«Κύριε, ελέησόν μου τον υιόν, ότι σεληνιάζεται και κακώς πάσχει»

Ματθ. Κεφ. ΙΖ΄, στ. 14-23

«Κύριε, ελέησόν μου τον υιόν, ότι σεληνιάζεται και κακώς πάσχει»

Η σημερινή ευαγγελική περικοπή αναφέρει το θαύμα της θεραπείας ενός σεληνιαζόμενου νέου από τον Χριστό. Η ασθένεια αυτή ταυτιζόταν με τη Σελήνη, γι’ αυτό ονομάστηκε «σεληνιασμός».  Αργότερα ονομάσθηκε από την ιατρική επιστήμη «επιληψία».  Η επιληψία είναι μια σοβαρή νευρολογική ασθένεια, που θεωρούνταν, ότι προέρχεται από τους Θεούς, την οποία αποκαλούσαν και «ιερά νόσο».

Ιστορικά,  για πρώτη φορά η επιληψία,  αντιμετωπίζεται, ως νόσος, από τον Ιπποκράτη, την οποία κατατάσσει σε επιστημονικό επίπεδο και προσδιορίζει τον εγκέφαλο, ως αιτία προέλευσης. Ο Ιπποκράτης πίστευε, ότι κάθε ασθένεια έχει ένα φυσικό αίτιο και ότι χωρίς φυσικό αίτιο τίποτα δεν υφίσταται. Θεωρούσε ότι η ασθένεια του «σεληνιασμού» ή της «επιληψίας» έχει και αυτή μια γενεσιουργό αιτία και δεν προέρχεται από κάποια υπερβατική δύναμη ή θεότητα. Εντόπισε μάλιστα ότι έδρα της επιληψίας είναι ο εγκέφαλος. Γράφει χαρακτηριστικά: «…αλλά γαρ αίτιος ο εγκέφαλος τούτου του πάθεος, ώσπερ και των άλλων νουσημάτων των μεγίστων». Τα συμπτώματα που εκδηλώνονται τη στιγμή της επιληψίας, θεωρούσε  ότι προέρχονται εξαιτίας  της συγκέντρωσης αέρα στο σώμα, ο οποίος προκαλεί ανωμαλία στην κυκλοφορία του αίματος, καθώς και διαταραχές στη λειτουργία των διαφόρων οργάνων. Ο Ιπποκράτης θεωρούσε, ότι η επιληψία είναι ιάσιμη ασθένεια, αρκεί να μην έχει προσβληθεί προ καιρού στον άνθρωπο, ώστε να μην επιδρούν πλέον τα φάρμακα που δίδονται.

Για την επιληψία κάνει λόγο και ο Ηρόδοτος ο Αλικαρνασσεύς, ο οποίος τη θεωρεί κληρονομική. Εκτός από τους προσωκρατικούς και άλλοι συγγραφείς μεταγενέστεροι ασχολήθηκαν με την επιληψία, όπως ο Αρεταίος ο Καππαδόκης, ο οποίος μαζί με τον Ρούσο τον Εφέσιο γεφύρωσε το ιατρικό κενό ανάμεσα στην Ιπποκρατική και τη Γαληνική Ιατρική.

Κατά τον Αρεταίο η νόσος εντοπίζεται, όχι μόνο στο κεφάλι, αλλά και σε νεύρα εκτός κεφαλής. Ακόμη διέγνωσε ότι οι   διαταραχές της πέψης αλλά και η έντονη ψύξη μπορούν να προκαλέσουν επιληπτικές κρίσεις. «Παιδίοισι μεν ων οίσι εκ διαφθορής ή εκ ψύξιος ισχυρής ασύνηθες το πάθος», καθώς και εξωτερικά ερεθίσματα, όπως ο έντονος ήχος και οι εναλλαγές εικόνων, που προκαλεί το στροβίλισμα των νερών του ποταμού, μπορεί να προκαλέσουν κρίσεις επιληψίας.

Αυτή η ασθένεια της επιληψίας είχε προσβάλει το παιδί του ανθρώπου, που πλησίασε τον Ιησού και  γονάτισε μπροστά του και του είπε: «Κύριε, σπλαχνίσου το γιο μου, γιατί είναι επιληπτικός και υποφέρει· πολλές φορές μάλιστα πέφτει στη φωτιά και στο νερό» και από εκείνη την ώρα το παιδί γιατρεύτηκε, αφού προηγουμένως ο Ιησούς επιτίμησε το δαιμόνιο.

Βεβαίως ο Χριστός δεν εφάρμοσε κάποια ιατρική συνταγή ή μέθοδο, αλλά τη Θεϊκή Του δύναμη, την οποία προηγουμένως στο όρος Θαβώρ οι Μαθητές αξιώθηκαν να δουν και να θαυμάσουν τη δόξα της θεότητος του Χριστού, ακούγοντας τη φωνή του Πατρός και βλέποντας τη φωτεινή νεφέλη, που τους επισκίασε. Πρόκειται για την δόξα της Αγίας Τριάδος, πρόκειται για τη φανέρωση της Βασιλείας του Θεού, η οποία δεν είναι μια κτιστή πραγματικότητα, αλλά η θέα και η μέθεξη της δόξας του Θεού.

Μετά από αυτή την εμπειρική βίωση της Βασιλείας του Θεού, ο Χριστός και οι μαθητές κατέρχονται από το όρος Θαβώρ και έρχονται αντιμέτωποι με την τραγική κατάσταση της ζωής του νέου, που βασανίζονταν από την ασθένεια του σεληνιασμού και τον πατέρα να υποφέρει, να βασανίζεται και αυτός με την αρρώστια του παιδιού του και να ζητά βοήθεια και συμπαράσταση, από ανθρώπους με ελλειπή πίστη.

Η περικοπή περιγράφει δύο όντως αντιφατικές εικόνες. Περιγράφεται ο άνθρωπος που βίωσε σκηνές του Παραδείσου, στον οποίο ζούσε μετά την δημιουργία του, όπου απολάμβανε τη δόξα του Θεού, καθώς και ο άνθρωπος που κατάντησε να ζει εκτός Παραδείσου, με τις αρρώστιες, με τους πειρασμούς, τις στερήσεις, τα προβλήματα που προκαλούν θλίψεις, πόνο και οδύνη και κυρίως τον θάνατο.

Αυτή βεβαίως την τραγικότητα μόνον μέσα από την θέα Θεού, που εμφανίστηκε στο Θαβώρ  μπορούμε να αντιληφθούμε σε ποια όντως τραγική κατάσταση βρεθήκαμε μετά την πτώση μας και την απομάκρυνσή μας από το Θεό του Φωτός και της δόξης.

Η μία εικόνα  περιγράφει τη χαρά και την ειρήνη της Βασιλείας του Θεού,  ενώ η άλλη την τραγική κατάσταση της ανθρώπινης ζωής με τα προβλήματα και τις ταλαιπωρίες της και γενικά την κατάσταση της Κολάσεως.

Οι θερμές ικετευτικές παρακλήσεις του πατέρα του σεληνιαζόμενου νέου, προς τον Κύριο, έφεραν τόσο τον ίδιο, όσο και τον υιόν του στη χαρά της θεραπείας και της δόξας της Βασιλείας του Θεού.  Με παρόμοιες ικετευτικές παρακλήσεις έχει και ο καθένας μας τη δυνατότητα, να εισέλθει στην ίδια χαρά και να απολαύσει την αιώνια μακαριότητα, μακριά και πέρα από την τραγικότητα  της κολάσεως.

Του Πρωτ. Γεωργίου Σούλου