O Μητροπολίτης Ηλείας εξηγεί γιατί έκλεισε τις Εκκλησίες την Μεγάλη Εβδομάδα και το Πάσχα

O Σεβ. Μητροπολίτης Ηλείας κ. Γερμανός έστειλε προ ημερών (7-4-2020) προς τους αιδ. Εφημερίους της Μητροπόλεως Ηλείας Εγκύκλιο, διά της οποίας ορίζει ότι οι Εκκλησίες των Πόλεων και των χωριών της Μητροπόλεώς θα είναι κλειστές και θα λειτουργεί μόνον ο Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Νικολάου Πύργου που οι τελούμενες Ακολουθίες θα μεταδίδωνται από τον Ραδιοσταθμό της Μητροπόλεώς μας (107,6 στα FM) και από την ΟΡΤ, σύμφωνα με όσα ορίζουν οι αποφάσεις της Κυβερνήσεως και της Ιεράς Συνόδου.

Στις διάφορες ιστοσελίδες εγράφηκαν διάφορα επικριτικά σχόλια. Πολλά εστάλησαν με Ε MAIL και στον Μητροπολίτη. Εις όσους βρήκε την ευκαιρία, απάντησε ο Σεβασμιώτατος.

Μία ευρύτερη απάντησι έδωκε στον κ. Παύλο.

Την παραθέτουμε:

Αγαπητέ μου Παύλε,
Χαίρε πάντοτε εν Κυρίω Σαρκωθέντι, Σταυρωθέντι, Ταφέντι, Αναστάντι και Αναληφθέντι εις τα δεξιά του Θεού και Πατρός μαζί με ολόκληρο το ανθρώπινο Γένος· Χαίρε οικογενειακώς, αλλά  μαζί και με όλους τους χωριανούς σου και τους γνωστούς σου .
Έλαβα την από 9-4-2020 επιστολήν σου και σ’ ευχαριστώ, αλλά και θερμά σε συγχαίρω γιατί δεν κράτησες τους προβληματισμούς σου στην από 7-4-2020 Εγκύκλιό μου προς τους Αιδ. Εφημερίους της Ιεράς Μητροπόλεως ημών διά το πως θα λειτουργήσουν οι Ιεροί Ναοί μας κατά την  περίοδον της Μ. Εβδομάδος και του Πάσχα, αλλά ηθέλησες με το Γράμμα σου αυτό να τους αναφέρης εις εμέ και να συζητήσουμε τα προκύψαντα ζητήματα, όπως μου τα αναφέρης.

Λοιπόν στα ερωτήματά σου απαντώ ως εξής:

1. Ερωτάς, γιατί με την Εγκύκλιό μου υπερέβηκα τους Νόμους του Κράτους και της Ιεράς Συνόδου.
Απάντησις. Η απόφασις της Κυβερνήσεως είναι μέχρι της 20 Απριλίου, Δευτέρα του Πάσχα, να είναι όλες οι Εκκλησίες κλειστές διά τον Λαόν και μόνον να λειτουργούν οι Ναοί των Ιερών Μονών με κλειστή την εξώπορτα της Μονής και οι Μητροπολιτικοί Ναοί , από όπου μεταδίδονται οι Ακολουθίες τηλεοπτικά ή ραδιοφωνικά. Να μη χτυπούν οι καμπάνες, να μη μεταδίδωνται οι λειτουργίες από τα μεγάφωνα του Ναού. Δεν επιτρέπεται η διανομή του Αγίου Φωτός από τους Δήμους στα σπίτια. Ταύτα ρητώς εδήλωσε η κυρία Υπουργός Παιδείας και ο αρμόδιος Υφυπουργός κ. Χαρδαλιάς. Άρα η ιδική μου Εγκύλιος δεν έρχεται εις αντίθεσιν με όσα ορίζει ο Νόμος.

Βεβαίως αυτά ορίζονται μέχρι την Δευτέρα του Πάσχα, ενώ εγώ καθώρισα τι θα κάνουμε και την Τρίτη του Πάσχα μέχρι της Αναλήψεως. ΝΑΙ, αλλά άμα όλα πάνε καλά, και το Κράτος δεν δώσει παράτα στα μέτρα, εγώ είμαι πανέτοιμος να ανακαλέσω αμέσως όσα έγραψα. Αυτό, το ελεύθερον όλοι γρήγορα το μαθαίνουν και ευκολώτερα το εφαρμόζουν. Δύσκολο είναι να μάθης και να εφαρμόζης την απαγόρευσι. Άλλωστε και εσύ μου γράφεις, ότι πιστεύεις πως ούτε την απόδοσι του Πάσχα θα  εορτάσουμε λαμπρώς. Ο Θεός βοηθός και ο,τι επιτρέψει δεκτόν.

2.  Η Ιερά Σύνοδος είπε όσα είπε, διά το άνοιγμα των Ναών κάποιες ώρες, αλλά ο εκπρόσωπος της Ιεραρχίας, Σεβ. Μητροπολίτης Ναυπάκτου δημοσίως και πολλές φορές  εδήλωσε, ερμηνεύοντας ορθώς  την απόφασι της Ιεράς Συνόδου της 1-4-2020, ότι επρόκειτο διά την  είσοδο στους Ναούς του προσωπικού  και ότι οι Ναοί θα είναι κλειστοί για τους πιστούς. Άρα στο σημείο αυτό η Εγκύκλιός μου δεν έρχεται εις αντίθεσιν με όσα εννοούσε η Εγκύκλιος της Ιεράς Συνόδου. Δηλαδή η ταπεινότης μου ερμήνευσε πιο ορθά από κάποιους άλλους  το τι εννοούσε η Εγκύκλιος της Ιεράς Συνόδου.

3. Με ερωτάς · Γιατί να μη λειτουργούν όλοι οι Ναοί, κεκλεισμένων των θυρών. Απαντώ:
α. Τέλεσις θείας Λειτουργίας χωρίς την συμμετοχήν του Λαού είναι Θεολογικά και Λειτουργικά ελλειπής. Η Λειτουργία είναι προσφορά όλης της Εκκλησίας, Κλήρου και Λαού μαζί. Στο τέλος της προσφοράς ο λειτουργός καλεί τον Λαόν «μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης να προσέλθη εις θείαν Κοινωνίαν. Όμως η προσέλευσις των πιστών στον Ναόν έχει απαγορευθή.
β. Διότι η  απαγόρευσίς μου αυτή σε τίποτα δεν στερεί  εσάς τους πιστούς, τα Λαικά Μέλη της Εκκλησίας μας. Εσείς ούτως ή άλλως θα ευρίσκεσθε στα σπίτια σας, αφού η Πολιτεία δεν επιτρέπει μετακίνησι των πιστών από το σπίτι διά τον Ναόν, τους δε Ναούς  ορίζει να είναι κλεισμένοι. Άρα οι Χριστιανοί μας θα  ταλαιπορούνται άσκοπα, μπορεί και να πληρώσουν πρόστιμα. Δεν πρέπει να με ενδιαφέρει αυτό;  (ιδέ και παρακάτω παράγραφο   4β  II και III και  άλλους κινδύνους που έχει τούτο).
γ. Στην Μητρόπολί μας έχουμε 220 ενορίες και 223 ιερείς. Διά να λειτουργήσουν όλοι οι ιερείς, θα χρεισθή να μετακινηθούν και 440 ιεροψάλτες και άλλοι 220 νεωκόροι. Δηλαδή στην Μητρόπολί μας – όχι σ’όλο τον Ν. Ηλείας – θα πρέπει  καθημερινά τις ημέρες αυτές  και δύο φορές ημερησίως (πρωί και βράδυ) να μετακινηθούν 883 άνθρωποι και αυτοκίνητα. Αυτό δεν είναι υπέρ της διαδόσεως του κορονοιού; Και αν αρρωστήση ένας απ’όλους, ποιος θα έχη την ευθύνη; Εγώ πάντως δεν είμαι  τόσο δυνατός, και διά τούτο δεν μπορώ να σηκώσω μια τέτοια ευθύνη. Εξ άλλου είμαι και Πνευματικός Πατέρας, πως να αντέξω μια τέτοια συμφορά; Εσύ θα  πάρης μια τέτοια ευθύνη; Και εάν αρρωστήση ένας γνωστός  σου ιερέας, ή ψάλτης ή νεωκόρος,  τι θα του λες, όταν είναι διασωληνωμένος και δεν μπορεί να αναπνεύση;  Ή  αν πεθάνη,  τι θα λες στην οικογένειά του, όταν μάλιστα και σ’αυτούς μεταδώση τον κορονοιό; Για φαντάσου να αρρωστήσουν 6 και όχι ένας. Τότε λένε οι ειδικοί, ο ένας μολύνει άλλους 4. Άρα θα μολυνθούν 24, οι 24 επί 4=96. Το φαντάστικες τι έχει να γίνη; Χαθήκαμε.

4. Με ερωτάς· «Γιατί να μη είναι ανοικτά τα μικρόφωνα του Ναού που θα λειτουργεί». Σου απαντώ: Γιατί  ενώ ουδέν προσφέρουν, είναι πολύ πιθανόν να  ζημιώσουν. Ιδού γιατί:

α. Γιατί υπάρχουν άνθρωποι γείτονες του Ναού που ενοχλούνται από τα εξωτερικά μεγάφωνα του Ναού και συνεχώς  κάνουν παράπονα. Πολλάκις και στην Αστυνομία έχουν καταφύγει και στον Εισαγγελέα. Θα τους περιφρονήσουμε; Είναι τούτο λογικό, χριστιανικό και νόμιμο; Γνωρίζεις, ότι σχεδόν έχουν απαγορευθή να κτυπάνε τα ωρολόγια των Ναών; Δεν ήσαν παραδοσιακά και στο παρελθόν πολύ χρήσιμα; Τώρα όμως  και τα μικρά παιδιά έχουν ωρολόγιο και  όλα τα κινητά δείχνουν την ώρα. Συμφωνείς που δεν κτυπούν; Το ίδιο νομίζω σιγά – σιγά θα γίνη και για τις καμπάνες, αφού δεν περιέχουν κάτι το ουσιαστικό για την πίστιν και την λατρείαν  μας. Απλώς ήτο και είναι παραδοσιακός τρόπος ενημερώσεως των πιστών.

   β. Έπειτα· Για ποιο λόγο να μεταδίδεται η Ακολουθία από τα μεγάφωνα έξω από τον Ιερόν Ναόν; Μήπως για να συγκεντρωθούν οι πιστοί απ’ έξω και να ακούουν; Αν ΝΑΙ, αυτό  έχει τους εξής κινδύνους:

Ι. Αφού απαγορεύονται οι μετακινήσεις διά τους Ναούς, θα τους συλλάβουν οι αστυνομικοί και δεν θα τους αφήσουν να έλθουν,  αλλά θα τους βάλουν  και πρόστιμο. Αν δηλώσουν, ότι πηγαίνουν να ψωνίσουν και έλθουν στο Ναό, τότε θα υποπέσουν στο αμάρτημα της  ψευδούς  Δηλώσεως και θα έχουν μεγαλύτερο πρόστιμο.

ΙΙ. Αν έλθουν και συγκεντρωθούν έξω από τους Ναούς, αφού οι συγκεντρώσεις απαγορεύονται, θα επέμβη και πάλιν η Αστυνομία και θα τους συλλάβη. Άρα και πρόστιμα θα πληρώσουν και ποινικές ευθύνες θα έχουν οι Χριστιανοί μας. Είναι αυτό ωφέλιμο; Εγώ ως Πνευματικός Πατέρας δεν παίρνω την ευθύνη. Εσύ την παίρνης; Ποιος θα πληρώση τα πρόστιμα, τους δικηγόρους, τα δικαστικά έξοδα και την  ταλαιπωρία των Χριστιανών μας; Και αυτά όλα για να ακούσουν τον ιερέα του Χωριού τους ή τους ψάλτες τους; Αξίζει ένας τέτοιος κίνδυνος;

ΙΙΙ. Όμως μπορεί να μου απαντήσεις· Όχι θα είμαστε στα σπίτια μας κλεισμένοι και από εκεί θα ακούμε τον παπά και τους ψάλτες της ενορίας μας (ας  πούμε του Βουνάργου, ή του Σιμόπουλου ή του Κούμανι  ή οποιουδήποτε άλλου χωριού). Απαντώ:
Πρώτον· Δεν νομίζεις ότι είναι καλύτερα να ακούμε αλλά και να βλέπουμε τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπον Ωλένης κ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΝ, τους ψάλτες και τους ιερείς του Μητροπολιτικού Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου Πύργου ή του Μητροπολιτικού Ναού Αθηνών ή της Θεσσαλονίκης; Δεν θα προσευχώμεθα καλύτερα, λόγω της ανάγκης βέβαια,  βλέποντας και ακούοντας  τους ιερείς και ψάλτας του Μητροπολιτικού Ναού;
Δεύτερον· Τα μεγάφωνα του Ναού της ενορίας, οποιασδήποτε ενορίας, μπορεί να ακούωνται μέσα στα σπίτια όλης της ενορίας; Δεν πιστεύω. Τότε όμως θα έχουμε άλλο πρόβλημα· Οι στα κοντινά σπίτια κατοικούντες θα ξεκουφαίνονται, θα φωνάζουν στους ιερείς και στους ψάλτας: Πιο σιγά. Όσοι όμως  είναι μακρυά θα φωνάζουν:  Δυνατότερα πάτερ.
Τρίτον·  Συνήθως την Μ. Εβοδμάδα κάνει κρύο. Άρα στα σπίτια μας θα έχωμε τα παράθυρα κλειστά. Θα ακούομε; Ασφαλώς ΟΧΙ. Επίσης πολλές φορές φυσάει ένεμος δυνατός Νοτιάς ή Βοριάς. Αν φυσάει Νοτιάς, η φωνή θα πηγαίνει στα ανατολικά σπίτια. Αν βοριάς στα Δυτικά. Οι άλλοι δεν θα ακούνε. Ή θα πρέπει να έχουμε σε κάθε ενορία εκτός από τον  ιερέα, τους ψάλτας και τον νεωκόρο και  4 ανθρώπους, στα τέσσερα σημεία του ορίζοντος, διά να ακούη αν και πόσο ακούονται ο ιερέας και οι ψάλτες και να πηγαίνη  στο ναό να τους λέει: Πιο σιγά ή πιο δυνατά. Ή αν φυσάη Βοριάς, θα ακούνε μόνον του Νότου, ώστε πάλιν ο ένας θα λέει  σιγώτερα πάτερ και ο του βορρά δυνατώτερα πάτερ. Βρίσκεις άκρη, Αδελφέ; Τότε γιατί να είναι ανοιχτά τα έξω του Ναού μεγάφωνα;

Για όλα αυτά, αγαπητέ μου Παύλε, συμφώνησα με την εντολή  του Κράτους,  ώστε ούτε όλες οι Εκκλησίες να λειτουργήσουν ούτε καμπάνες να χτυπάνε ούτε μεγάφωνα έξω από τους Ναούς  να ακούωνται.

Αγαπητέ μου Παύλε,
Όλα αυτά και άλλα με ανάγκασαν να πάρω την απόφασι να γράψω στην Εγκύκλιό μου όσα έγραψα, ως Ηλείος Πνευματικός  Πατέρας που  από 60 χρόνια διακονώ εδώ ως Κληρικός. Και το αποφάσισα  από αγάπη προς τους Κληρικούς και προς τους Λαικούς της Τοπικής μας Εκκλησίας, για τους Αδελφούς μου,  για τα παιδιά μου. Γιατί πιστεύω, ότι  αυτό είναι πνευματικά και υλικά ωφέλιμο για όλους μας. Και αν  μεν οι αποφάσεις μου αποδειχθούν λανθασμένες, αναλαμβάνω ακεραίαν την ευθύνην,  άλλωστε μικρή και προσωρινή θα είναι η ζημία. Αν όμως αποδειχθούν σωτήριες,  τότε; Τότε δεν θα έχω πράξει  ωφελιμώτερα το καθήκον μου; Και από τα δύο πιο θεωρείς προτιμώτερο: Να στερηθούμε τον Εκκλησιασμό, διά να μη αρρωστήσουμε, ή να εκκλησιασθούμε και να αρρωστήσουμε;

Με αυτή την ευκαιρία πρέπει να σου ειπώ, ότι και εγώ από τον Μητροπολιτικόν οίκον θα προσεύχωμαι μαζί σας όλες τις ημέρες αυτές της Μ. Εβδομάδος και το Πάσχα. Πρώτον μεν, διότι αυτοτιμώρησα τον εαυτόν μου, «ίνα συγκακοπαθήσω πνευματικά μαζί σας», δεύτερον δε διά να μη είπη κάποιος ότι εγώ λειτουργώ και απολαμβάνω την χάρη του Θεού μέσα στην Εκκλησία και εσάς σας άφησα αλλειτούργητους απ’ εξω.

Αγαπητέ μου Παύλε,
Πιστεύω, ότι σε τούτους τους δύσκολους και πονηρούς καιρούς δεν χρειάζονται επιδείξεις πίστεως ή  ηρωισμού. Αλλά  τώρα που θα καθόμαστε στο σπίτι μας,  ας ταπεινώσουμε τους εαυτούς μας, ας ζητήσουμε την συγχώρησι του  δι’ ημάς τους ανθρώπους και διά την ημετέραν σωτηρίαν ανελθόντος εις τον Σταυρόν και Αναστάντος Κυρίου και όσοι μπορούμε ας μελετήσουμε το αποτέλεσμα των εγωιστικών  – εγωκεντρικών συμπεριφορών του Αποστόλου Πέτρου, τι άκουσε και τι έπαθε εξ  αυτών (Ματθαίον ΙΣΤ΄21-24, ΚΣΤ΄30-75, Λουκά ΚΒ΄31-32,  Ιωάννου  ΚΑ΄20-22, Γαλάτας Β΄11-14.)  Ας διαβάσουμε και ας μάθουμε ακόμη, ότι κάποτε και ο Απόστολος Παύλος, – ο ηρωικός Απόστολος Παύλος- διά να αποφύγη τον θάνατον, επέτρεψε στον εαυτόν του να τον ρίξουν οι Χριστιανοί της Δαμασκού με καλάθι έξω από το Φρούριο που ευρίσκοντο για να ξυφύγη. (Β΄Κορινθίους ΙΑ΄32). Ακόμη και ο Κύριος σε κάποιες στιγμές ιδία μετά την Ανάστασι του Λαζάρου απέφυγε την σύλληψι, τον λιθοβολισμόν και τον θάνατον, διότι δεν ήτο ακόμη η ώρα του Μαρτυρίου Του. (Ιωάννου Η΄59, Ι΄ 39-40, ΙΑ΄8-9 και 45-57).

Με θερμές πατρικές ευχές,

+ Ο Μητροπολίτης Ηλείας ΓΕΡΜΑΝΟΣ