• Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
Τρίτη, 24 Ιουνίου, 2025
Poimin.gr
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
Poimin.gr
No Result
View All Result

Εισαγόμενα πρότυπα στην ελληνική παραδοσιακή εθιμική ζωή

5 Μαρτίου 2019
in Απόψεις - Γνώμες
Η Χίος εόρτασε την μνήμη του Αγίου Χαραλάμπους
Share on FacebookShare on Twitter

Μ. Γ. ΒΑΡΒΟΥΝΗΣ, Καθηγητής Λαογραφίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης

Μία από τις βασικότερες μορφές διαχείρισης των παλαιών μορφών παράδοσης στις μέρες μας, είναι εκείνη της εισαγωγής νέων πολιτισμικών στοιχείων και προτύπων, όπου οι σύλλογοι και πάλι πρωταγωνιστούν. Στην περίπτωση μάλιστα αυτή, το βάρος πέφτει κατά κύριο λόγο στους κάθε λογής εξωραϊστικούς συλλόγους των ναών, οι οποίοι αποτελούν άμεσους συνεργάτες των ιερέων, και με τον τρόπο αυτό γίνονται άμεσοι συντελεστές κάθε διοργάνωσης ανάλογων τελετουργικών μορφών στα πλαίσια της ενορίας.

Η έντονη και ενεργός συμμετοχή των συλλόγων στις εξωτερικές εκδηλώσεις της λατρείας, πέραν του ότι αποτελεί εξωτερίκευση και συνέχεια της νεωτερικής τάσης για φολκλοροποίηση της λατρείας διά της μετακινήσεως του κέντρου βάρους από το πνευματικό στο θεαματικό στοιχείο, δημιουργεί ουσιαστικά μια νέα εθιμοταξία, η οποία ευνοείται από τους ιερείς, με την πίστη ότι έτσι μπορεί να αυξηθεί το εκκλησίασμα, άρα και η επιτέλεση του εκκλησιαστικού έργου, ταυτοχρόνως δε και η επίδραση της Εκκλησίας στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Και οι σύλλογοι αποτελούν ενδιάμεσο φορέα και κρίκο συνδετικό της διοικούσας εκκλησίας με το ποίμνιο, διά της ενσωμάτωσης οικείων μορφών λαϊκής παράδοσης στις ανάλογες τελετουργίες.

Σε πολλές ενορίες συναντούμε πλέον νεοεισηγμένες πανηγύρεις, με βάση εικόνισμα που κάποιος σύλλογος αφιέρωσε στο ναό, αλλά και εμπλουτισμό των καθιερωμένων στο ναό με στοιχεία θεαματικά από άλλες περιοχές. Κάποτε μάλιστα έχουμε και εισαγωγή λατρευτικών δεδομένων και στοιχείων και από άλλους λαούς, όπως για παράδειγμα συμβαίνει με την εισαγωγή ρωσικών λατρευτικών υποδειγμάτων και της λατρείας ρωσικής προελεύσεως και καταγωγής αγίων σε ελληνικές ενορίες, με το οποίο έχουμε ασχοληθεί αναλυτικά στο πλαίσιο ειδικών μελετών.

Και πάλι το δεδομένο της εισαγωγής και διάχυσης ξένων πολιτισμικών προτύπων, συχνά με υπερτοπική ισχύ και δράση, αποτελεί τον κύριο άξονα αυτών των εξελίξεων. Η προβολή διαφόρων τοπικών εθίμων και η επανάληψή τους και σε άλλες περιοχές, όπου δεν έχουν ιστορικό και λατρευτικό χρονικό βάθος, συντελεί σε μια διαδικασία τελετουργικής ομογενοποίησης, παράλληλη της οποίας είναι ήδη σε εξέλιξη, όσον αφορά για παράδειγμα, τα έθιμα που συνοδεύουν τους σταθμούς της ανθρώπινης ζωής, αυτό που στη θρησκευτική λαογραφία ονομάζουμε «κύκλο της ζωής». Η ομογενοποίηση αυτή, που επιτυγχάνεται διά της μιμήσεως, παρουσιάζεται ολοένα και πιο εκτεταμένη και θα αποτελέσει, τα επόμενα χρόνια, κύριο παράγοντα διαμόρφωσης της νεωτερικής λαϊκής θρησκευτικής εθιμοταξίας, ενός συνόλου εθιμικών και τελετουργικών πρακτικών που στηρίζονται στην αγάπη του ανθρώπου για το τελετουργικό, γι’ αυτό και συνεχώς εμπλουτίζονται και εξελίσσονται, χρησιμοποιώντας διάφορα πολιτισμικά πρότυπα.

Υπάρχουν εκδηλώσεις της νεωτερικής λαϊκής θρησκευτικότητας, εθιμικές μορφές που τώρα, στις μέρες μας, παγιώνονται και καθιερώνονται και οι οποίες απασχολούν όλο και περισσότερο τη νεωτερική ελληνική λαογραφική βιβλιογραφία. Για παράδειγμα οι συνεχείς μεταφορές λειψάνων αγίων και θαυματουργών εικόνων, ή ακόμη και αντιγράφων τους, από τους ναούς και τις μονές φύλαξής τους σε ενορίες και μητροπόλεις, όπου εκτίθενται για προσκύνημα κάποιων ημερών και οι λατρευτικές πράξεις που συνοδεύουν μια τέτοια τελετουργική μεταφορά. Η προβολή των σχετικών τελετουργικών πράξεων λειτουργεί ως παράδειγμα προς μίμηση για όλο και περισσότερες ενορίες, που ακολουθώντας όσα βλέπουν, επαναλαμβάνουν την όλη διαδικασία προσαρμοσμένη στις δικές τους συνθήκες, ώστε στην ουσία να διαμορφώνεται η αντίστοιχη λατρευτική συνείδηση και βέβαια να παγιώνεται η ανάλογη λατρευτική πρακτική.

Και βέβαια η πρωτοβουλία για την επανάληψη και αναπαραγωγή όλων αυτών, ανήκει βεβαίως στον εφημέριο κάθε ναού, πραγματώνεται όμως και αποκτά τις διαστάσεις που παραπάνω περιγράφτηκαν με βάση το έργο των τοπικών εκκλησιαστικών ή μη, συλλόγων. Αποτελεί λοιπόν πτυχή κατεξοχήν του έργου που προσφέρουν οι σύλλογοι στην ενοριακή και την εθιμική ζωή των ημερών μας, ουσιαστικά παράγοντας και παγιώνοντας τη σύγχρονή μας θρησκευτική, τόσο τη λαϊκή, όσο και την εκκλησιαστική -στο βαθμό που αυτά μπορούν να ξεχωρίσουν- εθιμοταξία και τελετουργικότητα.

Πρόκειται ωστόσο για θέματα που δεν εξαντλούνται στα όρια ενός μόνο άρθρου, γι’ αυτό και θα χρειαστεί να επανέλθουμε και με μελλοντικά άρθρα μας.

Εφημερίδα «Κιβωτό της Ορθοδοξίας»

Πρόσφατα Άρθρα

Τὸ χωριὸ Ἀνταρτικὸ τίμησε τὴν ἑκατονταετηρίδα τοῦ Ἐνοριακοῦ Ναοῦ του
Εκκλησία της Ελλάδος

Τὸ χωριὸ Ἀνταρτικὸ τίμησε τὴν ἑκατονταετηρίδα τοῦ Ἐνοριακοῦ Ναοῦ του

24 Ιουνίου 2025

Τὴν Κυριακὴ Β΄ Ματθαίου, 22 Ἰουνίου 2025, ὁ Ἱερὸς Ναὸς τοῦ Ἁγίου Νικολάου στὸ Ἀνταρτικὸ Φλωρίνης, τίμησε τὴν ἐπέτειο τῶν...

Read more
Εγκαίνια Ιερού Ναού Αγίου Αθανασίου Άρματος
Εκκλησία της Ελλάδος

Εγκαίνια Ιερού Ναού Αγίου Αθανασίου Άρματος

24 Ιουνίου 2025

Το Σάββατο 21η Ιουνίου 2025 πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια του περικαλλούς Ιερού Ναού του Αγίου Αθανασίου Άρματος. Το εσπέρας της Παρασκευής...

Read more
Λαμπρή υποδοχή των λειψάνων των Πρωτοκορυφαίων Αποστόλων Πέτρου & Παύλου στη Ν. Ιωνία
Εκκλησία της Ελλάδος

Λαμπρή υποδοχή των λειψάνων των Πρωτοκορυφαίων Αποστόλων Πέτρου & Παύλου στη Ν. Ιωνία

24 Ιουνίου 2025

Με ιδιαίτερη κατάνυξη και λαμπρότητα, πλήθος  πιστών όλων των ηλικιών υποδέχθηκαν  χθες 23/6, στον Ι. Ναό Αγ. Απόστόλων Πέτρου και...

Read more
Συνάντηση ιεροψαλτών και μουσικοφίλων στην Ορεστιάδα
Εκκλησία της Ελλάδος

Συνάντηση ιεροψαλτών και μουσικοφίλων στην Ορεστιάδα

24 Ιουνίου 2025

Ημερίδα με θέμα «Επικαιροποίηση του Δελτίου της Ψαλτικής στο Εθνικό Ευρετήριο άϋλης πολιτιστικής κληρονομιάς», φιλοξενήθηκε στο Επισκοπείο Ορεστιάδος το Σάββατο,...

Read more
Ἡ ἀγάπη τοῦ Ἁγίου Καλλινίκου γιά τούς Καστοριανούς· ἄλλη μιά Καστοριανή μαρτυρία γιά τόν Ἅγιο Καλλίνικο
Πνευματικές Διδαχές

Ἡ ἀγάπη τοῦ Ἁγίου Καλλινίκου γιά τούς Καστοριανούς· ἄλλη μιά Καστοριανή μαρτυρία γιά τόν Ἅγιο Καλλίνικο

24 Ιουνίου 2025

Tοῦ Μητροπολίτου Καστορίας Καλλινίκου Μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς 5ης ἐπετείου τῆς ἁγιοκατατάξεως τοῦ Ἁγίου Καλλινίκου Μητροπολίτου Ἐδέσσης, Πέλλης καὶ Ἀλμωπίας...

Read more
Πανηγυρικός Εσπερινός Γενεθλίου του Τιμίου Προδρόμου στην Μεγάρχη Άρτης
Εκκλησία της Ελλάδος

Πανηγυρικός Εσπερινός Γενεθλίου του Τιμίου Προδρόμου στην Μεγάρχη Άρτης

24 Ιουνίου 2025

Τη Δευτέρα 23 Ιουνίου 2025, το απόγευμα, τελέστηκε με ιδιαίτερη λαμπρότητα, ο Πανηγυρικός Εσπερινός στο Παρεκκλήσιο Γενεθλίου του Τιμίου Προδρόμου,...

Read more
Άγιος Αθανάσιος ο Πάριος ο Κολλυβάς και διδάσκαλος του Γένους
Πνευματικές Διδαχές

Άγιος Αθανάσιος ο Πάριος ο Κολλυβάς και διδάσκαλος του Γένους

24 Ιουνίου 2025

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητού Το Κολυβαδικό Κίνημα του 18ου αιώνα υπήρξε ένας σημαντικός ιστορικός σταθμός στην εκκλησιαστική μας...

Read more
Με αφορμή τις 250.000 συνδρομητές και 54.000.000 προβολές στο κανάλι «Geron Nektarios »
Εκκλησία της Ελλάδος

Ο Τράμπ μπορεί να φέρει την ειρήνη;

23 Ιουνίου 2025

Ο Τράμπ μπορεί να φέρει την ειρήνη; Ο Πρόεδρος της Αμερικής Ντόναλντ Τράμπ πήρε διεθνείς πρωτοβουλίες για την ειρήνη στη...

Read more
Προσκυνηματική επίσκεψη Μητρ. Θεσσαλιώτιδος  στο Άγιο Όρος
Εκκλησία της Ελλάδος

Προσκυνηματική επίσκεψη Μητρ. Θεσσαλιώτιδος στο Άγιο Όρος

23 Ιουνίου 2025

Τριήμερη προσκυνηματική επίσκεψη στο Άγιο Όρος πραγματοποίησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Τιμόθεος από τις 23 έως 25 Μαΐου 2025....

Read more
Παράκληση ενώπιον της Παναγίας Ροβέλιστας στην ενορία Συκεών Άρτης
Εκκλησία της Ελλάδος

Παράκληση ενώπιον της Παναγίας Ροβέλιστας στην ενορία Συκεών Άρτης

23 Ιουνίου 2025

Την Κυριακή 22 Ιουνίου 2025, το απόγευμα, τελέστηκε με ιδιαίτερη κατάνυξη Ιερά Παράκληση στον Ιερό Ναό Ζωοδόχου Πηγής Συκέων Άρτης,...

Read more
Φιλοξενία Ιεροσπουδαστών από την Σερβία στην Ι.Μ. Κίτρους
Εκκλησία της Ελλάδος

Φιλοξενία Ιεροσπουδαστών από την Σερβία στην Ι.Μ. Κίτρους

23 Ιουνίου 2025

Για επτά ημέρες φιλοξενήθηκαν από την Ιερά Μητρόπολη Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνος, στις εγκαταστάσεις του Εκκλησιαστικού Ξενώνα στον Σβορώνο, πενήντα...

Read more
Εκκλησία της Ελλάδος

Συμπαράσταση Ιεράς Συνόδου στον Πατριάρχη Αντιοχείας για την τρομοκρατική επίθεση

23 Ιουνίου 2025

Εξ α­φορ­μής της φο­νι­κής και κα­τα­στρε­πτι­κής τρομοκρατικής επιθέσεως στον Ιερό Ναό του Προφήτου Ηλία, στην περιοχή Ντουέιλαα (Doueilaa) της Δαμασκού,...

Read more
Εξελέγη νέος Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας ο Μητροπολίτης Κορυτσάς Ιωάννης
Πατριαρχεία - Αυτοκέφαλες Εκκλησίες

Δήλωση  Αρχιεπισκόπου Αλβανίας για την τρομοκρατική επίθεση στην εκκλησία του Προφήτη Ηλία στη Δαμασκό

23 Ιουνίου 2025

Με βαθιά θλίψη πληροφορηθήκαμε για την τρομοκρατική επίθεση στην Εκκλησία του Προφήτη Ηλία στη Δαμασκό, χθες κατά τη Θεία Λειτουργία,...

Read more
Έναρξη των «ΙΘ΄ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΠΑΥΛΕΙΩΝ 2025»
Εκκλησία της Ελλάδος

Έναρξη των «ΙΘ΄ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΠΑΥΛΕΙΩΝ 2025»

23 Ιουνίου 2025

Την Κυριακή, 22 Ιουνίου 2025, στον Ενοριακό Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Κεγχρεών, την ιστορική έδρα της πάλαι ποτέ διαλαμψάσης...

Read more
Ἑορτὴ τοῦ Ἁγίου νέου Ἱερομάρτυρος Βασιλείου στὸν τόπο τοῦ μαρτυρίου του
Εκκλησία της Ελλάδος

Ἑορτὴ τοῦ Ἁγίου νέου Ἱερομάρτυρος Βασιλείου στὸν τόπο τοῦ μαρτυρίου του

23 Ιουνίου 2025

Τὸ διήμερο 20 καὶ 21 Ἰουνίου 2025, ἡ Ἱερὰ Μητρόπολη Καστορίας τίμησε τὸν Ἅγιο νέο Ἱερομάρτυρα Βασίλειο τοῦ ἐν Χιλιοδένδρῳ,...

Read more
Previous slide
Next slide

ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ

«Aλιείς ανθρώπων»
Κηρύγματα

Κυριακή Β’ Ματθαίου: Η κλήση των αποστόλων (Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς)

21 Ιουνίου 2025

(Ματθ. δ’ 18-23)   Γιατί οι άνθρωποι είναι πάντα τόσο βιαστικοί σήμερα; Για να δουν όσο γίνεται πιο γρήγορα την...

«Δεῦτε ὀπίσω μου καὶ ποιήσω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων»

Οι πειρασμοί του Κυρίου, η Κλήση των Μαθητών και η Αποστολή της Εκκλησίας

21 Ιουνίου 2025
«Aλιείς ανθρώπων»

«Θα έλθει καιρός που θα βαδίζετε μέρες για να βρείτε καλό ιερέα»

21 Ιουνίου 2025
«Δεῦτε ὀπίσω μου καὶ ποιήσω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων»

«Δεῦτε ὀπίσω μου καὶ ποιήσω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων»

21 Ιουνίου 2025
«Δεῦτε ὀπίσω μου καὶ ποιήσω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων»

Ο Χριστός δεν σταματά ποτέ να απευθύνει τις προσκλήσεις του

17 Ιουνίου 2023
«Δεῦτε ὀπίσω μου καὶ ποιήσω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων»

Ιεραποστολικός Ζήλος – Κυριακή Β’ Ματθαίου – Πέτρου και Παύλου

3 Απριλίου 2020
Ο λύχνος του σώματος εστίν ο οφθαλμός

Ο λύχνος του σώματος εστίν ο οφθαλμός

17 Ιουνίου 2018
«Δεῦτε ὀπίσω μου καὶ ποιήσω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων»

Άς μαθητεύσωμεν εις τον Κύριον και Θεόν μας

10 Ιουνίου 2018
«Aλιείς ανθρώπων»

«Aλιείς ανθρώπων»

9 Ιουνίου 2018
Next Post
Σύναξη πνευματικώνστην Ιερά  Μητρόπολη Θεσσαλιώτιδος

Σύναξη πνευματικώνστην Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλιώτιδος

«Εις οικοδομήν του Σώματος του Χριστού»

«Εις οικοδομήν του Σώματος του Χριστού»

«Η Ενορία ως κύτταρο της τοπικής ανάπτυξης και κοινωνικοπρονοιακής στήριξης»

«Η Ενορία ως κύτταρο της τοπικής ανάπτυξης και κοινωνικοπρονοιακής στήριξης»

Πρόγραμμα ενίσχυσης επιχειρήσεων και συνεταιρισμών από την «Αποστολή»

Πρόγραμμα ενίσχυσης επιχειρήσεων και συνεταιρισμών από την «Αποστολή»

Μνήμη του νέου Ιερομάρτυρος Aγ. Παρθενίου του εν Διδυμοτείχω αθλήσαντος

Μνήμη του νέου Ιερομάρτυρος Aγ. Παρθενίου του εν Διδυμοτείχω αθλήσαντος

  • Όροι χρήσης – Πολιτική Απορρήτου
  • Επικοινωνία
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις

Poimin.gr © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist