• Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
Κυριακή, 6 Ιουλίου, 2025
Poimin.gr
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
Poimin.gr
No Result
View All Result

Ημέρες αποφράδες στην ελληνική λαϊκή παράδοση

19 Αυγούστου 2019
in Απόψεις - Γνώμες
Ημέρες αποφράδες στην ελληνική λαϊκή παράδοση
Share on FacebookShare on Twitter

Toυ Μ. Γ. ΒΑΡΒΟΥΝΗ, Καθηγητή Λαογραφίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης

Πρόκειται για μέρες που θεωρούνται από τον λαό δυσοίωνες, γι’ αυτό και ακατάλληλες για κάθε είδος εργασίας. Από την αρχαιότητα ήδη τόσο οι ανατολικοί λαοί όσο και οι Ρωμαίοι, αλλά και οι αρχαίοι Ελληνες όριζαν ορισμένες ημέρες ως αποφράδες και οι δοξασίες αυτές, μέσω του ελληνορωμαϊκού κόσμου, πέρασαν και στους Βυζαντινούς, από τους οποίους επιβίωσαν κατά τα μεταβυζαντινά χρόνια και στους νεότερους χρόνους, μέχρι και τις μέρες μας. Η απαρχή αυτών των αντιλήψεων βρίσκεται είτε στη σύνδεση των ημερών αυτών με τη νεκρολατρία, είτε στην αφιέρωσή τους σε θεούς που έφερναν δυστυχία στους ανθρώπους, είτε από απαίσια γεγονότα που συνέβησαν κατά τις ημέρες αυτές.

Ετσι, στην αρχαία Αθήνα θεωρούσαν αποφράδες τις ημέρες των εορτών Ανθεστήρια και Πλυντήρια, ενώ στην αρχαία Ρώμη κατά τις αποφράδες ημέρες (dies nefastii), που ήταν περί τις 109 κάθε χρόνο, δεν ξεκινούσαν καμία ιδιωτική ή δημόσια εργασία, με τη βεβαιότητα ότι θα εξελισσόταν με αποτυχημένο και δυσάρεστο τρόπο. Ορισμένοι πρώιμοι εθνικοί συγγραφείς προσπάθησαν ανεπιτυχώς να συνδέσουν τις αντιλήψεις αυτές με την πίστη του χριστιανισμού, απόρροια δε των δοξασιών αυτών υπήρξε η σύνταξη πίνακα αποφράδων ημερών, ο οποίος ψευδώς αποδόθηκε στον προφήτη Εσδρα.

Με βάση τις αντιλήψεις αυτές, όλες οι κατά παράδοση μαντικές, μαγικές και ιατροσοφικές – θεραπευτικές πράξεις δεν ξεκινούσαν κατά τις αποφράδες αυτές ημέρες, ώστε να μην είναι βέβαιη εκ προοιμίου η αποτυχία τους. Παρόμοιες αναφορές υπάρχουν σε πολλά αστρολογικά, μαγικά, μαντικά, ονειροκριτικά και βροντολογικά κείμενα της ελληνικής παράδοσης, που υπάρχουν διάσπαρτα σε ελληνικά χειρόγραφα ποικίλων βιβλιοθηκών και συλλογών. Στο πλαίσιο αυτό, αποφράδες ημέρες θεωρούνται από τον λαό μας η Τρίτη, για αστρολογικούς λόγους, ιδιαίτερα δε αν συμπέσει με την 13η ημέρα κάθε μήνα, η Πέμπτη και η Παρασκευή, επειδή τότε προδόθηκε και σταυρώθηκε ο Ιησούς Χριστός, ακόμη και το Σάββατο, ως τελευταία μέρα της εβδομάδας, πιθανότατα από ιουδαϊκή επίδραση.

Στους υπόλοιπους Ευρωπαίους δυσοίωνη θεωρείται η σύμπτωση της Παρασκευής με την 13η μέρα του μήνα, λόγω της θανατώσεως, κατά μία παρόμοια ημερομηνία, των Ναϊτών ιπποτών. Δυσοίωνος θεωρείται επίσης ο μήνας Μάρτιος, ως παλαιότατα αφιερωμένος στον θεό του πολέμου, η πρώτη Μαΐου και ο Μάιος ολόκληρος, αφού τότε οι αρχαίοι εόρταζαν τα νεκρολατρικά Λεμούρια, αλλά και οι φθίνουσες ημέρες της σελήνης, ενώ δυσοίωνο θεωρείται σήμερα ολόκληρο το δίσεκτο έτος. Ο Ιω. Παπαδόπουλος προσπάθησε μάλιστα να βρει και φυσικές αιτίες πίσω από τις δοξασίες αυτές, αποδίδοντας την περί αποφράδων ημερών αντίληψη σε τυχόν σωματική και ψυχολογική κατάπτωση, όπως συχνά παρατηρείται στην ανθρώπινη ζωή.

Οι αντιλήψεις αυτές, όπως επισημαίνει ο Ν. Θ. Μπουγάτσος, είναι εκ διαμέτρου αντίθετες προς τη χριστιανική κοσμοθεωρία και βιοθεωρία, αφού τόσο ο απόστολος Παύλος (Προς Γαλάτας δ’ 8-11. Προς Κολοσαείς β’ 16), όσο και πολλοί Πατέρες της Εκκλησίας αποδίδουν τις περί αποφράδων ημερών προλήψεις σε σατανική επενέργεια επί του ανθρώπου. Αλλά και βυζαντινοί συγγραφείς, όπως ο Ιωάννης Βρυέννιος, αποδίδουν στα ειδωλολατρικά αυτά έθιμα τα αίτια της πολιτικής κατάπτωσης του βυζαντινού κόσμου.

Κάτι ακόμη σημαντικό: οι κανόνες της Εκκλησίας απαγορεύουν ρητώς τόσο την τήρηση παρομοίων προλήψεων, όσο και την τέλεση εθίμων που σχετίζονται με τις αποφράδες ημέρες, αλλά και με την προσπάθεια ευμενούς επιρροής πάνω σε ημέρες κατά τις οποίες αρχίζει νέα χρονική περίοδος, όπως συμβαίνει με τα λαϊκά έθιμα της Πρωτοχρονιάς. Παρόλα αυτά, ο ελληνικός λαός συνεχίζει να τελεί παρόμοια έθιμα και να πιστεύει στις περί αποφράδων ημερών αρχαιότατες προλήψεις και δεισιδαιμονίες του.

Εφημερίδα «Κιβωτός της Ορθοδοξίας»

Πρόσφατα Άρθρα

Κυριακή Δ’ Ματθαίου στον Ιερό Ναό Αναλήψεως Καλαμάτας
Εκκλησία της Ελλάδος

Κυριακή Δ’ Ματθαίου στον Ιερό Ναό Αναλήψεως Καλαμάτας

6 Ιουλίου 2025

Στον Ενοριακό Ιερό Ναό της Αναλήψεως του Χριστού, πλησίον του λιμένος της Καλαμάτας, μετέβη το πρωί της Κυριακής 6ης Ιουλίου...

Read more
«Χριστό πιστεύουμε και τίποτα δεν φοβόμαστε»
Εκκλησία της Ελλάδος

«Χριστό πιστεύουμε και τίποτα δεν φοβόμαστε»

6 Ιουλίου 2025

Στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου κάτω Λεχωνίων λειτούργησε σήμερα ο Σεβ. Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος, παρουσία της Αντιπεριφερειάρχου Μαγνησίας και...

Read more
Αρχιερατικό Συλλείτουργο στον Ι.Μ.Ν. Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Καρδίτσης
Εκκλησία της Ελλάδος

Αρχιερατικό Συλλείτουργο στον Ι.Μ.Ν. Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Καρδίτσης

6 Ιουλίου 2025

Στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Καρδίτσης, την Κυριακή 6 Ιουλίου 2025, τελέσθηκε Δισαρχιερατική Θεία Λειτουργία, προεξάρχοντος του...

Read more
Η ελληνική σημαία φωτίζει το καμπαναριό του Τρικόρφου
Εκκλησία της Ελλάδος

19 Ιουλίου – Μόνο κάθε 5 χρόνια χτυπά το μεγαλύτερο Καμπαναριό στον κόσμο

6 Ιουλίου 2025

19 Ιουλίου – Μόνο κάθε 5 χρόνια χτυπά το μεγαλύτερο Καμπαναριό στον κόσμο 🔔 Το μεγαλύτερο καμπαναριό στον κόσμο... χτυπά...

Read more
Φθιώτιδος Συμεών: «Αν ο Χριστός κοιτάξει εμάς, θα θαυμάσει ή θα στεναχωρηθεί;»
Εκκλησία της Ελλάδος

Φθιώτιδος Συμεών: «Αν ο Χριστός κοιτάξει εμάς, θα θαυμάσει ή θα στεναχωρηθεί;»

6 Ιουλίου 2025

Στον Ιερό Ναό της Αγίας Κυριακής Λιβανατών, στην Ενορία της παραλίας του Ιερού Επισκοπείου Ταλαντίου και Λοκρίδος, ιερούργησε σήμερα προεορτίως...

Read more
Ο Άρτης Καλλίνικος στην επέτειο της Επανάστασης των Καλαρρυτών
Εκκλησία της Ελλάδος

Ο Άρτης Καλλίνικος στην επέτειο της Επανάστασης των Καλαρρυτών

6 Ιουλίου 2025

Με λαμπρότητα και συγκίνηση τιμήθηκε την Κυριακή 6 Ιουλίου 2025, η επέτειος της Επανάστασης των Καλαρρυτών, στην ιστορική κοινότητα των...

Read more
Κυριακή Δ’ Ματθαίου στον Ιερο Ναό Αγίου Νικολάου Στομίου
Εκκλησία της Ελλάδος

Κυριακή Δ’ Ματθαίου στον Ιερο Ναό Αγίου Νικολάου Στομίου

6 Ιουλίου 2025

Στον Ιερο Ναό Αγίου Νικολάου Στομίου τέλεσε τη Θεία Λειτουργία ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιερώνυμος, σήμερα Δ´...

Read more
Ετήσιο Μνημόσυνο της Γερόντισσας Θεοκλήτης στη Μονή Ροβελίστης Άρτης
Εκκλησία της Ελλάδος

Ετήσιο Μνημόσυνο της Γερόντισσας Θεοκλήτης στη Μονή Ροβελίστης Άρτης

6 Ιουλίου 2025

Το Σάββατο 5 Ιουλίου 2025, τελέστηκε, στην Ιερά Μονή Ροβελίστης Άρτης, το ετήσιο μνημόσυνο της μακαριστής Ηγουμένης Θεοκλήτης, η οποία...

Read more
Η αποκάλυψη του Θεού στους ανθρώπους Του: Τιμώντας τον Άγιο Αθανάσιο και αποχαιρετώντας τον πατέρα Βασίλειο Ζάχο
Εκκλησία της Ελλάδος

Η αποκάλυψη του Θεού στους ανθρώπους Του: Τιμώντας τον Άγιο Αθανάσιο και αποχαιρετώντας τον πατέρα Βασίλειο Ζάχο

6 Ιουλίου 2025

Το πρωί του Σαββάτου 5 Ιουλίου 2025, στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Τ.Κ. Κέδρου, τελέσθηκε η Θεία Λειτουργία και...

Read more
Εάν δεν έχεις αυτούς τους στόχους, τότε φάε κρέας και την Μεγάλη Παρασκευή
Εκκλησία της Ελλάδος

Νουθεσίες Γέροντος Νεκταρίου σε προσκυνητές από την Σερβία

6 Ιουλίου 2025

Επισκέπτες από την Σερβία ήρθαν στο μοναστήρι για να συναντήσουν τον Γέροντα Νεκτάριο ώστε να συνομιλήσουν μαζί του και να...

Read more
ΕΚΟΙΜΗΘΗ Ο ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΛΙΑΣ
Εκκλησία της Ελλάδος

ΕΚΟΙΜΗΘΗ Ο ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΛΙΑΣ

6 Ιουλίου 2025

Εξεδήμησε προς Κύριον το βράδυ του Σαββάτου 5 Ιουλίου 2025 ο Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Καραλιάς, συνταξιούχος κληρικός της Ιεράς Μητροπόλεως...

Read more
Συγκλονιστικός αποχαιρετισμός του Κερκύρας Νεκταρίου στον Γέροντα Ισίδωρο
Εκκλησία της Ελλάδος

Συγκλονιστικός αποχαιρετισμός του Κερκύρας Νεκταρίου στον Γέροντα Ισίδωρο

5 Ιουλίου 2025

Σε κλίμα βαθιάς συγκίνησης και πνευματικής κατάνυξης, πραγματοποιήθηκε η εξόδιος ακολουθία του Γέροντα Ισιδώρου, την Πέμπτη 3 Ιουλίου, στο καθολικό...

Read more
Ο σύγχρονος Μετεωρίτικος Μοναχισμός ως μαρτυρία Χριστού
Απόψεις - Γνώμες

Ο σύγχρονος Μετεωρίτικος Μοναχισμός ως μαρτυρία Χριστού

5 Ιουλίου 2025

Μακαριστού Αρχιμ. Ισιδώρου Τσιατά, Ηγουμένου Ι. Μονής Βαρλαάμ Ό­ταν οι πρώ­τοι Α­γι­ο­με­τε­ω­ρί­τες α­σκη­τές έ­κτι­ζαν τις τα­πει­νές κα­λύ­βες τους στούς α­πό­κο­σμους...

Read more
Το μήνυμα της Δ’ Κυριακής Ματθαίου
Κηρύγματα

«Η υπακοή γεννά την ζωή. Η παρακοή γεννά τον θάνατο»

5 Ιουλίου 2025

Αποστολικό Μήνυμα, Κυριακή Δ' Ματθαίου 5/7/2020 «Η υπακοή γεννά την ζωή. Η παρακοή γεννά τον θάνατο». Του Πρωτοσυγκέλλου της Ι.Μ....

Read more
Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ 100 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ
Εκκλησία της Ελλάδος

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ 100 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ

5 Ιουλίου 2025

Ξημερώματα της Παρασκευής 4 Ιουλίου η Βουλή των Ελλήνων ψήφισε Νόμο του Υπουργείου Υγείας, που περιέχει μια θετική εξέλιξη για...

Read more
Previous slide
Next slide

ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ

Το μήνυμα της Δ’ Κυριακής Ματθαίου
Κηρύγματα

«Η υπακοή γεννά την ζωή. Η παρακοή γεννά τον θάνατο»

5 Ιουλίου 2025

Αποστολικό Μήνυμα, Κυριακή Δ' Ματθαίου 5/7/2020 «Η υπακοή γεννά την ζωή. Η παρακοή γεννά τον θάνατο». Του Πρωτοσυγκέλλου της Ι.Μ....

Το μήνυμα της Δ’ Κυριακής Ματθαίου

Ὁ ἑκατόνταρχος ὑπόδειγμα πίστεως

5 Ιουλίου 2025
Το μήνυμα της Δ’ Κυριακής Ματθαίου

Πίστη, ἡ δύναμη καὶ ἡ ἀπουσία της

5 Ιουλίου 2025
Το μήνυμα της Δ’ Κυριακής Ματθαίου

Το μήνυμα της Δ’ Κυριακής Ματθαίου

23 Ιουνίου 2018
Το μήνυμα της Δ’ Κυριακής Ματθαίου

Ἡ πίστη τοῦ ἑκατόνταρχου – Anthony Bloom

23 Ιουνίου 2018

I.M. ΘΗΒΩΝ και ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ΚΗΡΥΓΜΑ Δ’ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΜΑΤΘΑΙΟΥ

26 Ιουνίου 2015

ΚΥΡΙΑΚΗ Δ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ (του Ἀρχιμ. Νικάνωρ Καραγιάννη)

16 Νοεμβρίου 2023

ΚΥΡΙΑΚΗ Δ´ ΜΑΤΘΑΙΟΥ (ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ)

26 Ιουνίου 2015

ΚΥΡΙΑΚΗ Δ´ ΜΑΤΘΑΙΟΥ (ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ)

26 Ιουνίου 2015

Κυριακή Δ΄ Ματθαίου (θεραπεία του δούλου του εκατοντάρχου)

26 Ιουνίου 2015
Το μήνυμα της Δ’ Κυριακής Ματθαίου

Η μεγάλη πίστη του εκατόνταρχου – Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς

23 Ιουνίου 2018

Ευαγγελική Περικοπή της Θ. Λ., ομιλία Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, εις τον εκατόνταρχον.

25 Ιουνίου 2015
Next Post
Πανήγυρις της Συνάξεως των Εφόρων και Προστατών Αγίων της Λευκάδας

Πανήγυρις της Συνάξεως των Εφόρων και Προστατών Αγίων της Λευκάδας

Ο εορτασμός του Αγ. Γερασίμου του Νοταρά στην Ι.Μ. Κορίνθου

Ο εορτασμός του Αγ. Γερασίμου του Νοταρά στην Ι.Μ. Κορίνθου

Για τα τολμηρά «ανοίγματα» του Οικ. Πατριαρχείου εξέφρασε τον έντονο προβληματισμό της η Ι.Μ. Κονίτσης

«Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός ὁδηγός τοῦ Ἔθνους»

Αρχιερατικό συλλείτουργο για τον Πολιούχο της Ναούσης Όσιο Θεοφάνη

Αρχιερατικό συλλείτουργο για τον Πολιούχο της Ναούσης Όσιο Θεοφάνη

Όπου υπάρχει καπνός υπάρχει και φωτιά

Όπου υπάρχει καπνός υπάρχει και φωτιά

  • Όροι χρήσης – Πολιτική Απορρήτου
  • Επικοινωνία
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις

Poimin.gr © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist