του πούμε «ευχαριστώ; Διότι «δι’ ημάς τους ανθρώπους και δια την ημετέραν σωτηρίαν» έγινε άνθρωπος και γεννήθηκε από την αγία Παρθένο Μαρία;
Είναι υπερβολή αν πούμε πως η νηστεία μας είναι ένα χαμόγελο ευγνωμοσύνης μας προς τον Χριστό;»
(Μητροπολίτης Νικοπόλεως Μελέτιος)
• Δεν νηστεύουμε μόνο στην ποιότητα των φαγητών, αλλά και στην ποσότητα!
• Με πανάκριβες «νηστίσιμες» τροφές (π.χ. χαβιάρι) κάνουμε… παρωδία νηστείας!
• Η νηστεία έχει, μεταξύ άλλων, και σκοπό να εξοικονομήσουν χρήματα οι πιστοί, καταναλώνοντας λιγότερο πολυτελείς τροφές, για να τα διαθέσουν στην ελεημοσύνη!
• Η νηστεία είναι ένα μέσο για να προχωρήσουμε στην πνευματική ζωή. Δεν αποτελεί κατάσταση που σκοτώνει το σώμα, γιατί η Εκκλησία σέβεται και τιμά το σώμα ως ναό του Αγίου Πνεύματος. Η νηστεία βοηθά το σώμα να αποτοξινωθεί από το κρέας και τα άλλα αρτύσιμα φαγητά και
• ταυτόχρονα αποτελεί μια πολύ καλή πνευματική προπόνηση, ώστε ο άνθρωπος να μην στρέφει τον εαυτό του στο φαγητό, αλλά στην προσπάθεια για μια πιο πνευματική πορεία.
• Η νηστεία είναι στέρηση, δηλαδή αφήνουμε κατά μέρος τον εγωισμό μας και ζούμε σύμφωνα με το θέλημα του Θεού. Ο κόσμος θεωρεί ότι ο άνθρωπος σήμερα δεν πρέπει να στερείται τίποτα, αλλά να πορεύεται σύμφωνα με τις επιθυμίες του. Ιδίως για μας τους νέους, όλοι θέλουν να μη μας λείψει τίποτα, ενώ αν στερηθούμε και κάτι δεν παθαίνουμε απολύτως τίποτα.
• Από τη νηστεία κανείς δεν αρρωσταίνει. Από τη νηστεία κανείς δεν αδυνατίζει. Αλλάζουμε τρόπο διατροφής και όχι σταματάμε να τρώμε.
• «Οι αθλητές που ετοιμάζονται για τον αγώνα υποβάλλονται σε κάθε είδους αποχή. Για να λάβουν εκείνοι ένα στεφάνι που μαραίνεται, εμείς όμως (για) ένα αμάραντο. Εγώ, λοιπόν, έτσι τρέχω, με τα μάτια στηλωμένα στο τέρμα. Έτσι πυγμαχώ, όχι σαν κάποιον που δίνει γροθιές στον αέρα. Αλλά με σκληρές ασκήσεις ταλαιπωρώ το σώμα μου και το υποδουλώνω, από φόβο μήπως, ενώ θα έχω κηρύξει στους άλλους, εγώ ο ίδιος κριθώ ακατάλληλος».
(Προς Κορινθίους Α’  θ’ 25 – 27)
Νηστεύουμε για την αγάπη του Χριστού, απέχοντας από τις τροφές και από τα πάθη μας!