Η εορτή της Αγίας Σοφίας και των τριών θυγατέρων αυτής στην Μητρόπολη Βεροίας

Το διήμερο 16 και 17 Σεπτεμβρίου εορτάστηκε στην Ιερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας η μνήμη της Αγίας Σοφίας και των τριών θυγατέρων αυτής, Πίστεως, Ελπίδος και Αγάπης.

Την παραμονή της εορτής το εσπέρας, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων χοροστάτησε στον Πανηγυρικό Εσπερινό και κήρυξε τον θείο λόγο στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό των κατασκηνώσεων της Γ.Ε.Χ.Α. στο Κουστοχώρι.

Ανήμερα της εορτής το πρωί, ο Ποιμενάρχης , λειτούργησε και κήρυξε τον θείο λόγο στον Ιερό Ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Λουτρού και τέλεσε το τεσσαρακονθήμερο μνημόσυνο του κατά σάρκα πατρός του Υπευθύνου της «Φιλοξενίας Δοβρά 2022» Αρχιμ. Εφραίμ Παπαμανώλη, μακαριστού Ευαγγέλου Παπαμανώλη.

Ο Σεβασμιώτατος στην ομιλία του κατά τον Εσπερινό ανέφερε μεταξύ άλλων: «Παρθένοι νεάνιδες, φύσεως νόμῳ συνδούμεναι, καί σαφῶς κρα­τυνό­μεναι, ἀγάπη τοῦ κτίσαν­τος, νυμφῶνα κατῴκησαν νοητόν ἀγαλλόμεναι».

Μία ἁγία τετράδα ἑορτάζει ἡ Ἐκκλησία μας καί αὐτήν τιμήσαμε καί ἐμεῖς μέ τήν ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ. Μία ἁγία μητέρα, τήν ἁγία Σοφία, καί τίς τρεῖς μάρτυρες θυγατέρες της, τήν Πίστη, τήν Ἐλπίδα καί τήν Ἀγάπη, πού ἔζησαν καί μαρτύρησαν τόν 2ο μετά Χρι­στόν αἰώνα, σέ μία ἐποχή διωγμῶν γιά τούς χριστιανούς, σέ μία ἐποχή πολύ δύσκολη καί πολύ σκληρή γιά μία μητέρα, χήρα, πού εἶχε νά μεγαλώσει τρία μικρά κορίτσια.

Καί ἐάν σήμερα εἶναι δύσκολη μία τέτοια κατάσταση, ὅλοι μποροῦμε νά κατανοήσουμε πόσο πιό δύσκο­λο θά ἦταν ἐκείνη τήν ἐποχή γιά τήν ἁγία Σοφία νά κρατήσει τήν οἰκο­γένειά της, νά μεγαλώσει τίς τρεῖς θυγατέρες της καί μάλιστα νά τίς ἀναθρέψει μέ τή χριστιανική πίστη. Καί αὐτό εἶναι κάτι τό ὁποῖο ἴσως δέν σκεφτόμαστε καί δέν συνειδητοποιοῦμε ἀκόμη καί ὅταν ἑορτάζουμε καί τιμοῦμε τίς μνῆμες τῶν ἁγίων μας. Τούς τιμοῦμε γιά τή θυσία τῆς ζωῆς χάριν τῆς ἀγά­πης στόν Χριστό, πού εἶναι ἀσφα­λῶς κάτι πολύ μεγάλο καί πολύ σημαντικό, δέν σκεφτόμαστε ὅμως πόσες δυσκολίες ἀντιμετώπισαν καί πόσα ἐμπόδια χρειάσθηκε νά ὑπερνικήσουν γιά νά μπορέσουν οἱ ἅγιοι μάρτυρες νά σταθοῦν ὄρθιοι καί ὄρθιες ἐνώπιον τῶν διωκτῶν τους, ὄρθιοι καί ὄρθιες ἐνώπιον τῶν ἡγεμόνων καί τῶν αὐτοκρα­τόρων καί νά ὁμολογήσουν θαρ­ρα­λέα τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ.

Θά πρέπει ὅμως νά τό σκεφτό­μα­στε, διότι ἡ σκέψη αὐτή θά ἐμπνέει καί τή δική μας ζωή καί θά μᾶς ἐνισχύει καί στόν δικό μας ἀγώνα καί ὡς ἄτομα ἀλλά καί μέσα στήν οἰκογένεια. Γιατί πολλές φορές θαυμάζουμε τούς ἁγίους μάρτυρες, ἐπαινοῦ­με τήν ἀποφασιστικότητα καί τήν τόλμη τους, ἀλλά κάνουμε τό λάθος νά καταλήγουμε λέγο­ντας ὅτι ὁ Θεός δέν ζητᾶ ἀπό ἐμᾶς νά μαρτυρήσουμε γιά τήν πίστη μας, ἄρα δέν ἔχουμε νά μιμηθοῦμε κάτι ἀπό τή ζωή τῶν ἁγίων μας. Καί διεκτραγωδοῦμε τίς δυσκολίες τῆς ἐποχῆς μας κατά τήν ὁποία ἐπλεόνασε ἡ ἁμαρτία, ὥστε νά δυσκολευόμαστε νά διατηρήσουμε τή συνοχή τῆς οἰκογενείας μας καί νά διαπαιδαγωγήσουμε τά παιδιά μας σύμφωνα μέ τήν πίστη καί τό Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ μέσα στόν κόσμο πού ζοῦμε μέ τίς τόσες προ­κλήσεις καί τόσους πειρασμούς.

Κι ὅμως ἀκριβῶς στό σημεῖο αὐτό μποροῦμε νά μιμηθοῦμε τούς ἁγίους μας.

Ἄν σκεφθοῦμε τί ἦταν αὐτό πού ἔδωσε τή δύναμη στήν ἁγία Σοφία, πού ἑορτάζουμε καί τιμοῦμε, νά κρατήσει τήν οἰκογένεια της ἑνω­μένη, νά διαπαιδαγωγήσει τίς τρεῖς θυγατέρες της, τήν Πίστη, τήν Ἐλπίδα καί τήν Ἀγάπη, μέ τίς ἀξίες τῆς πίστεως καί τῆς εὐσεβείας, ὥστε νά μήν παρασυρθοῦν ἀπό τίς προκλήσεις τῆς ἁμαρτίας καί τίς ὑποσχέσεις τοῦ ἡγεμόνος, ὥστε νά μήν ὑπολογίσουν τόν πόνο καί τήν ὀδύνη τῶν βασανιστηρίων, ὥστε νά μήν φοβηθοῦν ἐνώπιον τοῦ δημίου, ἀλλά μέ χαρά νά θελήσουν νά προσφέρουν τή ζωή τους στόν Χριστό καί νά μήν χωρισθοῦν ἡ μία ἀπό τήν ἄλλη, παρά νά μείνουν ἑνω­μένες καί μεταξύ τους καί μέ τόν Χριστό, δέν θά δυσκολευθοῦμε νά βροῦμε τήν ἀπάντηση.

Αὐτό πού ἕνωνε αὐτή τήν ἁγία οἰκογένεια, τή μητέρα, ἁγία Σοφία, καί τίς τρεῖς θυγατέρες της, τά τρία μικρά κορίτσια, τίς τρεῖς νεαρές μάρ­τυρες, ἦταν ὁ Χριστός. Στόν Χριστό πίστευε ἡ ἁγία Σοφία καί στήν πίστη του καθοδήγησε καί τίς θυγατέρες της. Στόν Χριστό πί­στευε καί τά δικά του λόγια δίδαξε καί στίς ἁγίες θυγατέρες της, τήν Πίστη, τήν Ἐλπίδα καί τήν Ἀγάπη, ὅτι δηλαδή τίποτε δέν ὠφελεῖ τόν ἄνθρωπο, ἐάν κερδίσει τόν κόσμον ὅλον καί ζημιωθεῖ τήν ψυχή του, γιατί ἡ ψυχή τοῦ κάθε ἀνθρώπου εἶναι ὅ,τι πιό πολύτιμο ἔχει καί ὅτι πιό πολύτιμο ὑπάρχει στόν κόσμο.

Καί δέν τό δίδαξε μόνο ἡ ἁγία Σο­φία στίς θυγατέρες της μέ τόν λόγο της, ἀλλά τό δίδαξε καί μέ τή ζωή της. Γι᾽ αὐτό καί οἱ θυγατέρες της τήν ἀκολούθησαν στήν πίστη, καί ἔτσι εἶχαν τόν Χριστό ἀνάμεσά τους. Ἡ ἀγάπη του ἦταν ὁ συνδε­τικός τους κρίκος. Ἡ ἀγάπη του ἦταν ἡ δύναμή τους. Ἡ ἀγάπη του ἦταν ἡ λύση στά προβλήματά τους. Ἡ ἀγάπη του ἦταν αὐτή πού τίς ἕνωσε καί στή ζωή καί στόν θάνα­το, γιατί καί γιά τίς τέσσερις ἴσχυε ὁ λόγος τοῦ πρωτοκορυφαίου ἀπο­στόλου Παύλου, «ἐμοί τό ζῆν Χρι­στός, καί τό ἀποθανεῖν κέρδος». Καί μέ αὐτή τήν πίστη ἄντεξαν καί οἱ τρεῖς νεαρές κοπέλες τό μαρτύ­ριο, ἀλλά καί ἡ μητέρα τους, ἡ ἁγία Σοφία, νά βλέπει τά παιδιά της νά βασανίζονται καί νά προσφέρουν τή ζωή τους γιά χάρη τοῦ Χριστοῦ.

Καθώς, λοιπόν, τίς τιμοῦμε καί ἐμεῖς ἀπό ἀπόψε, ἄς διδαχθοῦμε ἀπό τό παράδειγμά τους καί ἄς προσπαθήσουμε νά τό ἐφαρμό­σου­με στή ζωή μας καί στήν οἰκογέ­νειά μας, ὥστε νά μήν διερωτώ­μεθα γιατί στίς ἡμέρες μας οἱ οἰκο­γένειες διαλύονται, γιατί τά παιδιά παίρνουν διαφορετικούς καί κάπο­τε καί ἐπικίνδυνους δρόμους.

Τήν ἀπάντηση μᾶς τήν δίνουν οἱ ἑορταζόμενες ἁγίες Σοφία, Πίστη, Ἐλπίδα καί Ἀγάπη. Ἄν βάλλουμε τόν Χριστό στή ζωή μας, στήν οἰκο­γένειά μας, ἄν ζοῦμε μέ τόν Χριστό, τότε ὁ Χριστός θά μᾶς ἑνώνει καί θά μᾶς στηρίζει καί στά εὔκολα καί στά δύσκολα, καί θά ζοῦμε καί ἐμεῖς ἑνωμένοι καί μαζί του ἀλλά καί μέ τούς ἀνθρώπους, ἀγωνιζό­μενοι μέ τή βοήθεια καί τή χάρη του νά κερδίσουμε τή σωτηρία μας.

Ο Σεβασμιώτατος στην ομιλία του κατά την Θεία Λειτουργία ανέφερε μεταξύ άλλων:  «Σοφίας τῆς ἄνωθεν Χριστοῦ, πλουσίως ἐμ­φο­ρούμεναι, τῆς ἐκλε­κτῆς Σοφίας … αἱ θυ­γα­τέρες αἱ τρεῖς κατῄσχυ­ναν, τυραννούντων φρύ­­αγ­­μα».

Τιμᾶ καί γεραίρει σή­με­ρα ἡ ἁγία μας Ἐκκλη­σία τή μνήμη τεσσάρων ἁγί­ων, τριῶν θυγατέρων καί τῆς μητέρας τους, τῆς ἁγίας Σοφίας. Τίς τιμᾶ, γιατί μπορεῖ νά μήν διέ­θεταν κοσμικούς τίτλους, διέθεταν ὅμως πίστη θερμή καί ἀκρά­δαντη σέ Ἐκεῖνον, τόν Χριστό, ὁ ὁποῖος εἶναι «τό ὑπέρ πᾶν ὄνομα» ἐνώ­πιον τοῦ ὁποίου κάμ­πτει «πᾶν γό­νυ ἐπι­γείων καί ἐπουρα­νί­ων καί καταχθονίων».

Κοντά στόν Χριστό εἶ­χε ὁδη­γήσει ἀπό τή βρεφική τους ἡλικία τά τρία παι­διά της ἡ ἁγία Σο­φία, καί κοντά στόν Χριστό εὕρισκε δύναμη καί πα­ρη­γορία καί στή­ριγμα, ὅταν ἔχασε τό φυ­­σικό στήριγμα τῆς ζω­­ῆς της καί ἔμεινε χή­ρα σέ νεαρή ἡλικία μέ τρία ἀνήλικα παιδιά.

Κάθε μητέρα στή θέση της θά ἔκα­νε σχέδια καί ὄνειρα γιά τό μέλλον τῶν παιδιῶν της. Θά ἤθε­λε νά δεῖ τίς θυγα­τέ­­ρες της νά μεγαλώ­νουν καί νά προοδεύ­ουν καί νά τῆς χαρί­ζουν τή χαρά πού δέν πρόλαβε νά χαρεῖ. Ὅ­μως ἡ ἁγία Σοφία δέν ἐνδιαφερόταν γιά τίς χα­ρές καί τίς ἀπο­λαύ­σεις τοῦ κόσμου. Κρί­νον­τας τά πράγματα μέ τά μέτρα τῆς σο­φίας τοῦ Θεοῦ πού εἶχε ἀπο­κτήσει μέσω τῆς πί­στε­ως καί τῆς ἀγάπης της στόν Χριστό, εἶχε ἄλλες φιλο­δοξίες καί ἄλλα ὄνειρα γιά τά τρία κορί­τσια της. Ἤξερε πόσο ἐπικίν­δυνοι εἶναι οἱ πει­­­ρασμοί τοῦ κό­σμου καί οἱ παγίδες τοῦ δια­βόλου καί πόσο εὔκολα μπορεῖ νά πέσει ὁ ἄν­θρωπος καί πολύ περισ­σότερο τά νέα παιδιά σ᾽ αὐτές.

Γι᾽αὐτό τό μόνο πού ἐπιθυμοῦσε, τό μόνο πού ἐπιζητοῦσε, τό μό­νο πού ἤθελε γιά τά τρία κορίτσια της εἶναι νά μείνουν γιά πάντα πιστά στήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ καί νά στη­­ρί­ζουν τήν ἐλπίδα τους γιά τό παρόν καί τό μέλ­λον τους σ᾽ Αὐ­τόν, νά ἔχουν δηλαδή στήν ψυχή τους τίς ἀρετές πού δήλω­ναν τά ὀνό­μα­τα πού ἔλαβαν, ὅταν βαπτί­σθη­καν, τήν πί­στη, τήν ἐλπίδα καί τήν ἀγά­πη, τίς τρεῖς ἀρετές πού μένουν καί συνο­δεύουν τόν ἄνθρωπο μέ­χρι τήν αἰώνιο ζωή, ὅπως γράφει ὁ ἀπό­­στο­λος Παῦλος στήν πρός Κο­ριν­θίους ἐπι­στο­λή του: «νυνί δέ μέ­νει πί­στις, ἐλπίς, ἀγάπη, τά τρία ταῦτα· μείζων δέ τούτων ἡ ἀγάπη».

Αὐτές τίς τρεῖς ἀρετές καλλιέρ­γησε στήν ψυχή τῶν τριῶν θυγατέ­ρων της ἡ ἁγία Σοφία. Καί αὐτές ὡς γῆ ἀγαθή τίς δέχθηκαν καί ἀπέδω­σαν «καρπόν ἑκατοντα­πλα­­σίονα».

Καί ὅταν βρέ­θηκαν ἐνώ­πιον τοῦ Ρωμαίου δι­καστοῦ πού ζητοῦσε ἀπό τήν κάθε μία ξεχω­ριστά νά ἀρ­νηθεῖ τήν πίστη της στόν Χριστό γιά νά ἀπολαύσει ὅλα τά ἀγα­θά τῆς προσ­καί­ρου ζω­ῆς πού θά τῆς χά­ριζε, αὐτές ἔμειναν σταθερές στήν πίστη καί στήν ἀγά­πη τους στόν Χρ­ι­στό καί προτί­μη­σαν νά θυσιά­σουν τή ζωή τους μέ τήν ἐλπίδα τῶν μελ­λόντων ἀγα­θῶν παρά νά ἀρνηθοῦν τήν πίστη τους.

Πόση δύ­ναμη χρειάζεται γι᾽ αὐτό δέν εἶναι δύσκολο νά τό ἀντιλη­φθοῦμε, γιατί οἱ τρεῖς ἁγίες ἦταν μικρά παιδιά, δώδεκα χρονῶν ἦταν ἡ μεγαλύτερη, καί εἶχαν μπρο­­στά τους τή ζωή, καί ἦταν εὔ­κολο νά παρασυρθοῦν ἀπό τίς ὑπο­σχέσεις καί δύσκολο νά ἀντέξουν τή σκληρότητα τοῦ μαρ­τυρίου.

Καί ὅμως τό κα­τόρθωσαν μέ τή δύ­να­μη τῆς πίστεως στόν Χριστό καί μέ τίς προ­σευχές τῆς μητέρας τους, τῆς ἁγίας Σοφίας, πού μέ τή γενναιότητα, τήν ὁποία ἀντλοῦσε ἀπό τήν πίστη της, προέ­τρε­πε καί ἐνεθάρρυνε τίς τρεῖς θυγατέρες της στό μαρτύριο, χαρούμενη, για­­­τί ὁ σπόρος τῆς πί­στεως καί τῆς ἀγάπης στόν Χριστό πού εἶχε σπείρει στίς ψυχές τους εἶχε ριζώσει γερά.

Αὐτό τό πα­ράδειγμα τῆς ἑορ­ταζο­μένης ἁγίας Σοφίας καί τῶν τριῶν θυγατέρων της, ἄς γίνει παρά­δειγ­μα καί γιά μᾶς, ὄχι μόνο γιά νά μᾶς διδάξει πῶς θά πρέπει νά δια­παι­δαγωγοῦμε τά παι­διά μας ἀλλά καί γιά τό ποιές θά πρέπει νά εἶναι οἱ φιλοδοξίες μας καί οἱ ἐπιθυμίες μας γι᾽ αὐτά. Γιατί συχνά οἱ δικές μας λανθασμένες ἐπιλογές καί ἐπι­διώ­ξεις ἀντί νά ὠφελοῦν βλά­πτουν τά παιδιά μας καί ἀντί νά τά ὁδηγοῦν κον­τά στόν Θεό, τά ἀπο­­μακρύνουν ἀπό αὐ­τόν μέ κατα­στρο­­φικές γιά τή ζωή τους συνέ­πει­ες πού κάνουν καί ἐμᾶς τούς ἴδιους δυστυ­χεῖς. Ἄς μιμηθοῦμε, λοιπόν, τό παράδειγμα τῆς ἁγίας Σοφίας καί ἄς καλλιεργήσουμε πρῶτα ἐμεῖς καί μετά τά παι­διά μας τίς τρεῖς αὐτές μεγάλες ἀρετές, τήν πί­στη, τήν ἀγάπη καί ἐλπίδα στόν Θεό, καί αὐτές θά μᾶς δίνουν δύναμη γιά νά ἀντιμετωπίζουμε ὅλες τίς δυσκολίες καί τίς θλίψεις τῆς ζωῆς μας, ἀλλά καί θά μᾶς στηρίζουν καί θά μᾶς παρηγοροῦν ἀκόμη καί ὅταν στερούμεθα προ­σφι­λῆ μας πρόσωπα. Γιατί ὅσοι ἔχουν πίστη στόν Χριστό, ἔχουν καί ἐλπίδα, ἔχουν καί τήν ἐλπίδα ὅτι ἡ ζωή τοῦ ἀνθρώπου δέν τελειώνει ἐδῶ, ἀλλά συνεχίζεται στήν αἰώνια ζωή πού ἔχει ἑτοιμάσει ὁ Θεός γιά ὅσους τόν πιστεύουν καί τόν ἀγα­ποῦν.

Ἐκεῖ εὐχόμεθα καί προσευχόμε­θα, ἰδιαιτέρως σήμερα, τελώντας τό τεσσαρακονθήμερο μνημόσυνο τοῦ ἀειμνήστου ἀδελφοῦ μας Εὐαγγέλου, νά τόν ἀναπαύσει ὁ Θεός καί νά χαρίσει καί σέ ἐκεῖνον τά ἀγαθά τῆς αἰωνίου ζωῆς, ἀλλά καί νά παρηγορήσει καί νά στη­ρίξει τούς οἰκείους του, πού θλί­βονται, ὅπως εἶναι φυσικό, γιά τή στέ­ρηση τοῦ προσφιλοῦς τους συ­ζύγου, πατέρα καί συγγενοῦς.

Εἴθε ἡ μνήμη του νά εἶναι αἰωνία καί νά εἶναι κοντά στόν Θεό. Ἀμήν.

                                                        Φωτογραφίες