Η πρώτη συνέντευξη του Προκαθημένου της Εκκλησίας της Ουκρανίας Επιφανίου

Του Α. ΒΙΚΕΤΟΥ

«Η αγάπη θα είναι το θεμέλιο, πάνω στο οποίο θα οικοδομήσουμε μια ισχυρή και ενωμένη Εκκλησία στην Ουκρανία»,τόνισε στον «Φ» την ημέρα των Θεοφανείων, λίγη ώρα μετά την παραλαβή του Τόμου της Αυτοκεφαλίας ο Μητροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας, Επιφάνιος.

Στην συνομιλία μας μας, στην αίθουσα του Θρόνου του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Φανάρι, ο προκαθήμενος της εν Ουκρανία Ορθόδοξης Εκκλησίας υπογράμμισε: «Η πόρτα της Εκκλησίας μας θα είναι ανοικτή για όλους τους Ουκρανούς». Επίσης, ο κ. Επιφάνιος στέλνει ευχές στον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο, με τον οποίο επιθυμεί να συλλειτουργήσει σύντομα και εκφράζει ευχαριστίες στο Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη, γιατί με χορηγία του συντηρήθηκαν ψηφιδωτά του ιστορικού ναού της Αγίας Σοφίας Κιέβου.

ΕΡ: Τί σηματοδοτεί η σημερινή μέρα για την Εκκλησία και τον λαό της Ουκρανίας;
ΑΠ: Σήμερα είναι όντως ιστορική μέρα για την Εκκλησία και για την χώρα. Σήμερα η Ουκρανία απέκτησε την δική της Αυτοκέφαλη Εκκλησία και από σήμερα έχουμε εκκλησιαστική ανεξαρτησία. Είμαι πεπεισμένος ότι τώρα σε πνεύμα αγάπης με την Μητέρα Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως θα δημιουργήσουμε πολύ ισχυρή τοπική Αυτοκέφαλη Εκκλησία.

ΕΡ: Σας προβληματίζει η πολεμική του Πατριαρχείου Μόσχας;
ΑΠ: Εμείς επιθυμούμε την ενότητα. Πρώτα και κύρια θα υπηρετούμε τον Θεό και μετά τον ουκρανικό λαό. Πρέπει όλοι να ενωθούν, χωρίς καταναγκασμό , χωρίς βία, χωρίς να χυθεί αίμα, γύρω από την Αυτοκέφαλη Εκκλησία Ουκρανίας και το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Τις πράξεις μας πρέπει να καθοδηγεί η αγάπη, που δίδαξε και για την οποία θυσιάστηκε ο Χριστός. Αυτή η αγάπη θα είναι το θεμέλιο , πάνω στο οποίο θα οικοδομήσουμε μια ισχυρή και ενωμένη Εκκλησία στην Ουκρανία. Θέλουμε να κλείσουμε την σελίδα του παρελθόντος, να ξεχάσουμε όλες τις μέχρι τώρα προσβολές. Η πόρτα της Εκκλησίας μας θα είναι ανοικτή για όλους τους Ουκρανούς.

ΕΡ: Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος σας έκανε έκκληση να εργαστείτε με πνεύμα καταλλαγής (συμφιλίωσης) ακόμη και με αυτούς, που θα παραμείνουν υπό το Πατριαρχείο Μόσχας. Θα ανταποκριθείτε στην έκκληση;
ΑΠ: Έχουμε ήδη ξεκινήσει να εργαζόμαστε με τους ιερείς και τον λαό προς αυτή την κατεύθυνση. Υπάρχουν αρκετές ενορίες , οι οποίες εξέφρασαν ετοιμότητα να υπαχθούν στην ενιαία Αυτοκέφαλη Εκκλησία Ουκρανίας. Αυτό θα γίνει τώρα που δόθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο ο Τόμος, ο οποίος σφραγίζει επίσημα την Αυτοκεφαλία της τοπικής μας Εκκλησίας. Μέχρι τώρα για 27 χρόνια το Πατριαρχείο Μόσχας έλεγε ότι δεν είμαστε Κανονικοί, ότι δεν υπάρχουμε.

ΕΡ: Πιστεύετε ότι οι άλλες κατά τόπους Ορθόδοξες Εκκλησίες θα αναγνωρίσουν την Εκκλησία Ουκρανίας με την μνημόνευση του ονόματος σας στα εκκλησιαστικά δίπτυχα;
ΑΠ: Πιστεύω ότι με την χάρη και την βοήθεια του Θεού οι άλλες κατά τόπους Ορθόδοξες Εκκλησίες θα αναγνωρίσουν την Εκκλησία Ουκρανίας, αφού σήμερα στην Θεία Λειτουργία ο Οικουμενικός Πατριάρχης, Βαρθολομαίος μας εγχείρισε τον Τόμο της Αυτοκεφαλίας. Αυτή είναι η πρώτη αναγνώριση από την Μητέρα Εκκλησία όλων μας, στην οποία πρέπει να αποδίδουμε τον προσήκοντα σεβασμό.

ΕΡ: Ποιο μήνυμα έχετε να στείλετε προς τον προκαθήμενο της Εκκλησίας Κύπρου, Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο, και γενικότερα προς το Ορθόδοξο ποίμνιο της Κύπρου;
ΑΠ: Τον Μακαριότατο τον έχω συναντήσει στο παρελθόν σε ανεπίσημη επίσκεψη μου στην Κύπρο. Εύχομαι ο Θεός να δωρίζει φώτιση και υγεία στον αγαπητό εν Χριστώ αδελφό Αρχιεπίσκοπο Κύπρου, Χρυσόστομο Β’. Να έχει δύναμη να ποιμαίνει την Εκκλησία Κύπρου. Επίσης, εύχομαι με την ευλογία του Θεού να συλλειτουργήσουμε σύντομα. Ο Μητροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας, απαντώντας σε ερώτηση μας για την συντήρηση με χορηγία του Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη μεγάλου τμήματος των περίφημων ψηφιδωτών (11ος αιώνας, που έχουν επιγραφές στα ελληνικά) της Αγίας Σοφίας Κιέβου, ανέφερε ότι είναι πάρα πολύ ευτυχής και πρόσθεσε: « κατά ένα τρόπο ήταν ένα θαύμα του Θεού, διότι μια μέρα πριν την Σύνοδο, της 15ης του περασμένου Δεκεμβρίου, τελείωσαν οι εργασίες. Ευχαριστούμε ιδιαίτερα και εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας προς το Ίδρυμα Λεβέντη».

Ο ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ ΜΝΗΜΟΝΕΥΣΕ ΤΟΝ ΜΟΣΧΑΣ
Στην πρώτη Θεία Λειτουργία, μετά την παραλαβή του Τόμου, ο Μητροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας, Επιφάνιος, μνημόνευσε κανονικά, ονομαστικά, όλους τους προκαθημένους των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών, περιλαμβανομένου και του Μόσχας Κυρίλλου. Η Θεία Λειτουργία τελέστηκε στην Αγία Σοφία Κιέβου, στις 7 Ιανουαρίου, μέρα κατά την οποία εορτάζουν τα Χριστούγεννα, με το παλαιό ημερολόγιο, οι Εκκλησίες Ιεροσολύμων, Ρωσίας, Σερβίας, Γεωργίας, Ουκρανίας, το Άγιον Όρος και η Μονή Σινά. Αντίθετα, στη Θεία Λειτουργία των Χριστουγέννων ο Πατριάρχης Μόσχας, Κύριλλος, εκτός από τον Οικουμενικό Πατριάρχη, τον οποίο σταμάτησε να μνημονεύει από τον Οκτώβριο, δεν μνημόνευσε ούτε τους άλλους προκαθημένους των Ορθοδόξων Πατριαρχείων και Αυτοκεφάλων Εκκλησιών.

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ
Ο μόλις 39 ετών νέος προκαθήμενος της Εκκλησίας Ουκρανίας, Επιφάνιος (κατά κόσμον Σεργκέι Ντουμένκο), ήταν από το 2017 μέχρι της εκλογής του (15.12. 18) Μητροπολίτης Περειασλάβκ λαι Μπελοτσερκόβσκι. Έκανε σπουδές στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και μιλά ελληνικά. Έχει PhD από την Πνευματική Ακαδημία του Κιέβου και είναι διδάκτορας θεολογίας. Θέμα της διατριβής του: «Διαμόρφωση εκκλησιαστικών κανονικών συλλογών την περίοδο πριν τη Σύνοδο της Νίκαιας και τα χαρακτηριστικά τους». Είναι κάτοχος πολλών εκκλησιαστικών κρατικών βραβείων και παράσημων. Στο παρελθόν δημοσιογραφούσε σε έντυπα και ιστοσελίδες και είναι μέλος της Εθνικής Ένωσης Δημοσιογράφων της Ουκρανίας.