«Ως βλάσφημος ο εγκαταλιπών πατέρα»

Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Σύρου κ. Δωρόθεου Β’

Ζώντας στον εικονικό κόσμο της τηλεοπτικής και διαφημιστικής πραγματικότητας και μέσα στη δίνη της απαιτητικής και συχνά δύσκολης καθημερινότητας, ζαλισμένοι και αποπροσανατολισμένοι από τη νοοτροπία της αποδοτικότητας και του ωφελιμισμού, χωρίς να το καταλάβουμε, «ανεπαισθήτως, χωρίς περίσκεψιν και χωρίς αιδώ», υψώσαμε τείχη μεταξύ των ηλικιών και απορρίψαμε από τη ζωή μας αυτούς που μας έδωσαν τη ζωή και αγωνίστηκαν στη ζωή και για τη ζωή, τους ηλικιωμένους.

Είναι το σύγχρονο αστικό οικιστικό περιβάλλον, είναι οι προσλαμβάνουσες από την παιδική μας ηλικία παραστάσεις, είναι η εγωιστική νοοτροπία, που μας διέπει, η επιδίωξη της ευζωίας, που μας χαρακτηρίζει, ή η κατάρρευση των παραδοσιακών θεσμών και η ανατροπή των αξιών;

Ισως όλα αυτά μαζί ή και το καθένα χωριστά να συμβάλλουν στο να χαρακτηρισθεί η εποχή και η κοινωνία μας ως εξόχως προς τους ηλικωμένους εχθρική και ουσιαστικά ρατσιστική, εφόσον ανέχεται ή και υποθάλπει νοοτροπίες και πρακτικές, που περιθωριοποιούν μια από κάθε άποψη ευαίσθητη ομάδα πληθυσμού.

Μια ομάδα πληθυσμού, που σύμφωνα με το κυριαρχούν τεχνοκρατικό πνεύμα δεν μπορεί να προσφέρει τίποτα, αλλά με τις αυξημένες ανάγκες της θεωρείται τροχοπέδη για την οικονομική ανάπτυξη…

Ο Ξενοφών στα Απομνημονεύματά του αναφέρει νόμο των Αθηναίων, σύμφωνα με τον οποίο απαγορευόταν η άσκηση δημοσίου λειτουργήματος σε όσους δεν είχαν προηγουμένως εκπληρώσει το χρέος τους προς τους γέροντες γονείς τους. «Η πόλις, εάν τις γέροντας γονέας μη θεραπεύη, δίκην αυτώ επιτίθησι και αποδοκιμάζουσα ουκ εά άρχειν».

Ενα εντυπωσιακό κείμενο της Σοφίας Σειράχ εξαρτά την ευημερία και την ευλογία στη ζωή από τον σεβασμό προς τους γονείς. Η αδιαφορία και αμέλεια προς αυτούς εξευτελίζει τα παιδιά, δεν τους περιποιεί τιμή.

Ακόμη και αν χάσουν οι γονείς τη λογική και τη σύνεση και «ξαναμωραθούν», όπως θα λέγαμε σήμερα, πρέπει να τυγχάνουν συγγνώμης και τιμής. Αυτός που τιμά τους γονείς, θα τιμηθεί και ο ίδιος από τα παιδιά του. Λογίζεται ως βλάσφημος αυτός που εγκαταλείπει τον πατέρα του και ως καταραμένος από τον Θεό αυτός που στενοχωρεί τη μητέρα του. «Τέκνον, αντιλαβού εν γήρα πατρός σου, και μη λυπήσης αυτόν εν τη ζωή αυτού. Καν απολείπη σύνεσιν, συγγνώμην έχε και μη ατιμάσης αυτόν εν πάση ισχύι σου. …Ως βλάσφημος ο εγκαταλιπών πατέρα, και κεκατηραμένος υπό Κυρίου ο παροργίζων μητέρα αυτού».

Η Εκκλησία στην επί γης πορεία της, ακολουθώντας το παράδειγμα του Χριστού και των Αποστόλων, αντιμετώπισε το γήρας με παραδειγματικό και υπερβάλλοντα σεβασμό, για την αντιμετώπιση δε των ενδεών και ασθενών γερόντων, που δεν είχαν συγγενικά πρόσωπα, ανέπτυξε για πρώτη φορά στην ιστορία σε οργανωμένη μορφή τον θεσμό των γηροκομείων ανάμεσα στο πλήθος των άλλων φιλανθρωπικών Καταστημάτων, στην ίδρυση των οποίων πρωτοπόρησε και πρωταγωνίστησε.

Ιδιαίτερα στις χαλεπές τούτες εποχές, της ατομικής και συλλογικής οικονομικής ανέχειας και δυσπραγίας, η Εκκλησία, με τα Ιδρύματά Προστασίας Γήρατος, καλύπτει το μεγάλο αυτό κοινωνικό και ηθικό έλλειμμα της κοινωνίας μας, προσφέροντας στέγη, περίθαλψη, τροφή και προστασία σε ανθρώπους, οι οποίοι, στη δύση της ζωής τους, αντιμάχονται με τον εφιάλτη της απόρριψης και της μοναξιάς, εγκαταλελειμμένοι από τους οικείους τους και από την οργανωμενη κοινωνία, το Κρατος!

Πρόκειται για μια αδιαμφισβήτητη και αναντίρρητη πραγματικότητα, που, όμως, δεν τυχαίνει της αντίστοιχης, αν όχι επιβράβευσης, τουλάχιστον αναγνώρισης.

Δυστυχώς το επί δεκαετίες απόν από την κοινωνική αυτή δραστηριότητα Κράτος, αντιμετωπίζει τα Ιδρύματα της Εκκλησίας ως κοινές επιχειρήσεις και τους επιβάλλει εξοντωτική, άδικη και ανελαστική φορολογία και απειλεί με δίκες και καταδίκες όσους επιλέγουν και επιμένουν να μη πετάξουν στο δρόμο τους γέροντες και τις γερόντισσες, εγκαινιάζοντας σύγχρονους Καιάδες…

Βέβαια, η φιλανθρωπία και η κοινωνική πρόνοια και ευποιία, για την οποία τόσος λόγος γίνεται σήμερα, ασκήθηκε αθόρυβα και αποτελεσματικά επί αιώνες από την Εκκλησία, όχι απλώς ως κάποιων κοινωνικών αναγκών και πληγών θεραπεία, αλλά ως ανταπόκριση στο θείο θέλημα και ως φροντίδα για τον άνθρωπο, τον κάθε άνθρωπο, που αποτελεί εικόνα και ομοίωση του Θεού με απροσμέτρητη αξία, αφού ο ίδιος ο Θεός, Θεός της αγάπης και της ευσπλαχνίας, ενηνθρώπησε από αγάπη προς τους ανθρώπους, σκόρπισε αγάπη και έλεος στους ενδεείς και πάσχοντας και σταυρώθηκε στη διακονία αυτής της αγάπης.

Αυτό, όμως, δε σημαίνει, ούτε προϋποθέτει και τη σταύρωση της Εκκλησίας και των εκπροσώπων Της!

Εφημερίδα «Κιβωτό της Ορθοδοξίας»