Αἱ «παρακλήσεις» τάς ὁποίας ψάλλομεν πρός τήν Ὑπεραγία Θεοτόκον, ἀφ’ ἑνός μέν ἐξυμνοῦν τό Σεπτόν Πρόσωπον τῆς Παναγίας, ἀφ’ ἑτέρου δέ ἐπικαλοῦνται τάς ὑπέρ ἡμῶν πρεσβείας Της καί τήν ἐν γένει ἐφ’ ἡμᾶς προστασίαν Της.
Διά τοῦτο, ἀφοῦ ἐξηγήσαμεν εἰς τάς τρεῖς προηγουμένας ὁμιλίας τά ἀφορῶντα εἰς τήν Προσωπικότητα τῆς Παναγίας (τ.ἔ. ὅτι εἶναι: ἀληθής Θεοτόκος – Ἀειπάρθενος – καί Πανάχραντος), θά ἀναπτύξωμεν ἐν συνεχείᾳ πάντα τά σχετικά μέ τήν πρός τούς ἐπικαλουμένους Ἀὐτήν βοήθειαν καί ἀντίληψιν.
Καί, πρῶτον, περί τῶν πρεσβειῶν τῆς Θεοτόκου, περί τῶν ὁποίων εἰς τροπάριον τῆς Μ.Παρακλήσεως ψάλλομεν πρός Αὐτήν.
«εἰ μή γάρ Σύ, Κόρη, πάντοτε προΐστασο, ὑπέρ ἐμοῦ πρεσβεύουσατῷ Υἱῷ καί Θεῷ Σου, τίς ἐκ τοσούτου με κλύδωνος καί δεινῶν κινδύνων ἐρρύσατο» ;
1.Εἰς ἕνα ἐκ τῶν βιβλίων (Γ΄) τῶν Βασιλειῶν, τῆς Π.Δ., ἀναφέρεται ἡ ἑξῆς ὡραία καί συγκινητική σκηνή. Ὁ Σολομών εἶναι ἐπί τοῦ θρόνου του. Προσέρχεται ἡ μητέρα του Βηθσαβεέ, διά τοῦ ὑποβάλῃ μίαν παράκλησιν. Ἐκεῖνος κατέρχεται καί προχωρεῖ, ἵνα τήν ὑποδεχθῇ. Τήν ἀσπάζεται. Τῆς δίδει θέσιν τιμητικήν (εἰς θρόνον τεθέντα δι’ αὐτήν ἐν τοῖς δεξιοῖς) πλησίον του… Καί τῆς λέγει «Αἴτησαι, μῆτερ ἐμή, καί οὐκ ἀποστρέψω σε»… (Γ΄ Βασ. β΄ 20) .
Τήν εἰκόνα αὐτήν δέν ἐδυσκολεύθη ἡ χριστιανική σκέψις νά ἐφαρμόσῃ εἰς τήν ὑπό τοῦ Κυρίου εὐπρόσδεκτον ἀποδοχήν τῶν πρός Αὐτόν παρακλήσεων καί πρεσβειῶν τῆς Παναγίας Μητρός Του.
Καί ὁ μέν Σολομών ἐν τέλει δέν ἐπραγματοποίησε τήν ἐκφρασθεῖσαν ὑπό τῆς μητρός του παράκλησιν (ἐπρόκειτο διά ζήτημα γάμου ἑνός ἑτεροθαλοῦς ἀδελφοῦ του (Ἀδωνία), τόν ὁποῖον ὅμως ὁ βασιλεύς Σολομών δέν ἐνέκρινε, διότι εἶχε συνωμοτικόν σκοπόν ἐναντίον αὐτοῦ καί τοῦ θρόνου του). Ὁ Κύριος ὅμως ἀνταποκρίνεται εἰς τάς παρακλήσεις τάς ὁποίας (ὄχι ἀδιακρίτως ὡς ἡ Βηθσαβεέ) ἀπευθύνει πρός Αὐτόν ὑπέρ ἡμῶν ἡ Παναγία Μητέρα Του…
Διά τοῦτο Τόν ἱκετεύομεν πολλάκις: «Ταῖς πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου…»
Καί ή (μικρά καί μεγάλη) Παράκλησις δέεται πρός τήν Παναγίαν·
«Πρεσβεία θερμή…»
«Τάχυνον εἰς πρεσβείαν καί σπεῦσον εἰς ἱκεσίαν…»
2.Εἶναι ἀξία προσοχῆς –καί πρέπει νά τήν ἐξηγήσωμεν ἰδιαιτέρως- μία ἄλλη σχετική πρός τάς πρεσβείας τῆς Θεοτόκου ἐκφραστική λέξις τῆς παρακλήσεως· ἡ λέξις :
«μεσιτεία (πρός τόν Ποιητήν, ἀμετάθετε») .
Εἶναι δίδαγμα θεμελιῶδες τῆς Κ.Δ. ὅτι «εἷς (γάρ) Θεός, εἷς καί μεσίτης Θεοῦ καί ἀνθρώπων, (ἄνθρωπος) Χριστός Ἰησοῦς» (Α΄ Τιμ. β΄ 5) .
Ὀνομάζεται ὁ Κύριος ἡμῶν μεσίτης Θεοῦ καί ἀνθρώπων, διότι Αὐτός –καί μόνον Αὐτός- μεσολαβεῖ καί «ἀποκαταλλάσσει», δηλ. συμφιλιώνει τό ἀνθρώπινον γένος πρός τόν Θεόν, δυνάμει τῆς ἐπί τοῦ Σταυροῦ Θυσίας Του, τῆς ὁποίας ἡ ἀξία εἶναι ἄπειρος καί τό ἐξ’ αὐτῆς πηγάζον ἔλεος τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀπροσμέτρητον, διότι δέν εἶναι θυσία ἀνθρώπου ἁπλῶς, οὔτε ἀγγέλου, οὔτε ἀρχαγγέλου, οὔτε ἄλλου ἐν γένει κτίσματος, ὁσονδήποτε μεγάλου καί σημαντικωτάτου, ἀλλ’ εἶναι θυσία ὑπερκοσμίου ἀξίας, διότι ὁ θυσιασθείς ἐπί τοῦ Σταυροὐ «μεσίτης Θεοῦ καί ἀνθρώπων, ἄνθρωπος Ἰησοῦς Χριστός» εἶναι ἡνωμένος ἀχώριστος μετά τοῦ Μονογενοῦς Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, ἤδη ἀπό τῆς συλλήψεως Αὐτοῦ ἐν τῇ κοιλίᾳ τῆς Παναγίας Μητρός Του, ὅπως ἐξηγήσαμεν εἰς προηγούμενην ὁμιλίαν.
Εἶναι φανερόν ὅτι «μεσίτης Θεοῦ καί ἀνθρώπων», ὑπ’ αὐτήν τήν ἔννοιαν, εἶναι «εἰς» καί μοναδικός, ὁ Κυρίος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός.
Ὅταν ὅμως ἡ Παράκλησις ἀποκαλῇ τήν Παναγίαν «μεσιτεία πρός τόν Ποιήτην ἀμετάθε τον», τοῦτο λέγεται ὑπό ἄλλην ἔννοιαν – καί ἄς τό μάθουν οἱ διάφοροι αἱτικοί, διά νά ἄρουν τάς ἀντιρρήσεις των.
Γίνεται χρῆσις, οὕτως εἰπεῖν, καί ἐπίκλησις ὑπέρ ἡμῶν τῆς παρρήσιας την ὁποίαν εἶναι φυσικόν καί εὔλογον νά ἔχῃ ἡ Παναγία ὡς Μητέρα πρός τόν Υἱόν Της. Ὅπως προείπομεν, τήν Μητέρα Του ὁ Κύριος Την ἀκούει, κατά μείζονα λόγον ἀπό τήν ἐπιδειχθεῖσαν εὐμένειαν τοῦ Σολομῶντος πρός τήν μητέρα του. Καί Τοῦ εἶναι πάντοτε εὐπρόσδεκτοι αἱ πρεσβεῖαί Της, διότι εἶναι παρακλήσεις τῆς Μητρός Του. Ἡ μητρική ἀγάπη καί ὁ μητρικός δεσμός δημιουργοῦν τήν ἰσχυράν παρρησίαν τῆς Μητρός πρός τόν Υἱόν Της, ἵνα Τοῦ ζητήσῃ τό ἔλεος καί τήν βοήθειάν Του ὑπέρ ἡμῶν τῶν ἐπικαλουμένων Αὐτήν.
Ἀσφαλῶς δυνάμεθα καί κατ’ εὐθεῖαν νά ἀποταθῶμεν ἡμεῖς οἱ ἴδιοι πρός τόν Χριστόν καί νά Τοῦ ζητήσωμεν ὅ,τι ἔχομεν ἀνάγκην. Καί τό πράττομεν συνήθως διά τῶν προσευχῶν μας. Ἀλλ’ ὅταν εἶναι δυνατόν νά ἐνισχύσωμεν τήν δέησιν μας μέ μίαν ἰσχυράν καί ἀποτελεσματικήν συνηγορίαν, διότι νά μή ἐπωφεληθῶμεν τῆς εὐμενοῦς μεσολαβήσεως τῆς Θεοτόκου πρός τόν Υἱόν Της ; Αὐτήν τήν ἔννοιαν ἔχει, φερ’ εἱπεῖν, τό «Ὑπερένδοξε, Ἀειπάρθενε… προσάγαγε τήν ἡμετέραν προσευχήν τῷ Υἱῷ Σου…»
Εἰς ἕνα Τροπάριον ἄλλης ἱερᾶς ἀκολουθίας λέγομεν πρός τήν Θεοτόκον:
«Ὅτι οὐκ ἔχομεν παρρησίαν, διά τά πολλά ἡμῶν ἀμαρτήματα, Σύ τόν ἐκ Σοῦ γεννηθέντα δυσώπησον, Θεοτόκε Παρθένε· πολλά γάρ ἰσχύει δέησις μητρός πρός εὐμένειαν Δεσπότου…»
Ἀνάλογον εἶναι τό ννόημα καί εἰς τό τελεταῖον Τροπάριον τοῦ Κανόνος τῆς Μ.Παρακλήσεως:
«Τήν δέησίν μου δέξαι τήν πενιχράν… καί τάς αἰτήσεις πλήρωσον· δύνασαι γάρ πάντα, ὡς Πανσθενοῦς Δεσπόοτου Θεοῦ Μήτηρ,…».
***
Ἀναφέρθημεν, ἀγαπητοί ἀδελφοί, μόνον εἰς τήν μητρικήν παρρησίαν τῆς Παναγίας πρός τόν Υἱόν Της καί Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν.
Θά ἦτο ὅμως δυνατόν νά προσθέσωμεν ὅτι ὑπάρχει εἰς Αὐτήν καί ἄλλην παρρησία· τῆς ἁγιότητος. Αὐτήν ἔχουν καί πάντες οἱ ἅγιοι. Πρεσβεύουν καί αὐτοί πρός τόν Θεόν μέ τήν οἰκειοότητα καί τήν παρρησίαν πού τούς δίδει ἡ πρός Αὐτόν ἀπόλυτος ἀοσίωσις (διότι αὐτή εἶναι ἡ οὐσία τῆς ἁγιότητος).
Γράφει δέ ὁ ἱερός Εὐαγγελιστής Ἰωάννης καί δι’ ἡμᾶς, ὅτι «ἐάν ἡ καρδία ἡμῶν μή καταγινώσκῃ ἡμῶν, παρρησίαν ἔχομεν πρός τόν Θεόν, καί ὅ ἐάν αἰτῶμεν λαμβάνομεν παρ’ αὐτοῦ». Ἄς φροντίσωμεν νά γίνωμεν ἀγαπητά καί οἰκεῖα πρός τόν Θεόν πρόσωπα, ἵνα «ὅ ἐάν αἰτῶμεν λαμβάνομεν παρ’ αὐτοῦ», τῇ βοηθείᾳ καί τῶν πρεσβειῶν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου.
Γίνετε συνοδοιπόροι μας στην γνώση και την ενημέρωση. Στείλτε στο info@poimin.gr άρθρα, φωτογραφίες, βίντεο ή κάτι που πιστεύετε ότι αξίζει να μοιραστείτε τόσο με εμάς όσο και με τους αναγνώστες μας.
