ΓΙΑΝΝΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΔΗΣ
«Είναι ανάγκη πλέον οι χριστιανικές Εκκλησίες να καταθέσουν την πρότασή τους για τα κοινωνικά και ανθρωπιστικά θέματα, όπως ο ρατσισμός, η αποχριστιανοποίηση της κοινωνίας, το Διαδίκτυο, τα ανθρώπινα δικαιώματα έναντι των δικαιωματιστών κ.ά. με βάση τη διδασκαλία του Ευαγγελίου και τη χριστιανική παράδοση, γιατί διαφορετικά περιθωριοποιούνται και το κενό επιδιώκουν να αναπληρώνουν άλλες θρησκευτικές δοξασίες και φονταμενταλιστικές αντιλήψεις».
Αυτό τονίζει ο μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος σε συνέντευξή του στον «Ελεύθερο Τύπο», με αφορμή την επίσκεψη του Πάπα στη χώρα μας και τη «συγγνώμη» που ζήτησε για τη μη συνδρομή της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στον Αγώνα του 1821.
Ποιο είναι το μήνυμα της επίσκεψης του Πάπα στην Ελλάδα και στην Κύπρο;
Ο χώρος της Μεσογείου και ειδικότερα της Ανατολικής Μεσογείου βρίσκεται στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος. Η παρουσία και ο λόγος του Ποντίφικα στην περιοχή αυτή έχει έναν ιδιαίτερο συμβολισμό, αλλά και ο ρόλος του στο μέλλον θα έχει μία ουσιαστικότερη σημασία. Αφορά την υπεράσπιση των χριστιανικών αξιών, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της θρησκευτικής ελευθερίας, στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου. Οι δηλώσεις του Πάπα στην Κύπρο, αλλά και στη χώρα μας για το Κυπριακό, τη Συμφωνία των Πρεσπών, την άνοδο των εθνικιστών στην Ευρώπη, αυτόν τον ορίζοντα επισημαίνουν. Αλλωστε, οι αρνητικές συνέπειες του λαϊκισμού και των επικίνδυνων αποτελεσμάτων της παγκοσμιοποίησης, όπως και κάθε μορφής ολοκληρωτισμού, απεικονίζουν το πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο δράσης της Αγίας Εδρας για την εφαρμογή των δημοκρατικών αρχών και των ελευθεριών. Οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ της Ελλάδος και του Τάγματος των Ιπποτών των Ιεροσολύμων και Μάλτας, που επικυρώθηκαν τις ημέρες αυτές από το Ελληνικό Κοινοβούλιο, προς αυτήν την κατεύθυνση κινούνται, αφού και η πατρίδα μας τις ίδιες κοινές αξίες πρεσβεύει και υπηρετεί.
Το μεταναστευτικό αποτελεί μείζον ζήτημα για την Ελλάδα και την Ευρώπη, αλλά και κεντρικό θέμα της περιοδείας του Πάπα. Πώς αξιοποιεί αυτό η Αγία Εδρα και κατά πόσον μπορεί να βοηθήσει για να δοθούν λύσεις;
Οντως το μεταναστευτικό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρώπη και ιδιαίτερα τα κράτη-μέλη της, της Μεσογείου. Η επίσκεψή του στη Μυτιλήνη ήταν για να δώσει την ηθική και ανθρωπιστική διάσταση αντιμετώπισης του όλου θέματος, αλλά και τη δυναμική πλέον στάση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας απέναντι στο μεταναστευτικό. Οι οργανώσεις Caritas και San Egidio, οι οποίες εργάζονται ήδη δυναμικά και συστηματικά προς αυτήν την κατεύθυνση, θα συνεχίσουν να ανταποκρίνονται.
Με την ομιλία του ο Πάπας μίλησε για «ντροπή» της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και ζήτησε ουσιαστικά συγγνώμη για τη στάση αυτή της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας που δεν βοήθησε την Ελλάδα και την Ορθοδοξία στον Αγώνα του 1821. Πόσο ειλικρινές αλλά και σημαντικό είναι αυτό;
Ο μακαριότατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών στην προσφώνησή του επεσήμανε την έλλειψη βοήθειας και την απουσία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στον αγώνα για την απελευθέρωση του Ελληνικού Εθνους. Ο Πάπας, ανταποκρινόμενος σ’ αυτήν την πρόκληση του μακαριοτάτου, τόλμησε και ζήτησε συγγνώμη, όπως έκαναν και όλοι οι άμεσοι προκάτοχοί του όταν ζήτησαν συγγνώμη για τις Σταυροφορίες, το Σχίσμα κ.ά. Η αναγνώριση ενός λάθους αποτελεί ένα ακόμη σημείο αξιοπρεπούς ανωτερότητας και αδελφικής κατανόησης του ρόλου των εκκλησιαστικών ηγετών.
Είστε, μεταξύ άλλων, μέλος της Συνοδικής Επιτροπής Διορθοδόξων και Διαχριστιανικών Σχέσεων της Εκκλησίας της Ελλάδος και της Αντιπροσωπείας στον επίσημο θεολογικό διάλογο μεταξύ της Ορθοδόξου και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Ο Πάπας ζήτησε να εργαστούν οι Εκκλησίες πιο συστηματικά στα θέματα του διαλόγου. Πιστεύετε ότι μπορεί να παραχθεί έργο;
Το σημαντικό είναι ότι η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία διδάσκεται από τους Ορθοδόξους με βάση την κοινή παράδοση της Ανατολής για το τι σημαίνει και πώς λειτουργεί η συνοδικότητα στη ζωή της Εκκλησίας, γι’ αυτό και αρχίζει να το συζητά και να προβληματίζεται πάνω στο συγκεκριμένο θέμα. Αυτή είναι μία σημαντική εξέλιξη, αλλά και η ουσιαστική συνεισφορά του θεολογικού διαλόγου. Οσο συζητάμε στη βάση της κοινής παράδοσης, πριν από το Σχίσμα (1054) δηλαδή, τόσο προσδιορίζουμε πολλά κοινά σημεία σύγκλισης και λιγότερα απόκλισης. Κατά την ολιγόλεπτη συνάντησή μου με τον Πάπα, αυτό που μου επεσήμανε ήταν η ανάγκη για μία εντονότερη και εντατικότερη εργασία στο πλαίσιο του διαλόγου για να επιλυθούν όσο το δυνατόν περισσότερα εκκρεμή ζητήματα.
Εκτός από τις δογματικές και θεολογικές διαφορές μεταξύ των δύο Εκκλησιών, υπάρχει χώρος για ανάπτυξη διαλόγου και σε άλλα ζητήματα;
Είναι ανάγκη πλέον οι χριστιανικές Εκκλησίες να συζητήσουν για διάφορα θέματα κοινωνικά και ανθρωπιστικά. Υπάρχουν σήμερα προβλήματα για τα οποία οι κοινές χριστιανικές αξίες των Εκκλησιών μπορούν να νοηματοδοτήσουν προτάσεις και να προτείνουν λύσεις, στο πλαίσιο της ποιμαντικής τους ευθύνης. Δεν είναι μόνο η κλιματική αλλαγή, το οικολογικό ζήτημα ή η αξία της ανθρώπινης ζωής και της προστασίας της. Υπάρχουν και θέματα, όπως ο ρατσισμός, οι διανθρώπινες σχέσεις, τα οικογενειακά πρότυπα, η αποχριστιανοποίηση της κοινωνίας, οι ιδιαιτερότητες και οι ταυτοτικές συγκρούσεις στο επίπεδο του πολιτισμού, το Διαδίκτυο και η ανάπτυξη της σύγχρονης τεχνολογίας σε σχέση με τον άνθρωπο, οι βασικές αρχές ανάπτυξης της βιοτεχνολογίας, τα ανθρώπινα δικαιώματα έναντι των δικαιωματιστών, το δικαίωμα στην εργασία, η διαχείριση των φυσικών αγαθών κ.ά. Αυτά είναι μερικά από τα πολλά, τα οποία είναι κοινά και τα οποία καλούνται οι χριστιανικές Εκκλησίες να δώσουν το δικό τους στίγμα και την πρότασή τους με βάση τη διδασκαλία του Ευαγγελίου και τη χριστιανική παράδοση. Οσο οι χριστιανικές Εκκλησίες δεν συζητούν αυτά τα θέματα και δεν δίνουν το στίγμα της διδασκαλίας τους τόσο περιθωριοποιούνται, και το κενό επιδιώκουν να αναπληρώνουν άλλες θρησκευτικές δοξασίες και φονταμενταλιστικές αντιλήψεις. Ηδη μία τέτοια προσπάθεια διαλόγου πραγματοποιείται μεταξύ Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών στο πλαίσιο της Ευρώπης (Forum) και τα αποτελέσματα είναι αρκετά θετικά.
Θα δούμε και πάλι στο μέλλον τους δύο Προκαθημένους να συμπροσεύχονται; Πιστεύετε ότι μπορεί κάποτε να επιτευχθεί η «των πάντων ενότης»;
Ας το ελπίσουμε, άλλωστε γι’ αυτό διαλέγονται και εργάζονται οι Εκκλησίες, δεν είναι όμως εύκολο ούτε εφικτό στο άμεσο μέλλον, γιατί ένα σχίσμα και μία διαίρεση, πέραν των χιλίων ετών, δεν γεφυρώνεται εύκολα. Χρειάζεται υπομονή, επιμονή, δουλειά, σύνεση και πάνω απ’ όλα να υπάρχει ένας συνεχής διάλογος αληθείας. Η ελπίδα μάς δίνει δύναμη για να συνεχίσουμε αυτό που μας ανέθεσε η Εκκλησία, το έργο δηλαδή του διαλόγου της αγάπης και της αληθείας.
Γίνετε συνοδοιπόροι μας στην γνώση και την ενημέρωση. Στείλτε στο [email protected] άρθρα, φωτογραφίες, βίντεο ή κάτι που πιστεύετε ότι αξίζει να μοιραστείτε τόσο με εμάς όσο και με τους αναγνώστες μας.
