Η προσκομιδή της Αναστάσεως

Υπό Επισκόπου Φαναρίου Αγαθαγγέλου, Δρος Θεολογίας,
Γενικού Διευθυντού Αποστολικής Διακονίας
της Εκκλησίας της Ελλάδος

Σεβαστοί μου Πατέρες, αδελφοί και συλλειτουργοί,

Αγαπητοί μου αδελφοί Χριστιανοί,

Τούτες τις Μεγάλες και Άγιες ημέρες επικοινωνώ μαζί σας προσωπικά όχι απλά γιά να σας ευχηθώ ως φίλος και αδελφός, αλλά γιά να μοιρασθώ μαζί σας την χαρά της Αναστάσεως, γιά να αγωνιζόμαστε επ’ ἐλπίδι ως ορθόδοξοι άνθρωποι και να δίδουμε με σύνεση, πραότητα και πνευματική ανδρεία τη μαρτυρία ότι «ανέστη Χριστός και ζωή πολιτεύεται». Απευθύνομαι ιδιαίτερα και με πολλή αγάπη στους νέους ανθρώπους, τα παιδιά μας, που αναζητούν νόημα και ουσία στη ζωή τους, στην καθημερινότητά τους, στα κριτήριά τους, τις επιλογές τους, για να αντισταθούν στην παρακμή. Για τον λόγο αυτό καταθέτω στην αγάπη και την καρδιά σας ταπεινές σκέψεις, υπό τον τίτλο «Η προσκομιδή της Αναστάσεως» που ξεκινά την Μεγάλη Πέμπτη με τον Σταυρό του Χριστού, οδεύει προς την Μεγάλη Παρασκευή, κορυφώνεται την Ημέρα της μεγάλης σιγής, το Μέγα Σάββατο, και ολοκληρώνεται το άγιο και υπερευλογημένο Πάσχα.

Ο Θεός των πνευμάτων και πάσης σαρκός, έχοντας αφήσει ήδη την σάρκα επί του Σταυρού, κατέρχεται στην χώρα των πνευμάτων και εισδύει στον άδη ως ελευθερωτής, για να δώσει την τελευταία μάχη και να ελευθερώσει τα πεπεδημένα πνεύματα.

Την Μεγάλη Παρασκευή ό,τι επιτελούμε επιταφίως δεν είναι θρήνος. Είναι λα-τρευτικός θαυμασμός. Δεν είναι πίστη στην ισχύ του θανάτου, αλλά στην αλή-θεια της Αναστάσεως. Γι’ αυτό ο Επιτάφιος στην Εκκλησία δεν είναι θρήνος, αλλά προεόρτια της Αναστάσεως. Ως μυροφόροι και ενταφιαστές, δεν θα τελέ-σουμε εξόδιο Ακολουθία, αλλά θα τελέσουμε την προσκομιδή της Αναστάσεως. Ενωμένοι με την θριαμβεύουσα Εκκλησία θα λειτουργήσουμε τον θρίαμβο του εκ του άδου επιστρέφοντος Νικητού.

Με αυτή την πίστη, ηγουμένων των Χερουβίμ, θα λιτανεύσουμε τον Επιτάφιο, θα λιτανεύσουμε τον Αρχηγό της Αναστάσεως, αναφωνώντας προς τον εκ Τά-φου προερχόμενο: «Ανάστα ο Θεός και κρίνον».

Η Μεγάλη Ημέρα της σιγής

Το Μεγάλο Σάββατο είναι η ημέρα της μεγάλης σιγής, της μεγάλης αναμονής, της προσδοκίας, η ημέρα της αναπαύσεως (διότι στην Ακολουθία του Επιταφίου ψάλλεται ο Όρθρος του Μεγάλου Σαββάτου). Είναι το υπερευλογημένο Σάββα-το, στο οποίο «Χριστός αφυπνώσας, αναστήσεται τριήμερος». Υπνοί (κοιμάται) η Ζωή και ο άδης τρέμει. Η σιγή αυτή είναι θρήνος και κοπετός για τον θάνατο και τον άδη. Ο Κύριος συντρίβει τις πύλες του θανάτου, λυτρώνει από τα αιώνια δεσμά. Με τον θάνατό Του θανατώνει τον θάνατο. Η Ζωή κατέρχεται στο βασί-λειο του θανάτου. Το θείο φως λάμπει στα σκοτάδια του. Φωτίζει όλους αυτούς που βρίσκονται εκεί, διότι ο Χριστός είναι η ζωή όλων και η μοναδική πηγή της ζωής. Έτσι ο Χριστός πεθαίνει για όλους και ό,τι συμβαίνει στην ζωή Του συμ-βαίνει στην ζωή όλων μας.

«Κύματι θαλάσσης…»

Όλη η υμνογραφία της ημέρας, από τον κατανυκτικότατο Κανόνα «Κύματι θα-λάσσης» και τα γλυκύτατα εγκώμια μέχρι τα στιχηρά των Αίνων, όλα τα τρο-πάρια είναι ένα κράμα από σταυρώσιμη λύπη και αναστάσιμη χαρά. Αυτή είναι η μεγάλη καύχηση και δόξα της Εκκλησίας που βλέπει την Ανάσταση μέσα από την Σταύρωση, την δε Σταύρωση υπό τις φωτεινές ανταύγειες πάντοτε του όρ-θρου της Αναστάσεως. Γι’ αυτό και ο ιερός υμνογράφος ξεσπά, μέσα στην χαρ- μολύπη και το χαροποιό πένθος του, σ’ έναν ύμνο, που είναι επιτάφιος και ανα-στάσιμος: «Ω Κύριε και Θεέ μου! Θέλω να ψάλω έναν επιθανάτιο και επιτάφιο ύμνο σ’ εσένα Θεέ μου! Θέλω να ψάλω έναν ύμνο σ’ εσένα, Θεέ μου, που με την τα-φή σου και την έξοδό σου από την κάτω ζωή, και που με τον θάνατό Σου, όχι μονά-χα μου άνοιξες τις πύλες του ουράνιου παραδείσου, αλλά και εθανάτωσες πλέον τον θάνατο και εξουθένωσες τη νίκη του και το κέντρο του».

Η περιφορά του Επιταφίου

Όταν το βράδυ κάνουμε την περιφορά του Επιταφίου δεν κάνουμε μία επική-δεια πορεία. Όχι, είναι ο Υιός του Θεού που πορεύεται μέσα στο σκοτάδι του άδη και αναγγέλλει σε όλες τις γενιές του Αδάμ την χαρά της ερχομένης Αναστάσεως. Γι’ αυτό και η κάθοδος του Χριστού στον άδη ταυτίζεται με το γεγονός της Ανα-στάσεως και μάλιστα μέχρι σημείου που η βυζαντινή εικόνα της Αναστάσεως να φέρει για επιγραφή : «Η εις Άδου Κάθοδος». Το Δοξαστικό που ψάλλεται το εσπέ-ρας της Μ. Παρασκευής εκφράζει θαυμάσια αυτή την αλήθεια. Όταν, μετά την περιφορά του Επιταφίου, γυρίζουμε στο ναό, γνωρίζουμε πιά το μυστήριο του ζωοδότου θανάτου του Χριστού. Ο άδης επατήθη. Ο άδης τρέμει. Το Ευλογημέ-νο Σάββατο, η Εβδόμη Ημέρα, ολοκληρώνει την ιστορία της σωτηρίας του κό-σμου, της οποίας η τελευταία πράξη υπήρξε το ξεπέρασμα του θανάτου.

Η προσδοκία της Αναστάσεως

Γι’ αυτό θα ακούσουμε να διαβάζεται, μετά την λιτανεία του Επιταφίου, όταν επιστρέψουμε στο ναό, η Προφητεία του Ιεζεκιήλ για τα ξηρά οστά. Στην προ-φητεία παρουσιάζεται ο θρίαμβος του θανάτου επάνω στον κόσμο. Αλλά ο Θεός μιλάει στον Προφήτη Ιεζεκιήλ. Του αναγγέλλει ότι αυτή η καταδίκη δεν είναι ο τελικός και αμετάκλητος προορισμός του ανθρώπου. Τα οστά τα ξηρά θα ακού-σουν τους λόγους του Κυρίου. Οι νεκροί θα ζήσουν και πάλι. «Τάδε λέγει Κύριος: Ιδού εγώ ανοίγω τα μνήματα υμών και ανάξω υμάς εκ των μνημάτων υμών».

Ο Ιησούς Χριστός, το ημέτερον Πάσχα, είναι το φύραμα της Αναστάσεως όλων μας. Ευρισκόμαστε μπροστά στον Τάφο του Χριστού. Και όλα όσα έγιναν αυτή την ημέρα και τα εορτάζουμε σήμερα είναι η αληθινή εικόνα των συνθηκών της ανθρωπότητας που ζει διαρκώς το κακό, την απόγνωση, την απελπισία, αλλά και προσδοκά.

Πιστεύουμε στην Ανάσταση και προσδοκούμε στην Ανάσταση. Ξέρουμε ότι ο θάνατος του Χριστού εκμηδένισε τη δύναμη του θανάτου. Και περιμένουμε με αγάπη, ελπίδα και πίστη. Όταν βαπτιζόμαστε στο Όνομα της Αγίας Τριάδος βαπτιζόμαστε στον θάνατο του Χριστού και από εκείνη την στιγμή συμμετέχου-με στη ζωή Του που ανέτειλε από τον Τάφο. Κοινωνούμε το Σώμα και το Αίμα Του, που είναι η τροφή της αθανασίας και της αιωνιότητας.

Ο Χριστός μας, που με τις αμαρτίες μας, τις αστοχίες μας, τα πάθη και τις αδυ-ναμίες μας, ξανασταυρώνεται και ενταφιάζεται, έρχεται κοντά μας, έρχεται στην καρδιά μας, έρχεται μέσα μας, για να μας αναγεννήσει και να μας αναστήσει. Είναι η αγάπη Εκείνου που δημιουργεί εκ του μηδενός ανθρώπινες υπάρξεις κατά την εικόνα Του. Αυτή η οδυνώμενη αγάπη του Θεού περνά από τον Σταυρό και τον θάνατό Του. Η αγάπη του Θεού, που είναι άπειρη δύναμη και αιώνια ζωή, διαποτίζει το ξύλο του Σταυρού, γι’ αυτό και μεταμορφώνεται σε δύναμη και ανάσταση.

Ας πάμε κι εμείς κοντά σ’ Εκείνον, για να εορτάσουμε, μαζί με την ιδική Του, και την ιδική μας Ανάσταση!

Ευλογημένο Πάσχα!