Εκκλησιαστικές ποιμαντικές αφωνίες και συγχύσεις του ποιμνίου! (Μέρος Α’)

Γράφει ο π. Αντώνιος Χρήστου

Αγαπητοί μας αναγνώστες, η αλήθεια είναι ότι προβληματιστήκαμε πολύ, για το αν θα πρέπει να ασχοληθούμε με αυτό το θέμα (που είναι τεράστιο και ουσιαστικά αφορά την σύγχρονη εκκλησιαστική πραγματικότητα των τελευταίων ετών) και μάλιστα τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή του Τριωδίου, που όπως τονίσαμε στο προηγούμενο άρθρο μας, είναι περίοδος προσωπικής στροφής προς τον έσω άνθρωπο και μετανοίας.

Όμως οι συνεχόμενες κλιμακωτές και ραγδαίες εξελίξεις που έχουν προκαλέσει αμηχανία, διχασμό και η σύγχυση στους πιστούς,  που αναζητούν από την ποιμένουσα Εκκλησία (και εμείς ως ρασοφόροι γινόμαστε αποδέκτες) μια ξεκάθαρη φωνή και την υπόδειξη της σωστής κατεύθυνσης και λύσης στα πολλά προβλήματα και πληγές που έχουν ανακύψει! Αντί αυτού όμως, δυστυχώς βρίσκονται σε μια λιμνάζουσα και χρονοβόρα σιωπή (από την επίσημη ποιμένουσα Εκκλησία) ή όταν επιτέλους υπάρχουν τοποθετήσεις, συνήθως διατυπώνονται για το ίδιο θέμα, μεμονωμένες διαφορετικές ερμηνείες και προσεγγίσεις, πολλές φορές αντιφατικές και σίγουρα συγκρουόμενες μεταξύ τους. Σίγουρα οι ζυμώσεις και οι συνθέσεις, είναι υγεία σε ένα ζωντανό οργανισμό, αλλά όλοι αναρωτιόμαστε τελικά που βρίσκεται η αλήθεια; Ποιος πράττει ή όχι σωστά; Ποιος τολμά να απαντήσει με βεβαιότητα πλέον; Ποιον δρόμο πρέπει να ακολουθήσουμε; Πολλά τα προβλήματα, αλλά σίγουρα περισσότερα τα ερωτήματα και οι προβληματισμοί που ανακύπτουν.

Πριν όμως εκθέσουμε τα προβλήματα και τις παθογένειες, οφείλουμε να ξεκαθαρίσουμε από την αρχή, ότι δεν έχουμε σκοπό να στοχοποιήσουμε κανέναν, όλοι προσπαθούν για το καλύτερο, αλλά επειδή κρινόμαστε από την ιστορία και το αποτέλεσμα, οφείλουμε όλοι να αναλάβουμε τις ευθύνες μας, όσο μπορούμε με υπεύθυνο και άμεσο τρόπο, γιατί φοβούμαστε ότι οι εξελίξεις, μας υπερβαίνουν και υποσκελίζουν πριν καν θεραπευθούν, αφού βρισκόμαστε την εποχή της πληροφορίας, των Μ.Μ.Ε., του διαδικτύου και όχι την εποχή πριν την τυπογραφία που ο κόσμος και οι ιδέες μεταφερόντουσαν με τα κάρα!

Σε αυτό το άρθρο, θα ασχοληθούμε με τα αμιγώς Εκκλησιαστικά θέματα που αφορούν οικουμενικά την Ορθόδοξη Εκκλησία όπου γης. Το πρώτο και κύριο πρόβλημα είναι το θέμα της ενότητας που διάφορες συγκυρίες ιστορικές, αλλά και σύγχρονες πρακτικές έχουν φέρει στη πράξη πολλά αλλεπάλληλα κτυπήματα, που έχουν προκαλέσει ακόμη και σχίσματα. Γιατί συμβαίνουν όλα αυτά; Γιατί  έχει επικρατήσει ο εθνοφυλετισμός ή εθνικοφυλετισμός, ο οποίος αντί τα έθνη να ενώνονται υπό της Εκκλησίας, συμβαίνει το αντίθετο, η εθνική καταγωγή διαιρεί την Εκκλησία και ιδιαίτερα στη διασπορά  σε χώρες, όπως η Αμερική, η Αυστραλία, η Ασία και η Αφρική, αλλά δυστυχώς και τελευταία και στην Ευρώπη, το φαινόμενο είναι έντονο και απογοητευτικό. Τι άμεση συνέπεια πρακτικά φέρνει όλο αυτό; Μα φυσικά πέρα από την ψύχρανση της αγάπης, την διάσπαση και την διαίρεση, την άμεση παραβίαση κανόνος της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου, με την γενική αρχή: «Μία επισκοπή ένας επίσκοπος».

Όλο αυτό φέρνει μια Βαβέλ (που υποτίθεται ότι αυτό γίνεται για να την θεραπεύσει), αφού για την ίδια περιοχή, έχουμε άλλη επισκοπή και άλλες Ενορίες για τους Έλληνες, άλλη Επισκοπή και άλλες Ενορίες για τους Ρουμάνους κ.τ.λ. με αποτέλεσμα να έχουμε καταντήσει σαν τις Προτεσταντικές παραφυάδες, με τη γνωστή  χαλαρή εκκλησιολογική σχέση και πολυδιάσπαση μεταξύ τους. Τι άλλο πρόβλημα φέρνει αυτό; Μα φυσικά σχίσματα και διασπάσεις. Σχίσματα όχι για θέματα δογματικά μεν, αλλά καθαρά διοικητικά, ως μη όφειλε εννοείται. Έχουμε αθεράπευτα τα σχίσματα της Εκκλησίας της Αντιόχειας με την Εκκλησία των Ιεροσολύμων για το θέμα της Εκκλησιαστικής Δικαιοδοσίας του Κατάρ (που η συντριπτική της πλειοψηφία είναι Μουσουλμάνοι!!!) και τώρα προέκυψε ένα σοβαρότερο το σχίσμα μεταξύ Πατριαρχείου Ρωσίας με το Οικουμενικό Πατριαρχείο (ευτυχώς ως ώρας μονομερές, το Οικουμενικό μνημονεύει κανονικά ακόμη τον Ρωσίας) για το θέμα της Αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας της Ουκρανίας, που έχουμε τις παγκόσμιες πρωτοτυπίες, η μέχρι τώρα αναγνωρισμένη Εκκλησιαστική δικαιοδοσία της περιοχής, με τον Αρχιεπίσκοπο Ονούφριο, να θέλει να μένει ενωμένος με την Εκκλησία της Ρωσίας, οι δε δύο μέχρι τότε σχισματικές Εκκλησίες που δεν είχαν κοινωνία με κανέναν, να αναγνωρίζονται πλέον ως Αυτοκέφαλη κανονική Ορθόδοξη Εκκλησία, με επικεφαλή τον Επιφάνιο, καταλαμβάνοντας την 15η θέση στα πρεσβεία, χωρίς όμως να έχει αναγνωριστεί επίσημα από καμία άλλη Εκκλησία, εκτός του Οικουμενικού Πατριαρχείου!!! Ελάτε τώρα να το δούμε στη πράξη αυτό, σε μια οικογένεια  όπου ο σύζυγος είναι Ρώσος και η σύζυγος Ουκρανή και ζουν ας υποθέσουμε στην Αμερική! Δεν μπορούν πλέον να κοινωνούν από το ίδιο Άγιο Ποτήριο κτλ, ποιος ευθύνεται γι’ αυτή την διάσπαση; Τα παιδιά ποιον θα ακολουθήσουν;

 Στον ορίζοντα αντί να βλέπουμε πρωτοβουλίες προς εκτόνωση αυτής της κατάστασης, το αντίθετο έχουμε περισσότερο πόλωση και χωρισμό σε στρατόπεδα, δεν φαίνεται άμεσα κάποια λύση, αφού έχουμε και παρεμβάσεις πολιτικών παραγόντων, που δυσχεραίνουν αρνητικά ακόμη περισσότερα τα πράγματα. Κατά τη ταπεινή μας γνώμη, η Ορθόδοξη Εκκλησία πρέπει να οριοθετήσει εκ νέου, με βάση την εκκλησιαστική της ιστορία και την ιερά παράδοση των ιερών της κανόνων, μία και καλή και να συμφωνήσουν όλοι, αν όντως την ωφελεί εκκλησιαστικά και διοικητικά ο θεσμός του Αυτοκεφάλου. Αν απαντήσει θετικά, να ξεκαθαρίσει ποιος το χορηγεί και έχει την κανονική δικαιοδοσία να το πράξει (Το Οικουμενικό Πατριαρχείο μόνο του, κάθε Πατριαρχείο γενικά ή μια Πανορθόδοξη μόνο Σύνοδος;) και τέλος να ξεκαθαριστούν μία και καλή, κάτω υπό ποιες προϋποθέσεις πρέπει και αξίζει να λαμβάνει το Αυτοκέφαλο μια τοπική Εκκλησία, γιατί είδαμε στο θέμα της Ουκρανίας πολλά παράδοξα ( ο πολιτικός παράγοντας να το ζητά και όχι η επίσημη τοπική Εκκλησία, ενώ παλιότερα το ζητούσε, αλλά όχι τώρα…!) Πραγματικά σπαζοκεφαλία και μπέρδεμα, αλλά οι ιεροί κανόνες πρέπει να τηρούνται και να ερμηνεύονται το ίδιο από όλους και φυσικά λαμβάνοντας υπόψη και τις σύγχρονες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί τα πράγματα.

 Θα περίμενε κανείς να πει, ότι μια Πανορθόδοξη Σύνοδος ή έστω Σύνοδος Προκαθημένων, θα έφερνε την λύση σε όλα αυτά μία και καλή. Είναι έτσι όμως ή το ακριβώς αντίθετο, περιπλέκει και δημιουργούνται περισσότερα προβλήματα; Η εμπειρία από τη τελευταία συγκρότηση και συνάντηση  Πανορθόδοξης Συνόδου στο Κολυμπάρι της Κρήτης το 2016, είναι απογοητευτική, αντί να ενώσει, άφησε πιο διχασμένη την Εκκλησία μας. Από το 1976 έως το 2016, τόσες προσυνοδικές συναντήσεις πήγαν χαμένες, αφού στη Σύνοδο δεν προσήλθαν καν 4 Εκκλησίες (Ρωσία, Αντιόχεια, Βουλγαρία και Γεωργία…ενώ είχε την παρουσία ως παρατηρητές αιρετικών Ρωμαιοκαθολικών κ.α.!!!) και οι αποφάσεις της Συνόδου βρίσκονται σε αμφιβολία, αφού όσοι την υπέγραψαν την θεωρούν Αγία και Μεγάλη Σύνοδο με καθολική ισχύ σε όλη την Ορθοδοξία, ενώ όσοι δεν την υπέγραψαν, την απορρίπτουν και δεν θεωρούν δεσμευτικές τις αποφάσεις της, για τις τοπικές τους Εκκλησίες.  Επομένως πέρα από τις εκκλησιολογικές πληγές, έχουμε σοβαρές ενστάσεις σε πολλές τοπικές Εκκλησίες για τους όρους που διεξήχθη η Σύνοδος αλλά και για τα κείμενα, αφού υπάρχουν σοβαρές ενστάσεις από Μητροπολίτες και όχι μόνο, για το δογματικό περιεχόμενο και την εκκλησιολογία, αφού αναγνωρίζει τον όρο Εκκλησία και για μη ορθοδόξους κτλ.

Σε αυτό το σημείο, Αγαπητοί μας Αναγνώστες, θα σταματήσουμε εδώ και θα συνεχίσουμε την άλλη φορά, πρώτα ο Θεός, με το δεύτερο μέρος, θέματα ειδικότερα της Εκκλησίας της Ελλάδος. Εώς τότε να είστε καλά!

*Εκκλησιαστικές παραδοξότητες – ποιμαντικές αφωνίες και συγχύσεις του ποιμνίου…! (Μέρος Β’)

Εφημερίδα «Κιβωτό της Ορθοδοξίας»