Κυριακή της Απόκρεω

Του Πρωτοσυγκέλλου της Ι.Μ. Φωκίδος, Γέροντος Νεκταρίου Μουλατσιώτη

Αγαπητοί μου αδελφοί,

Μας αξίωσε ο Πανάγαθος Θεός και Κύριός μας να ζήσουμε και φέτος φθάνοντας όλοι εμείς στη σημερινή Κυριακή της Απόκρεω και να ακούσουμε το ιερό Ευαγγέλιο της Κρίσεως των ανθρώπων.

Μετά τις παραβολές του Τελώνου και Φαρισαίου καθώς και του Ασώτου υιού, έρχεται σήμερα κατά σειρά το Ευαγγέλιο της Δευτέρας Παρουσίας του Κυρίου μας, που αναφέρεται στην κρίση και στο μεγάλο δικαστήριο, όπου ο ερχόμενος Χριστός θα κρίνει έναν προς έναν όλους μας, σύμφωνα με τα έργα μας. Διαπιστώνουμε για μια φορά ακόμα ότι οι Άγιοι Πατέρες δεν έθεσαν την σειρά αναγνώσεως των Ιερών Ευαγγελίων τυχαία, αλλά τα καταχώρησαν με νοηματική τάξη, σύμφωνα με το πνευματικό περιεχόμενό τους.

Για να γίνουμε περισσότερο κατανοητοί ας θυμηθούμε ότι η παραβολή του Τελώνου και Φαρισαίου μας παρουσιάζει δύο πρόσωπα: Αφενός έναν άνθρωπο που έζησε στην αμαρτία και μετανοεί μετά δακρύων επιστρέφοντας στο σπίτι του Θεού Πατέρα, δηλαδή στον Ιερό Ναό ζητώντας το έλεος του Θεού. Αφετέρου, το πρόσωπο ενός Φαρισαίου, δηλαδή ενός πιστού ανθρώπου, διότι η τάξις των Φαρισαίων ήταν εκείνοι οι άνθρωποι που σέβονταν τον Θεό και ζούσαν πάντοτε κοντά στην «εκκλησία» και την πίστη.

Σήμερα βέβαια, εξαιτίας της συγκεκριμένης παραβολής η λέξη Φαρισαίος έχει συνταυτιστεί με τον υποκριτή. Δηλαδή με εκείνον που κάνει τον θρησκευόμενο και τον άνθρωπο της Εκκλησίας, αλλά στην πραγματικότητα υποκρίνεται, διότι η καθημερινή ζωή του είναι εντελώς διαφορετική.

Αυτό ακριβώς αποκάλυψε ο Κύριός μας πετώντας ξαφνικά τη μάσκα της υποκρισίας των Φαρισαίων της εποχής Του και απογυμνώνοντάς τους, καθώς οι Φαρισαίοι παρουσιάζονταν στα μάτια της κοινωνίας ως άνθρωποι του Θεού, ενώ στην πραγματικότητα δεν ήταν. Πέφτοντας αυτή η μάσκα φάνηκε η ασπλαχνία και η υποκρισία που έκρυβαν μέσα στην ψυχή τους. Αυτό αποκαλύφθηκε από την όλη συμπεριφορά του Φαρισαίου της παραβολής μέσα στο ναό και ιδιαίτερα όταν στράφηκε απαξιωτικά προς τον αμαρτωλό συνάνθρωπό του που ήταν ένας τελώνης.

Ο Χριστός μας βεβαιώνει ότι ο αμαρτωλός Τελώνης ανορθώθηκε πνευματικά και εισήλθε στον Παράδεισο, παρ’ όλες τις ασωτείες που είχε κάνει, ενώ ο «πιστός» Φαρισαίος, με την χωρίς αγάπη σκληρή καρδιά του, με την ασπλαχνία και την υποκρισία του, κατέληξε στην αιώνια Κόλαση.

Στην παραβολή του Ασώτου τα κύρια πρόσωπα που λαμβάνουν μέρος, επίσης είναι δύο:  Αφενός ένας αμαρτωλός και πάλι, ο άσωτος, που τελικά επιστρέφει μετανοημένος με δάκρυα στην αγκαλιά του Θεού Πατέρα. Και αφετέρου ο μεγαλύτερος αδελφός του ασώτου, που εκπροσωπεί τους ανθρώπους της «πίστεως» όπως ο Φαρισαίος στην προηγούμενη παραβολή. Ως άνθρωπος της «εκκλησίας» που δεν απομακρύνθηκε ποτέ από τον Θεό, δείχνει κι αυτός την ίδια ασπλαχνία προς τον αμαρτωλό αδελφό του.

Αντί για την αγάπη κυριαρχεί μέσα στην ψυχή του η ζήλια και ο φθόνος. Πίσω από την πλάτη του αδελφού του ρωτά τον Πατέρα του, τι τον θέλει αυτόν τον αμαρτωλό κοντά του, εφόσον αυτός σπατάλησε όλο τον βίο του ασώτως, μετά των πορνών. Παραπονείται μάλιστα ότι για τον ίδιο που ήταν πιστός, ο Πατέρας δεν έσφαξε ούτε ένα κατσικάκι για να τον επιβραβεύσει. Η συμπεριφορά λοιπόν του μεγάλου αδελφού του ασώτου είναι το ίδιο άσπλαχνη και υποκριτική με εκείνη του Φαρισαίου.

Ερχόμαστε τώρα στη σημερινή ευαγγελική περικοπή για να δούμε ποιοι τελικά κερδίζουν την κόλαση και ποιοι τον Παράδεισο. Ας προσέξουμε αδελφοί μου, όσοι πορεύονται για την κόλαση, τι λέγουν γεμάτοι υποκρισία προς τον Κύριό μας: «Κύριε πότε σε είδαμε να πεινάς ή να διψάς; Πότε σε είδαμε φυλακισμένο, γυμνό ή ξένο και δεν σε βοηθήσαμε ή δεν σε φιλοξενήσαμε στο σπίτι μας;…»

Βαβαί της υποκρισίας των ανθρώπων αυτών! Θεωρούν τους εαυτούς τους πιστούς και μάλιστα αξίους του Παραδείσου. Όταν βλέπουν ότι κολάζονται, επειδή η καρδιά τους ήταν άσπλαχνη και η συμπεριφορά τους υποκριτική, τότε συνεχίζουν το υποκριτικό τους θέατρο, ρωτώντας τον Χριστό πότε Τον είδαν στην πόλη τους και δεν Τον φιλοξένησαν, πεινασμένο ή διψασμένο και δεν Τον τάϊσαν ή δεν Του πρόσφεραν ένα ποτήρι νερό.

Φυσικά ο Κύριός μας τους αποκρίνεται ότι η συμπεριφορά σας ήταν το ίδιο άσπλαχνη και υποκριτική με εκείνη του Φαρισαίου και του μεγάλου αδελφού του ασώτου. Μια καρδιά χωρίς αγάπη χωρίς ευσπλαχνία. Κάνατε μεν τους πιστούς, αλλά η ζωή σας ήταν εγωιστική και υποκριτική. Οι μάσκες έπεσαν… Εγώ, δηλώνει ο Χριστός, δεν θέλω κοντά μου και δίπλα μου ανθρώπους μασκαρεμένους και υποκριτές. Προτιμώ την ειλικρίνεια των αμαρτωλών που ταπεινά αναγνωρίζουν τα λάθη τους και τα αμαρτήματά τους ζητώντας τη συγγνώμη και το έλεός μου, παρά εκείνους που φορούν την μάσκα της αγάπης ενώ είναι άσπλαχνοι και υποκριτές στην καθημερινότητά τους.

Έχοντας αγαπητοί μου αδελφοί υπόψιν τα ανωτέρω λόγια του Ευαγγελίου, ας εξετάσουμε κι εμείς την ψυχή μας ενώπιον πνευματικού ιατρού, δηλαδή ενός καλού εξομολόγου. Προηγουμένως ας ερευνήσουμε μέσα μας, κάνοντας μια «πνευματική αξονική τομογραφία» της ψυχής μας, για να διαπιστώσουμε πού τελικά ανήκουμε όλοι εμείς. Είμαστε άραγε πιστοί σαν τον Φαρισαίο και τον μεγάλο αδελφό του Ασώτου ή είμαστε όπως ο αμαρτωλός Τελώνης και ο Άσωτος, που ως ανάξιοι δούλοι του Κυρίου ζητούμε ταπεινά το έλεος του Θεού;

Αν θέλουμε να ακούσουμε αδελφοί μου κατά την ημέρα της Κρίσεως την φωνή του Κυρίου μας να μας λέγει: «Εισέλθετε εις την χαράν και την Βασιλείαν του Κυρίου σας, εσείς οι ευλογημένοι του Πατρός μου», τότε ας μιμηθούμε όλοι μας την ταπείνωση, τα δάκρυα και την μετάνοια του Τελώνη και του Ασώτου. Αμήν.