Προφητικό σύμβολο του Εσταυρωμένου Ιησού Χριστού

1. Τό ἱερό Εὐαγγέλιο, τό ὁποῖο ἀκούσαμε σήμερα, ἀδελφοί χριστιανοί, ἦταν μία περικοπή ἀπό τό κατά Ἰωάννην Εὐαγγέλιο, ἐνῶ ἡ σειρά τῶν ἀναγνωσμάτων τῶν Κυριακῶν ἦταν ἀπό τό Εὐαγγέλιο τοῦ Ματθαίου. Τήν σειρά τήν ἄλλαξε ἡ ἑορτή τοῦ Σταυροῦ, πρός τήν ὁποία πηγαίνουμε καί γιά τήν ὁποία μᾶς προετοίμαζε ἀπό καιρό ἡ Ἐκκλησία. Καί εἶναι, χριστιανοί μου, πραγματικά μεγάλη ἡ ἑορτή τοῦ Σταυροῦ, εἶναι σάν τήν Μεγάλη Παρασκευή. Γιατί ὅταν λέμε Σταυρό, ἐννοοῦμε καί τόν σταυρωθέντα πάνω σ᾽ αὐτόν Ἰησοῦ Χριστό.
2. Εἶναι μεγάλη θεολογία ὁ Ἐσταυρωμένος Κύριός μας, ἀδελφοί, εἶναι μυστήριο. Καί στόν Ἐσταυρωμένο Κύριό μας ἔγκειται ἡ σωτηρία μας. Ἔχουμε ἀπό παλαιά ἕνα θαυμαστό καί συγκινητικό διάλογο τοῦ ἁγίου Ἰγνατίου τοῦ θεοφόρου μέ τόν εἰδωλολάτρη ἄρχοντα, τόν αὐτοκράτορα Τραϊανό, διάλογο ἀναφερόμενο στόν Ἐσταυρωμένο Κύριο. Ἐπιθυμῶ νά σᾶς τόν ἀναφέρω, γιατί δίνει μία ἑρμηνεία τοῦ πάθους τοῦ Χριστοῦ. Ὅταν ὁ αὐτοκράτορας αὐτός εἶδε τόν γέροντα Ἐπίσκοπο ἅγιο Ἰγνάτιο ταράχθηκε καί τόν εἶπε «κακοδαίμονα». Καί ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος θύμωσε ἀπό τήν ὕβρη αὐτή τοῦ Τραϊανοῦ, γιατί πίστευε ὅτι μέσα του ἔχει τόν Ἰησοῦ Χριστό, τόν Ἐσταυρωμένο Κύριο καί ὄχι τόν δαίμονα, γιά νά τόν λέει ὁ Τραϊανός «κακοδαίμονα». Καί, παρά τά βαθειά του γηρατειά, τοῦ εἶπε θαρρετά: «Οὐδείς θεοφόρον ἀποκαλεῖ κακοδαίμονα»! Σάν νά τοῦ ἔλεγε, ὅτι «δέν σοῦ ἐπιτρέπω νά μέ λές κακοδαίμονα, γιατί εἶμαι τοῦ Χριστοῦ». Ξαφνιάστηκε, πραγματικά, ὁ Τραϊανός ἀπό τήν ἀπάντηση τοῦ γέροντα Ἐπισκόπου καί ἰδιαίτερα γιατί εἶπε τόν ἑαυτό του «θεοφόρο», καί αὐτός τοῦ εἶπε μέ ἀπορία: «Τίς ἐστί θεοφόρος;». Καί ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος, μέ μεγαλύτερο ἀκόμη θάρρος τώρα, τοῦ εἶπε: «Ὁ Χριστόν ἔχων ἐν στέρνοις»! Θεοφόρος, δηλαδή, εἶναι αὐτός πού ἔχει τόν Χριστό, τόν Θεό, στήν καρδιά του! Καί ὁ Τραϊανός τόν ρώτησε στήν συνέχεια: «Γιά ποιόν Χριστό μοῦ λές; Γι᾽ αὐτόν πού σταυρώθηκε στόν καιρό τοῦ Ποντίου Πιλάτου;». «Τόν σταυρωθέντα, λέγεις, ἐπί Ποντίου Πιλάτου;» Καί ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος εἶπε αὐτόν τόν σύντομο, ἀλλά βαθύ καί ὑψηλό στήν θεολογία του λόγο: «Τόν ἀνασταυρώσαντα τήν ἁμαρτίαν ἡμῶν μετά τοῦ ταύτης εὑρετοῦ». Δηλαδή: Ὅταν σταυρωνόταν ὁ Χριστός τήν Μεγάλη Παρασκευή, σταύρωνε, θανάτωνε τήν ἁμαρτία μας, καί τόν εὑρετή τῆς ἁμαρτίας, δηλαδή τόν Διάβολο!!! Αὐτό τό σωτήριο καί λυτρωτικό ἔργο ἔκανε ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός, καθηλωθείς ἐπί τοῦ Σταυροῦ, τόν ὁποῖο προσκυνοῦμε σήμερα, ἀδελφοί χριστιανοί.
3. Ὁ Σταυρός, λοιπόν, εἶναι ἕνα σωτήριο σημεῖο, πού διαλαλεῖ τήν ἧττα τοῦ Διαβόλου καί τῆς ἁμαρτίας καί τήν λύτρωση τοῦ ἀνθρώπου. Εἶναι ἕνα σωτήριο σημεῖο ὁ Σταυρός καί σάν τέτοιο σημεῖο προαναγγέλθηκε ἀπό πολύ παλαιά στήν Παλαιά Διαθήκη.

Στήν σημερινή εὐαγγελική περικοπή ἀκούσαμε, ἀδελφοί, γιά ἕνα προφητικό σημεῖο, πού συμβόλιζε καί προτύπωνε τόν Σταυρό τοῦ Χριστοῦ. Τό σημεῖο αὐτό δόθηκε ἀπό τόν Θεό στόν Μωυσῆ. Εἶναι γραμμένο στό κεφ. 21 τοῦ βιβλίου τῶν Ἀριθμῶν. Ἀκοῦστε το: Ὅταν ἀναχώρησαν οἱ Ἰσραηλῖτες ἀπό τήν Αἴγυπτο ἦλθαν στήν ἔρημο Ἐδώμ. Ἀλλά ἐκεῖ τούς ἐμφανίστηκαν φαρμακερά φίδια, πού τούς δάγκωναν καί πολλοί ἀπ᾽ αὐτούς πέθαιναν. Αὐτό δέ ἔγινε γιατί οἱ Ἰσραηλῖτες γόγγυζαν ἐναντίον τοῦ Θεοῦ γιά τίς ταλαιπωρίες τους στήν ἔρημο. Ὁ Μωυσῆς τότε παρακάλεσε τόν Θεό νά τούς σώσει ἀπό αὐτό τό θανατικό καί ὁ Θεός εἶπε στόν Μωϋσῆ νά κάνει ἕνα χάλκινο φίδι καί νά τό τοποθετήσει σέ ἕνα σημεῖο. Νά τό κρεμάσει, δηλαδή, σέ ἕνα στύλο. Ὅποιος τώρα δαγκώνεται ἀπό φίδι, νά σηκώνει τά μάτια του καί νά βλέπει τό χάλκινο φίδι καί θά θεραπεύεται. Καί πραγματικά ἔτσι καί ἔγινε  καί σώθηκαν οἱ Ἰσραηλῖτες ἀπό βέβαια καταστροφή καί ἐξαφάνιση.

Αὐτό τό συμβάν εἶναι σύμβολο τοῦ Ἐσταυρωμένου Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἔτσι μᾶς εἶπε σήμερα τό Εὐαγγέλιο: «Καθώς ὁ Μωυσῆς ὕψωσε τόν ὄφιν ἐν τῇ ἐρήμῳ, οὕτως ὑψωθῆναι δεῖ τόν Υἱόν τοῦ ἀνθρώπου, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτόν μή ἀπόλυται, ἀλλ᾽ ἔχῃ ζωήν αἰώνιον»! Δηλαδή: Καί ἐμᾶς μᾶς δαγκάνουν φίδια. Εἶναι αὐτά πού γεννιῶνται ἀπό τόν μέγα ὄφι, γιά τόν ὁποῖο μιλάει ἡ Ἁγία Γραφή, δηλαδή τόν Διάβολο. Εἶναι τά πάθη μας τά ἁμαρτωλά, τά ὁποῖα μᾶς βασανίζουν καί θανατώνουν τήν ψυχή μας, γιατί τήν ἀποκόπτουν ἀπό τόν Θεό. Αὐτό εἶναι θάνατος γιά τήν ψυχή: ἡ ἀποκοπή ἀπό τόν Θεό. Ἀλλά, ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, γιά τήν ὁποία ἀκούσαμε στό Εὐαγγέλιο, ἔδωσε φάρμακο, γιά νά ἀναζήσουμε ἀπό τά θανατηφόρα φίδια τῆς ἁμαρτίας. Τό φάρμακο δέ, ἀδελφοί, εἶναι αὐτό πού ἑορτάζουμε καί προσκυνοῦμε σήμερα. Εἶναι ὁ Σταυρός μέ τόν Ἐσταυρωμένο πάνω σ᾽ αὐτόν Ἰησοῦ Χριστό. Αὐτός εἶναι ὁ χάλκινος ὄφις, πού εἶπε ὁ Θεός στόν Μωυσῆ νά κρεμάσει σέ στύλο. Ἀλλά θά πεῖτε: Μέ χάλκινο ὄφι εἰκονίζεται ὁ Χριστός; Ἔτσι λέγει καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ὅτι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἔλαβε μορφή δούλου καί κατά τό σχῆμα βρέθηκε ὡς ἄνθρωπος (Φιλιπ. 2,8). Ὅποιος ἐκ τῶν Ἰσραηλιτῶν, πού δαγκώθηκε ἀπό φίδι, κοιτοῦσε τόν χάλκινο ὄφι, σωζόταν ἀπό τόν θάνατο. Καί ὅποιος χριστιανός προσβλέπει μέ πίστη στόν Ἐσταυρωμένο Χριστό, μέ πίστη ὅτι ὁ θάνατός Του εἶναι λυτρωτικός, ὅτι τό Αἷμα Του σβήνει καί πλένει τά ἁμαρτήματά μας, αὐτός ὁ πιστός σώζεται ἀπό τόν θάνατο τῆς ἁμαρτίας, τόν πικρό καί τόν βαρύ, γιατί μᾶς χωρίζει ἀπό τόν Θεό!

4. Μᾶς λέγει, λοιπόν, ὁ Κύριος στό σημερινό Εὐαγγέλιο: «Καθώς ὁ Μωυσῆς ὕψωσε τόν ὄφιν ἐν τῇ ἐρήμῳ, οὕτως ὑψωθῆναι δεῖ τόν Υἱόν τοῦ ἀνθρώπου· ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτόν μή ἀπόληται, ἀλλ᾽ ἔχῃ ζωήν αἰώνιον»! Γιά νά ἔχουμε λοιπόν τήν αἰώνιο ζωή, γιά τήν ὁποία εἴμαστε πλασμένοι, ἔπρεπε νά σταυρωθεῖ ὁ Χριστός, ὁ σαρκωθείς Υἱός τοῦ Θεοῦ. Προσέξτε, ἀδελφοί, ἐκεῖνο τό «δεῖ», πού σημαίνει «πρέπει»! «Ὑψωθῆναι δεῖ τόν Υἱόν τοῦ ἀνθρώπου»! Ἔπρεπε νά σταυρωθεῖ ὁ Χριστός, γιά νά λάβουμε τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν μας. Καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος λέγει πάλι γιά τόν Ἰησοῦ Χριστό ὅτι «ἔδει παθεῖν» (Πράξ. 17,3), ἔπρεπε νά πάθει, ἔπρεπε νά σταυρωθεῖ! Μᾶς σώζει ἡ θυσία τοῦ Χριστοῦ, τό πανάγιό Του Αἷμα, πού χύθηκε στόν Γολγοθᾶ, ὅταν ἦταν καρφωμένος πάνω στόν Σταυρό. Ἄν δέν χυνόταν τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ μέ τήν θυσία Του αὐτή, δέν θά ὑπῆρχε σωτηρία γιά ᾽μᾶς, γιατί «τό Αἷμα Ἰησοῦ Χριστοῦ καθαρίζει ἡμᾶς ἀπό πάσης ἁμαρτίας» (Α´ Ἰωάν. 1,7)! Ἀλλά πρέπει νά πιστεύσουμε στήν λυτρωτική αὐτή θυσία τοῦ Χριστοῦ. Οἱ Ἰσραηλῖτες, ὅταν δαγκώνονταν ἀπό τά θανατηφόρα φίδια στήν ἔρημο τῆς Ἐδώμ, σήκωναν ψηλά τά μάτια τους, ἔβλεπαν τόν χάλκινο ὄφι καί σώζονταν. Ἔκαναν αὐτό, γιατί ἔτσι εἶπε ὁ Θεός στόν Μωυσῆ νά κάνουν. Καί πίστευσαν, λοιπόν, σ᾽ αὐτό πού εἶπε ὁ Θεός καί σώζονταν. Καί ᾽μεῖς, ἀδελφοί, πρέπει νά πιστεύσουμε στήν σωτηρία καί τήν λύτρωση πού μᾶς δίνει ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ. Ὅταν μᾶς κεντοῦν τά ἁμαρτωλά πάθη, αὐτά τά φίδια τοῦ Διαβόλου, ἄλλο φάρμακο δέν ὑπάρχει, παρά μόνο νά καταφεύγουμε στόν Ἐσταυρωμένο Ἰησοῦ Χριστό μας καί νά ζητᾶμε ἀπ᾽ Αὐτόν τήν σωτηρία μας, τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν μας. Γιατί τήν τιμωρία μας γιά τίς ἁμαρτίες μας τήν ὑπέστη ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός μέ τόν σταυρικό Του θάνατο καί ἐμεῖς λαμβάνουμε τήν ὠφέλεια ἀπό τόν θάνατο αὐτό. Δηλαδή, εἶναι σάν νά ποῦμε: Ἄλλος ὑπέφερε μέ τόν πόνο μιᾶς ἐγχείρησης καί ἄλλος θεραπεύθηκε! Ὅλο δέ αὐτό τό ἔργο, πού πρέπει νά κάνουμε, ἀδελφοί χριστιανοί, γιά τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν μας, ὅπως τό εἶπα παραπάνω, ἀποτελεῖ μυστήριο, τό μυστήριο τῆς Ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως. Ναί! Τήν ὥρα πού ὁ πνευματικός ἱερεύς διαβάζει τήν εὐχή τῆς ἀφέσεως τῶν ἁμαρτιῶν μας, ἐκείνη τήν ὥρα – πιστεύσατέ το παρακαλῶ – ἐνεργεῖ πάνω μας καί μέσα μας ἡ λυτρωτική δύναμη τοῦ Σταυροῦ καί καθαριζόμαστε ἀπό κάθε ἁμαρτία. Ἄς εὐχαριστήσουμε τόν Θεό Πατέρα μας γιά τήν δωρεά αὐτή πού μᾶς ἐχάρισε. Αὐτή ἡ δωρεά εἶναι ἡ πιό μεγάλη, ἡ μεγαλύτερη ἀπό ὅλες τίς ἄλλες. «Τόσο πολύ – μᾶς λέγει σήμερα τό Εὐαγγέλιο – ἀγάπησε ὁ Θεός τόν ἄνθρωπο, ὥστε ἔδωσε γιά ᾽μᾶς τόν μονογενῆ Του Υἱό νά σταυρωθεῖ. Καί καθένας πού πιστεύει σ᾽ Αὐτόν δέν θά χαθεῖ, ἀλλά θά ἔχει αἰώνια ζωή»!

Μέ πολλές εὐχές,

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας