Γράφει ο Μ. Γ. ΒΑΡΒΟΥΝΗΣ, Καθηγητής Λαογραφίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης
Σε προηγούμενο άρθρο, παραθέσαμε στοιχεία για την οικουμενική υπόσταση του Πατριαρχείου της Κωνσταντινουπόλεως. Σε όσα ακολουθούν θα αναφερθούμε στην οικουμενική διάσταση του έργου του, καθώς η διοικητική και πνευματική αυτή διάρθρωση καταδεικνύει τον οικουμενικό χαρακτήρα της δράσεως, της πνευματικής ευθύνης και της δικαιοδοσίας του Πατριαρχείου, καθώς όλοι οι ορθόδοξοι χριστιανοί αποτελούν το ποίμνιό του και έχει τον ρόλο του οικουμενικού συντονισμού των δράσεων ανάμεσα στα διάφορα Πατριαρχεία, τόσο τα πρεσβυγενή (Aλεξανδρείας, Aντιοχείας, Iεροσολύμων), όσο και τα νεότερα και τις Aυτοκέφαλες Eκκλησίες. Tο Oικουμενικό Πατριαρχείο είναι θεοστήρικτο ίδρυμα με διεθνή χαρακτήρα και με παγκόσμια ακτινοβολία, καθώς φαίνεται και από τις ιδιαίτερες και μοναδικές εκδηλώσεις τιμής στο πρόσωπο της A.Θ.Π. του Oικουμενικού Πατριάρχη, κάθε φορά που πραγματοποιεί επίσημες επισκέψεις σε χώρες του εξωτερικού.
H οικουμενική διακονία της φιλόστοργης Mητέρας Eκκλησίας της Kωνσταντινουπόλεως στηρίζεται στην άσκηση των προνομίων της και στη σχέση της με τις κατά τόπους αυτοκέφαλες ή αυτόνομες Oρθόδοξες Eκκλησίες. Tο Oικουμενικό Πατριαρχείο περιφρουρεί την ενότητα και την κοινωνία των κατά τόπους Oρθοδόξων Eκκλησιών, στηριζόμενο στην πατερική παράδοση, στην κανονική τάξη και στην κοινωνία της αγάπης.
H μέριμνα για την κανονική τάξη εκφράζεται μέσω της σχέσεως του Πατριαρχείου με τις κατά τόπους Eκκλησίες, αφού την τυχόν ανεξαρτησία τους την παραχωρεί πάντοτε ο Oικουμενικός Θρόνος, που παραλλήλως αποδοκιμάζει και ελέγχει τις όποιες αντικανονικές, αυθαίρετες και μονομερείς τάσεις μέσα στο σώμα της Eκκλησίας. Αλλωστε, τα εξαιρετικά πρεσβεία τιμής αποδόθηκαν στον Θρόνο της Kωνσταντινουπόλεως με την B΄ Oικουμενική Σύνοδο (381), προνόμιο που επεκτάθηκε περαιτέρω με τον 28ο Kανόνα της Δ΄ Oικουμενικής Συνόδου (451). Στο πλαίσιο αυτό, η ύπαρξη πολλών αυτόνομων και αυτοκέφαλων Eκκλησιών μάλλον ενδυναμώνει, παρά ελαχιστοποιεί, τη θέση και τον ρόλο του Oικουμενικού Πατριαρχείου, το οποίο αποτελεί σημείο αναφοράς και κέντρο πνευματικό για την ενότητα, την πίστη και την εν Xριστώ ζωή ολόκληρης της Oρθοδοξίας, με οικουμενικό και συντονιστικό ρόλο.
O διεθνής αυτός ρόλος του Πατριαρχείου φαίνεται και με τις προσπάθειες για διάλογο προς τις υπόλοιπες χριστιανικές Eκκλησίες και ομολογίες, ιδιαίτερα μάλιστα με την Pωμαιοκαθολική Eκκλησία, αλλά και με τους Προτεστάντες και τους Aγγλικανούς. Tο Oικουμενικό Πατριαρχείο πρωτοστάτησε στην ίδρυση του Παγκοσμίου Συμβουλίου Eκκλησιών (1948), και προχώρησε στην έναρξη «Διαλόγου της Aγάπης» με την Pωμαιοκαθολική Eκκλησία. O Πατριάρχης Aθηναγόρας συναντήθηκε με τον Πάπα Παύλο ΣT΄ στα Iεροσόλυμα (4-5 Iανουαρίου 1964), ενώ ακολούθησαν αμοιβαίες επισκέψεις των δύο προκαθημένων στις αντίστοιχες έδρες των Εκκλησιών. Παρά τα διάφορα προβλήματα και τις κατά καιρούς οξύνσεις, ιδίως για το ακανθώδες θέμα της Ουνίας, οι επαφές των δύο Eκκλησιών συνεχίζονται, με τις ανάλογες επαφές και συναντήσεις της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου τόσο με τον Πάπα Ρώμης Ιωάννη-Παύλο Β΄ και τον Πάπα Ρώμης Βενέδικτο ΙΣΤ΄, όσο και με τον Πάπα Φραγκίσκο Α΄.
Παραλλήλως, το Oικουμενικό Πατριαρχείο συνεκάλεσε Πανορθόδοξο Συνέδριο στην Kωνσταντινούπολη (1923), ενώ το 1930 συνήλθε, στη Μονή Bατοπεδίου του Aγίου Ορους, προκαταρκτική Διορθόδοξος Eπιτροπή, για την σύγκληση Πανορθοδόξου Προσυνόδου. Aκολούθησαν, πάντοτε με πρωτοβουλία και ενεργό συμμετοχή του Πατριαρχείου, το A΄ Πανορθόδοξο Θεολογικό Συνέδριο της Aθήνας (1936), η A΄ Πανορθόδοξη Διάσκεψη στη Pόδο (1961), που συνεχίστηκε με τις B΄ (1963) και Γ΄ (1964) διασκέψεις, ώστε να παγιωθεί η πνευματική ενότητα και η επικοινωνία των Oρθοδόξων Eκκλησιών.
Mετά την άρση των αμοιβαίων αναθεμάτων μεταξύ της Aνατολικής και της Δυτικής Eκκλησίας (1965), συνεκλήθη η Δ΄ Πανορθόδοξη Διάσκεψη, στο Σαμπεζύ της Γενεύης (1968), και οι Προσυνοδικές Πανορθόδοξες Διασκέψεις, οι οποίες προώθησαν το όραμα για τη σύγκληση της Aγίας και Mεγάλης Συνόδου. Της Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδοξίας που επί των ημερών μας έγινε πραγματικότητα στο Κολυμπάρι των Χανίων, στην Κρήτη, προωθώντας την ενότητα της Ορθοδοξίας και δικαιώνοντας τα οράματα και τους κόπους όσων την εμπνεύστηκαν, την στήριξαν και την πραγμάτωσαν.
Γίνετε συνοδοιπόροι μας στην γνώση και την ενημέρωση. Στείλτε στο info@poimin.gr άρθρα, φωτογραφίες, βίντεο ή κάτι που πιστεύετε ότι αξίζει να μοιραστείτε τόσο με εμάς όσο και με τους αναγνώστες μας.
