Συνέδριο της Ερευνητικής Ομάδας για τον Άγ. Γρηγόριο Παλαμά στην Μονή Καλλίπετρας

Το Σάββατο 7 Ιουλίου το απόγευμα στην Ιερά Μονή Θεοτόκου Καλλίπετρας ξεκίνησε το Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο αφιερωμένο στον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά.

Πριν την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου χαιρετισμό απηύθυναν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων και ο Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Αρχιμ. Παλαμάς.

Στο Συνέδριο συμμετέχουν καθηγητές πανεπιστημίου από διάφορες ειδικότητες και προέλευση από διάφορες χώρες. Η ομάδα των διοργανωτών υπό την διεύθυνση του κ. Αθανασόπουλου Κωνσταντίνου αποτελείται από 80 πανεπιστημιακούς δασκάλους που εξετάζουν το πολύπλευρο έργο του μεγάλου πατέρα της Εκκλησίας Γρηγορίου του Παλαμά.

Ο χαιρετισμός του Σεβασμιωτάτου :

Σᾶς καλωσορίζω μέ πολλή χαρά καί τιμή στόν τόπο αὐτό τῆς προ­σευχῆς καί τῆς ἀσκήσεως, στόν τό­πο αὐτό στόν ὁποῖο ἡ παρουσία τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, τοῦ μεγάλου θεολόγου καί διδασκά­λου τῆς προσευχῆς εἶναι ἰδιαιτέ­ρως αἰσθητή, ὄχι μόνο στό σπή­λαιό του ἀλλά καί σέ ὅλη αὐτή τήν περιοχή, στήν ὁποία ἔζησε καί ἀσκήτευσε μαζί μέ τούς κατά σάρ­κα ἀδελφούς του, τούς ὁσίους Μα­κάριο καί Θεοδόσιο, ἀλλά καί τούς κατά πνεῦμα ἀδελφούς καί συνα­σκητές του μέ τούς ὁποίους κατέ­φυγε ἐδῶ, στή Σκήτη τῆς Βεροίας, ἀπό τό Ἅγιο Ὄρος ἐξαιτίας τῶν πει­ρατικῶν ἐπιδρομῶν.

Ἡ δική του παρουσία εἶμαι βέ­βαιος ὅτι ἑλκύει καί σᾶς, πού ἤρ­θατε στήν Ἱερά Μητρόπολη Βε­ροίας, Ναούσης καί Καμπανίας καί στήν Ἱερά Μονή τῆς Παναγίας τῆς Καλλίπετρας ἀπό πολλές χῶρες προκειμένου νά συμμετάσχετε σέ ἕνα Συνέδριο στό ὁποῖο κυριαρχεῖ ἡ ἱερή μορφή καί τό θεόπνευστο ἔργο τοῦ μεγάλου πατρός τῆς Ἐκ­κλησίας μας, τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ· σέ ἕνα Συνέδριο στό ὁποῖο τό θέμα εἶναι τό προσφιλέ­στερο θέμα τῆς διδασκαλίας τοῦ ἁγίου Γρηγορίου, εἶναι ἡ προσευ­χή.

Καί δέν θά μποροῦσε νά εἶναι κά­τι ἄλλο προσφιλέστερο ἀπό τήν προσευχή γιά τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ, ἐφόσον μέ αὐτήν γα­λουχήθηκε καί μέσα σέ αὐτήν με­γά­λωσε, σύμφωνα μέ τή μαρτυρία τοῦ ἄλλου μεγάλου ἁγίου πατρός τῆς Ἐκκλησίας μας, τοῦ φίλου καί συναγωνιστοῦ καί ὑπερασπιστοῦ τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, τοῦ ἁγίου Φιλοθέου τοῦ Κοκκίνου, πατριάρχου Κωνσταντινουπό­λε­ως, ὁ ὁποῖος στό Ἐγκώμιό του γιά τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ ἀναφέρεται ἐκτε­νῶς στόν πατέρα του, λέγοντας ὅτι ἦταν ἄνθρωπος τῆς προσευχῆς, στήν ὁποία ἦταν ἀφοσιωμένος ἀκόμη καί ὅταν συ­ζη­τοῦσε γιά σοβαρές ὑποθέσεις τοῦ κράτους μέ τόν αὐτοκράτορα Ἀνδρόνικο Β´ τόν Παλαιολόγο.

Σύμφωνα μάλιστα μέ τόν ἅγιο Φι­λόθεο Κόκκινο, ὁ αὐτοκράτο­ρας, ἐνῶ ἐξοργιζόταν, ὅταν κά­ποιοι ἀπό τούς ἀξιωματού­χους πού συμμετεῖχαν στίς συσκέψεις δέν θυμόταν τί εἶχαν πεῖ προηγου­μένως, ὅταν αὐτό συνέβαινε μέ τόν πατέρα τοῦ ἁγίου Γρηγορίου, τόν δικαιολογοῦσε λέγοντας ὅτι «οὐ διά ραθυμίαν τινά καί σπου­δῆς ἔνδειαν εἰς λήθην ἦλθε τῶν λόγων, ἀλλά διά σπουδήν μᾶλλον καί νῆψιν τῶν ἔνδον καί τό προ­σευ­χῇ καί Θεῷ τήν διάνοιαν ὡσα­νεί προσηλῶσθαι».

Ἔλεγε, δηλαδή, ὅτι ὁ Παλαμᾶς δέν ξέχασε ὅσα συζητοῦσαν, ἀπό ἔλλειψη προσοχῆς στά λεγόμενα καί ἀπό ἀδιαφορία, ἀλλά ἐπειδή εἶχε στραμμένη τήν προσοχή του πε­ρισσότερο μέσα του καί εἶχε προ­σηλωμένη τή διάνοιά του στήν προσευχή καί στόν Θεό».

Μέσα σέ ἕνα τέτοιο οἰκογενειακό περιβάλλον μεγάλωσε ὁ ἅγιος Γρη­γόριος ὁ Παλαμᾶς, καί μέσα σέ αὐτό εἶναι φυσικό ὅτι διδάχθηκε καί ἀγάπησε τήν προσευχή καί κατανόησε τή σημασία της, ἔτσι ὥστε στή συνέχεια ἦταν εὔκολο νά μυηθεῖ στή νοερά προσευχή ἀπό τούς μεγάλους δι­δα­σκάλους της καί ἰδιαιτέρως ἀπό τόν ἅγιο Θεόληπτο Φιλαδελφείας, ὅπως μαρ­τυρεῖ καί πάλι ὁ ἅγιος Φιλό­θεος ὁ Κόκκινος, τονίζοντας μά­λιστα ὅτι ὁ ἅγιος Γρηγόριος προ­χώ­ρησε πολύ σέ αὐτήν, παρότι ζοῦ­σε ἀκόμη μέσα στούς θορύβους τοῦ κόσμου.

Θά μποροῦσα νά ἀναφέρω πολλά ἀπό ὅσα λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς στό ἔργο του γιά τή ση­μα­σία καί τόν ρόλο τῆς προσευ­χῆς, μέσα στήν ὁποία ἔζησε σέ ὅλη τή ζωή του, καί ἰδιαιτέρως στή μο­ναστική καί ἱερατική καί ἀρχιερα­τική, ἀλλά θά ἀκουσθοῦν πολ­λά ἀπό τούς εἰδικούς καί ἐκλεκτούς ὁμιλητές στίς εἰσηγήσεις πού πε­ριλαμβάνονται στό πλούσιο πρό­γραμ­μα τοῦ Συνεδρίου, ὥστε δέν θά ἤθελα οὔτε νά προτρέξω οὔτε καί νά καταχρασθῶ τοῦ χρόνου ἑνός χαιρετισμοῦ.

Θά ἤθελα ὅμως κλείνο­ντας αὐτές τίς λίγες αὐτές σκέψεις νά ἀναφέ­ρω μιά προσφιλῆ φράση τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, ἡ ὁποία ἐπανέρχεται συχνά στό ἔργο του καί δείχνει ποιά σημασία εἶχε γιά τόν ἴδιο ἡ προσευχή.

Λέγει, λοιπόν, ὁ ἱερός πατήρ: «μή­­τηρ μέν γάρ προσευχῆς, ἡσυ­χία, προσευχή δέ θείας δόξης ἐμφάνεια· ὅταν γάρ τάς αἰσθήσεις μύ­σωμεν καί ἑαυτοῖς καί Θεῷ συγ­γενώμεθα καί τῆς ἔξωθεν τοῦ κό­σμου περιφορᾶς ἐλευθερωθέντες ἐντός ἑαυτῶν γενώμεθα, τότε τρα­νῶς ἐν ἑαυτοῖς τήν τοῦ Θεοῦ βα­σιλείαν ὀψόμεθα· ἡ βασιλεία γάρ τῶν οὐρανῶν ἐντός ἡμῶν ἐστίν».

Μητέρα τῆς προσευχῆς, λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος, εἶναι ἡ ἡσυχία, καί ἡ προσευχή εἶναι ἡ φανέρωση τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ. Διότι, ὅταν θά κλείσουμε καί περιορίσουμε τίς αἰ­σθήσεις μας καί θά συγκεντρω­θοῦ­­με στόν ἑαυτό μας καί στόν Θεό, καί θά ἐλευθερωθοῦμε ἀπό τήν περιπλάνηση στόν ἔξω κόσμο καί θά εἰσέλθουμε καί θά βρε­θοῦ­με στόν ἔσω μας ἄνθρωπο, τότε θά δοῦμε ξεκάθαρα μέσα μας τή βα­σιλεία τοῦ Θεοῦ. Διότι ἡ βασι­λεία τῶν οὐρανῶν εἶναι μέσα μας, ὅπως λέγει καί ὁ ἴδιος ὁ Χριστός.

Καί αὐτή τή βασιλεία τῶν οὐρα­νῶν ἔζησε μέσα στήν ψυχή του ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς διά τῆς προσευχῆς, καί στό Ἅγιο Ὄρος καί ἐδῶ στή Σκήτη τῆς Βεροίας καί στή Θεσσαλονίκη καί στήν Κων­σταντινούπολη καί στήν αἰχμα­λω­σία καί σέ ὅλη του τή ζωή, καί τή σημασία της στήν ἐν Χριστῷ ζωή δίδαξε καί ὑπερασπίσθηκε μέ σθέ­νος ἐνώπιον ἐκείνων οἱ ὁποῖοι ἀμ­φι­σβη­τοῦσαν ὅτι ἡ καθαρά προ­σευ­χή εἶναι αὐτή πού ἀνοίγει στόν ἄν­θρωπο τούς οὐρανούς καί τόν ὁδηγεῖ μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ στή θέωση.

Μέ αὐτές τίς σκέψεις καί τούς λό­γους τοῦ ἁγίου Πατρός σᾶς κα­λω­­σορίζω καί πάλι ὅλους μέ πολ­λή χαρά, συγχαίρω ἀπό καρδίας τούς διοργανωτές τοῦ Συνεδρίου καί τόν πανοσιολο­γιώ­τατο καθη­γούμενο τῆς Ἱερᾶς Μο­νῆς Πανα­γίας Καλλίπετρας, π. Πα­λαμᾶ, γιά τήν πρωτοβουλία τῆς διοργανώ­σεως τοῦ Συνεδρίου καί τή φιλο­ξενία, καί ἐπικαλοῦμαι τίς πρε­σβεῖες τοῦ ἐν ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, τοῦ μεγά­λου αὐτοῦ μύ­στου τῆς προσευχῆς,  γιά τήν ἐπιτυχία τοῦ Συνεδρίου.