† Μνήμη τοῦ ἁγίου ἱερομάρτυρος Χαραλάμπους.
Ὁ Ἅγιος Χαράλαμπος ἦταν ἱερεύς στή Μαγνησία τῆς Μικρᾶς Ἀσίας[1] καί ἔζησε ἐπί αὐτοκρατορίας τοῦ Σεπτιμίου Σεβήρου (193-211 μ.Χ.). Ὅταν τό ἔτος 198 μ.Χ. ὁ Σεβῆρος ἐξαπέλυσε ἀπηνῆ διωγμό κατά τῶν Χριστιανῶν, ὁ ἔπαρχος τῆς Μαγνησίας Λουκιανός συνέλαβε τόν Ἅγιο, καί τοῦ ἐζήτησε νά ἀρνηθεῖ τήν πίστη του. Ὁ Ἅγιος ὅχι μόνο δέν ἀρνήθηκε τήν πίστη του, ἀλλά ἀντίθετα ὁμολόγησε στόν ἔπαρχο τήν πίστη του στόν Χριστό καί ἐδήλωσε μέ παρρησία ὅτι σέ ὁποιοδήποτε βασανιστήριο καί νά ὑποβληθεῖ δέν πρόκειται νά ἀρνηθεῖ τήν πίστη τῆς Ἐκκλησίας. Ὅμως ἡ σκοτισμένη καί σαρκική ψυχή τοῦ Λουκιανοῦ ἐπέτεινε τήν ὀργή της καί διέταξε νά ἀρχίοσυν τά φρικώδη βασανιστήρια στό γέροντα ἱερέα. Πρῶτα τόν ἐγύμνωσαν καί ὁ ἴδιος ὁ Λουκιανός, παίρνοντας προσπάθησε νά πληγώσει το σῶμα τοῦ Ἁγίου. Ὅμως ἀποκόπηκαν τά χέρια του καί ἔμειναν κρεμασμένα στό σῶμα τοῦ ῾Ιερομάρτυρος. ᾿Αλλά, ὕστερα ἀπό προσευχή τοῦ ῾Αγίου, συγκολλήθηκαν τά χέρια στό σῶμα καί ὁ ἡγεμόνας κατέστη ὑγιής. Βλέποντας τό θαῦμα τοῦ Ἁγίου πολλοί ἀπό τούς δήμιους ἐπίστεψαν στόν Ἀληθινό Θεό.
Μέ τό ζόφο στό νοῦ καί τή θηριωδία στήν καρδιά, ὁ ἔπαρχος ἔδωσε ἐντολή νά διαπομπεύσουν τόν Ἅγιο καί νά τόν σύρουν διά μέσου τῆς πόλεως μέ χαλινάρι. Τέλος, διέταξε τόν ἀποκεφαλισμό τοῦ Ἁγίου, ὁ ὁποῖος μέ τό μαρτύριό του ἔλαβε τόν ἀμαράντινο στέφανο τῆς δόξας.
Τμῆμα τῆς τιμίας κάρας αὐτοῦ φυλάσσεται στήν ἱερά μονή Ἁγίου Στεφάνου Μετεώρων.
† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τῶν ἁγίων μαρτύρων Βάπτου καί Πορφυ-ρίου καί τῶν πιστευσάντων ἁγίων τριῶν γυναικῶν.
Οἱ Ἅγιοι αὐτοί Μάρτυρες ἐπίστεψαν στόν Χριστό κατά τό φρι-κτό μαρτύριο τοῦ Ἁγίου Χαραλάμπους. Μόλις εἶδαν τό θαῦμα τοῦ Ἁγίου Χαραλάμπους, οἱ δήμιοι Πορφύριος καί Βάπτος ἤ Δαῦκτος, ἀρνήθηκαν τά εἴδωλα καί ὁμολόγησαν τόν Χριστό. Τό ἴδιο ἔπραξαν καί τρεῖς ἀπό τίς παρευρισκόμενες ἐκεῖ γυναῖκες. ῞Ολους αὐτούς τούς συνέλαβε ὁ Λουκιανός καί, ἀφοῦ πρῶτα τούς ὑπέβαλε σέ φοβερά βα-σανιστήρια, ἀπέκοψε τίς τίμιες κεφαλές αὐτῶν.
† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τῶν ἁγίων μαρτύρων καί παρθένων ᾿Ενναθᾶ, Οὐαλεντίνης καί Παύλου.
Ἡ Ἁγία Μάρτυς ᾿Ενναθᾶ καταγόταν ἀπό τή Γάζα, ἡ δέ Ἁγία Μάρτυς Οὐαλεντίνα καταγόταν ἀπό τήν Καισάρεια τῆς Παλαιστίνης. Μόλις ξέσπασε διωγμός ἐναντίον τῶν Χριστιανῶν, οἱ Ἁγίες συνελήφθησαν καί ὁδηγήθηκαν στόν ἡγεμόνα Φιρμιλιανό ἐνώπιον τοῦ ὁποίου ὁμολόγησαν τήν πίστη τους στόν Χριστό. Τότε ἐκεῖνος διέταξε νά μαστιγώσουν τή Μάρτυρα Ἐνναθᾶ ἀνηλεῶς. Στή συνέχεια, τήν ἐκρέμασαν σέ ξύλο καί τῆς ἔσκισαν τά πλευρά.
Ἡ Ἁγία Οὐαλεντίνα, ἐπειδή δέν μποροῦσε νά βλέπει τήν ἀπανθρωπιά καί τή θηριωδία τοῦ ἡγεμόνος, ἐφανερώθηκε καί αὐτή ὡς Χριστιανή. Βιαζόμενη νά προσφέρει θυσία στά εἴδωλα, ἀνέτρεψε τό βωμό τῶν εἰδώλων καί τόν κατέστρεψε. ῾Ο τύραννος, μόλις εἶδε τήν ἐνέργεια αὐτή τῆς Ἁγίας Οὐαλεντίνης, τήν παρέδωσε σέ φρικώδη βασανιστήρια.
Ἀλλά τό συνεχιζόμενο μαρτύριο τῶν δύο Ἁγίων παρθένων γυναικῶν, προεκάλεσε τήν ἐμφάνιση καί ἄλλου ἀθλητοῦ τῆς πίστεως. Ἦταν ὁ Παῦλος, ὁ ὁποῖος ἐθεώρησε καθῆκον του νά στηλιτεύσει τήν ἀχόρταγη θηριωδία τοῦ ἔπαρχου Φιρμιλιανοῦ. Τότε ὁ ἔπαρχος κορύφωσε τήν κακουργία του. Κατά διαταγή του οἱ δύο Ἁγίες ὁδηγήθηκαν σέ θάνατο διά πυρός καί ὁ Ἅγιος Παῦλος ἀποκεφαλίσθηκε. Ὁ πόθος τους ἐκπληρώθηκε καί οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες ἀνέβησαν στά ἀθάνατα καί μακάρια σκηνώματα τοῦ Χριστοῦ.
† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Ζήνωνος τοῦ ταχυδρόμου.
Ὁ Ὅσιος Ζήνων καταγόταν ἀπό τήν Καισάρεια τῆς Καππαδοκίας καί ἦταν υἱός πλουσίων ἀλλά καί ἐνάρετων γονέων. Ἐπί βασιλείας Οὐάλεντος (364-374 μ.Χ.), ἦταν διακομιστής τῆς ἀλληλογραφίας του. Ὁ αὐτοκράτορος Οὐάλης ὑπεστήριζε τοῦ αἱρετικούς Ἀρειανούς, καί εἶναι ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος προσπάθησε νά πιέσει διά τοῦ ἔπαρχου Μοδέ-στου τόν Μέγα Βασίλειο, ἀναγκάσθηκε ὅμως νά ὑποχωρήσει ἀπό τήν σθεναρή στάση τοῦ Ἁγίου Ἱεράρχου. Ὁ Ἅγιος Ζήνων, μολονότι ἐζοῦ-σε σέ τέτοια ἀτμόσφαιρα, διετήρησε ἀκέραιο τό ὀρθόδοξο φρόνημά του.
Ὅταν ἀπέθανε ὁ αὐτοκράτορας, ὁ Ὅσιος ἐγκατέλειψε τόν κοσμικό κυκεῶνα καί ἀκολούθησε τό μοναχικό βίο. Ἐγκαταστάθηκε σέ καλύβα στό ὄρος τοῦ Ἀντιόχου, κοντά στήν Ἀντιόχεια, ὅπου ἀσκήτευαν πολλοί ἅγιοι μοναχοί. Κοντά σ’ αὐτούς βρῆκε ἀνάπαυση ἡ καρδιά τοῦ Ἁγίου.
Ἡ ζωή του ἦταν σκληρή, αὐστηρή καί τραχεῖα. Ἔτσι ἔλαβε χάρη ἀπό τόν Θεό καί ὁδηγοῦσε πολλούς στό δρόμο τῆς εὐσέβειας, ἐνῶ ἐστήριζε τούς νεώτερους μοναχούς στή μίμηση τῆς ἀγγελικῆς πολιτείας. Ἦταν ὁ ἐπιδέξιος ἀδελφός, ὁ εὔγλωττος χρωματιστής τῆς εὐτέλειας τῆς κοσμικῆς ματαιότητος καί τῆς ὑπεροχῆς τῆς ἐσωτερικῆς γαλήνης καί ἡσυχίας.
Ὁ Ὅσιος Ζήνων ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη σέ βαθύ γῆρας.
† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τῆς ὁσίας μητρός ἡμῶν Σχολαστικῆς.
Ἡ Ὁσία Σχολαστική ἔζησε τόν 5ὀ καί 6ο αἰώνα μ.Χ. καί ἐγεννή-θηκε στήν ἐπαρχία Νουρσίας τῆς Οὐμβρίας. Ἦταν ἀδελφή τοῦ Ὁσίου Βενεδίκτου († 14 Μαρτίου) καί ἀπό παιδική ἡλικία ἀφιερώθηκε στόν Ιεό. Ὅταν ὁ Ὅσιος Βενέδικτος ἵδρυσε τήν περίφημη μονή τοῦ ὄρους Κασίνο, στήν Ἰταλία, ἡ Ὁσία διένειμε τήν περιουσία της στούς πτψχούς καί ἵδρυσε λίγο πιό μακρυά ἀπό τόν Ὅσιο γυναικεία μονή.
Ἡ Ὁσία Σχολαστική ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό ἔτος 543 μ.Χ. καί ἐνταφιάσθηκε στό ναῒσκο τοῦ Τιμίου Προδρόμου τῆς μονῆς Κασίνο, πού εἶχε οἰκοδομήσει ὁ Ὅσιος Βενέδικτος.
† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἡμῶν Ἀναστασίου, πατριάρχου Ἱεροσολύμων.
Ὁ Ἅγιος Ἀναστάσιος διετέλεσε Πατριάρχης Ἱεροσολύμων κατά τό ἔτος 706 μ.Χ. καί διακρίθηκε γιά τή φιλόθεη πολιτεία του καί τήν εὐσέβειά του. Ἔχασε δέ τό θρόνο του ὑποστηρίζοντας τίς Ἀποφάσεις καί τούς Ὅρους τῆς Δ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου(451 μ.Χ.), ὅταν ὑπέγρα-ψε τά Πρακτικά τῆς ἐν Τρούλλῳ Πενθέκτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου (691 μ.Χ.)[2]. Εἶναι ἐσφαλμένη ἡ ἀναγραφή σέ πολλούς Συναξαριστές τοῦ Ἁγίου Ἀναστασίου ὡς Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, πού διαδέχθηκε τόν Ἅγιο Πατριάρχη Γερμανό († 12 Μαῒου), διότι ὁ Πα-τριάρχης Ἀναστάσιος πού διαδέχθηκε τόν Ἅγιο Γερμανό ἦταν εἰκο-νομάχος καί μισητός στό ὀρθόδοξο ποίμνιο.
† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου ἐν τοῖς Ἀρεοβίν-δου.
Ὁ ναός αὐτός ὑπῆρχε ἀπέναντι τῆς βασιλικῆς πύλης (Μπαλατᾶ), στό σημερινό Χάσκιοϊ τῆς Κωνσταντινουπόλεως καί ἐκτίσθηκε τό ἔτος 598 μ.Χ. ἀπό τόν ἀδελφό τοῦ αὐτοκράτορος Μαυρικίου(582-602 μ.Χ.) Πέτρο. Τό ὄνομα Ἀρεόβινδος εἶχαν ἐπιφανεῖς στρατιωτικοί τῆς Ἀνα-τολῆς.
† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τῆς ὁσίας μητρός ἡμῶν Ἄννης τῆς πριγκιπίσσης.
Ἡ Ὁσία Ἄννα ἐγεννήθηκε στή Ρωσία καί ἦταν σύζυγος τοῦ ἡγε- μόνος Γιαροσλάβου. Ἐργάσθηκε ἀποστολικά γιά τήν στερέωση τῆς ὀρθοδόξου πίστεως καί ἐγκατέλειψε τόν κόσμο, γιά νά ζήσει σέ μονα-στήρι μέ ἡσυχία καί προσευχή. Ἐκοιμήθηκε ὁσίως μέ εἰρήνη τό ἔτος 1056. Ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ τή μνήμη της καί στίς 17 Ὀκτωβρίου.
† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Προχόρου, τοῦ ἐκ Ρωσίας.
Ὁ Ὅσιος Πρόχορος καταγόταν ἀπό τό Σμολένσκ τῆς Ρωσίας καί ἀκολούθησε τό μοναχικό βίο γενόμενος μοναχός στή μονή τῶν Σπη-λαίων τοῦ Κιέβου ἀπό τόν ἡγούμενο Ἰωάννη, ὁ ὁποῖος ἔνιωσε τόν ἔν-θεο ζῆλο τοῦ Προχόρου. Ὁ Ὅσιος ἀγωνιζόταν μέ μεγάλη αὐστηρότη-τα καί ἀκρίβεια στίς ἀρχές τῆς μοναχικῆς πολιτείας. Ἐκεῖνο πού τόν διέκρινε ἦταν ἡ νηστεία. Ποτέ δέν ἐγευόταν ἄλλη τροφή ἐκτός ἀπό νερό καί ψωμί πού ἦταν φτιαγμένο ἀπό λοποτιά ἤ ἀρνόγλωσσο, ἕνα πικρό φυτό[3]. Γι’ αὐτό καί ἐπικαλεῖται «Λεμπεντιώτης». Καί ὁ Ἅγιος Θεός, πού ἔβλεπε τήν ἄσκηση καί τήν ἀγάπη τοῦ Ὁσίου, μετέβαλε τήν πίκρα αὐτοῦ τοῦ χόρτου σέ γλυκύτητα.
Τά χρόνια πού ζοῦσε ὁ Ὅσιος ἦταν δύσκολα γιά τή Ρωσία καί τό λαό της. Οἱ πολεμικές ἀναταραχές ἔφεραν πεῖνα. Ὁ θάνατος ἀπει-λοῦσε τούς κατοίκους τοῦ Κιέβου. Ὁ Ὅσιος, ἀκούραστα, ἐμάζευε τό πικρό αὐτό χόρτο καί καθημερινά ἑτοίμαζε ψωμιά καί τά ἐμοίραζε στούς πεινασμένους ἀδελφούς του. Μερικοί ἠθέλησαν νά μιμηθοῦν τόν Ὅσιο καί νά φτιάξουν μόνοι τους ψωμί ἀπό τό πικρό αὐτό χόρτο. Ἦταν ὅμως ἀδύνατο νά τό φᾶνε, γιατί ἦταν πολύ πικρό. Τότε ἐκατά-λαβαν ὅτι κάτι τό θαυμαστό συνέβαινε μέ τόν Ἅγιο ἀσκητή, ὁ ὁποῖος ἐπιτελοῦσε τό ἔργο αὐτό μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ.
Στόν καιρό τοῦ Ὁσίου συνέβη καί ὁ ἐμφύλιος πόλεμος ἀνάμεσα στόν ἡγεμόνα Μιχαήλ Σβιατοπόλκ καί στούς πρίγκηπες τῶν πόλεων Βλαντιμίρ καί Περεμίσλσκ. Τά τρόφιμα ἔφθαναν δύσκολα στό Κίεβο καί τό πρόβλημα ἐμεγάλωσε ὅταν δέν ὑπῆρχε ἁλάτι. Τότε ὁ Ὅσιος ἐμάζεψε ἀπό τά κελλιά τῶν μοναχῶν ὅλη τή στάχτη καί ἄρχισε νά προσεύχεται. Ἡ στάχτη ἔγινε ἁλάτι, τό ὁποῖο ὁ Ὅσιος ἐμοίραζε καί δέν ἐτελείωνε ποτέ.
Ο ἔμποροι παραπονέθηκαν τότε στόν σκληρό ἡγεμόνα Μιχαήλ Σβιατοπόλκ, πού ἔδωσε ἐντολή νά μεταφέρουν τό ἁλάτι στήν αὐλή, γιά νά τό πωλεῖ αὐτός. Τότε τό ἁλάτι ἔγινε στάχτη καί ἡ ἀλήθεια ἀπο-καλύφθηκε, γιά νά δοξασθεῖ τό Ὄνομα τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἡγεμόνας, συντε-τριμμένος, πῆγε στή μονή τῶν Σπηλαίων καί προσέπεσε μέ ταπείνωση στόν Ὅσιο, ὁ ὁποῖος προφήτεψε τή νίκη τοῦ ἡγεμόνος κατά τῶν Πο-λόφτσων[4].
Ὁ Ὅσιος Πρόχορος ἐκοιμήθηκε εἰρηνικά τό ἔτος 1107. Ὁ ἡγε-μόνας Μιχαήλ Σβιατοπόλκ δακρυσμένος ἐνταφίασε τό σκήνωμα τοῦ Ὁσίου κοντά στή μονή τοῦ Ἁγίου Ἀντωνίου τῶν Σπηλαίων.
† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου Βασιλείου, ἀρχιεπισκόπου Νόβγκοροντ τῆς Ρωσίας.
Ὁ Ἅγιος Βασίλειος ἐξελέγη Μητροπολίτης τοῦ Νόβγκοροντ τῆς Ρωσίας τό 1329 καί ἐχειροτονήθηκε στό ναό τῶν Ἁγίων Κοσμᾶ καί Δαμιανοῦ. Συνέγραψε τό προσφιλές ἀνάγνωσμα «Ὁ παράδεισος ἐπί τῆς γῆς». Ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό ἔτος 1352.
† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ φιλοσόφου.
Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης, ὁ ἐπιλεγόμενος Φιλόσοφος, λόγῳ τῶν ἐξαιρετικῶν σπουδῶν του στή θεολογία καί φιλοσοφία, ἔζησε κατά τόν 11ο καί 12ο αἰώνα μ.Χ. στή Γεωργία. Ἐκοιμήθηκε ὁσίως μέ εἰρήνη.
† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Λογγίνου τοῦ ἐρημίτου.
Ὁ Ὅσιος Λογγῖνος τοῦ Κορυαζχέμσκ καταγόταν ἀπό τή Ρωσία. Ἀσκήτεψε ἀρχικά στή μονή Ἁγίου Παύλου τῆς Ὀμπνόρα καί στή συνέχεια στή μονή τῶν Ἁγίων Βόριδος καί Γκλέμπ τοῦ Σολβυτσέγκοντ καί στή μονή τοῦ Ἁγίου Κορνηλίου τῆς περιοχῆς Κομέλ. Ἀπό ἐκεῖ, ἀκολουθούμενος ἀπό τό μοναχό Συμεών, ἦλθε σέ ἐρημητήριο πού ἦταν στίς ὄχθες τοῦ ποταμοῦ Κορυαζχέμα. Ἐκεῖ ἀνήγειρε κελλιά καί ναό ἀφιερωμένο στόν Ἅγιο Νικόλαο.
Ὁ Ὅσιος Λογγῖνος ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό ἔτος 1540. Μετά 16 χρόνια ἀπό τήν κοίμηση αὐτοῦ, τό τίμιο λείψανό του μεταφέρθηκε μέσα στό ναό.
† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμην ἐπιτελοῦμεν πάντων τῶν ἐν Νόβγκοροντ τῆς Ρωσίας Ἁγίων Ἱεραρχῶν.

Ἡ ἑορτή αὐτή καθιερώθηκε μετά τή φανέρωση τοῦ Ἁγίου Ἰωάν-νου, Ἀρχιεπισκόπου Νόβγκοροντ († 7 Σεπτεμβρίου 1186) στόν Ἅγιο Εὐθύμιο, Ἀρχιεπίσκοπο Νόβγκοροντ († 11 Μαρτίου 1458), ὁ ὁποῖος τοῦ εἶπε νά ἑορτάζει μέ ἀγρυπνία στό καθεδρικό ναό τῆς Ἁγίας Σοφίας τούς μακάριους Ἱεράρχες τῆς Τοπικῆς αὐτῆς Ἐκκλησίας, πού εὐαρέστησαν μέ τό βίο καί τούς ἀγώνες τους τόν Θεό. Ἐπίσης, ἡ ἑορτή αὐτή ἐπιτελεῖται στίς 4 Ὀκτωβρίου, ἡμέρα τῆς μνήμης τοῦ Ἁγίου Ἱερο-θέου, Ἐπισκόπου Ἀθηνῶν, σύμφωνα μέ ὅσα εἶπε ὁ Ἅγιος Ἰωάννης, καί τήν τρίτη Κυριακή μετά τήν Πεντηκοστή.
Οἱ Ἅγιοι Ἱεράρχες εἶναι: Ἰωακείμ (†1030), Λουκᾶς (†1060), Γερ-μανός (†1096), Ἀρκάδιος (†1162), Γρηγόριος (†1193), Μαρτύριος (†1199), Ἀντώνιος (†1231), Βασίλειος (†1352), Συμεών (†1421), Γεννά-διος (†1505), Ποιμήν (†1571), Ἀφφώνιος (†1652).
† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, ἡ ἀνάμνησις τοῦ θαύματος τῆς ἀπαλλαγῆς τῆς νήσου Ζακύνθου ἐκ τῆς πανώλους.
Ὅταν τό ἔτος 1728 ἐνέσκυψε στή νῆσο τῆς Ζακύνθου πανούκλα, οὁ Χριστιανοί ἐστράφησαν στόν Ἅγιο Χαράλαμπο καί ἐζήτησαν τή μεσιτεία του. Ἀπεφάσισαν μάλιστα νά οἰκοδομήσουν ναό πρός τιμήν του ὡς ἱκεσία καί ὑπέρ τῆς ἀπαλλαγῆς αὐτῶν ἀπό τή συμφορά.
Ταῖς αὐτῶν ἁγίαις πρεσβείαις, ὁ Θεός, ἐλέησον ἡμᾶς. Ἀμήν!