Τήν 10η καί 11η Νοεμβρίου 2019 τελέσθηκε, μέ ἐκκλησιαστική λαμπρότητα, κατάνυξη καί ἱεροπρέπεια, ἀλλά καί ἐθνική ὑπερηφάνεια καί συγκίνηση, ἡ Ἱερά Μνήμη τῶν Πολιούχων καί Ἐλευθερωτῶν τοῦ νησιοῦ μας Ἁγίων Μεγαλομαρτύρων Μηνᾶ, Βίκτωρος καί Βικεντίου, ἡ ὁποία συμπίπτει μέ τήν ἀπελευθέρωση τῆς Χίου τήν 11ην Νοεμβρίου 1912.
Κατά τόν Ἀρχιερατικό Μέγα Ἑσπερινό, ἐχοροστάτησε ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χίου κ. Μᾶρκος, πλαισιούμενος ἀπό τόν Αἰδεσιμολ. Πρωτοπρεσβύτερο κ. Δημήτριο Φώτη, Γραμματέα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Χίου, Ψαρῶν καί Οἰνουσσῶν, τόν Αἰδεσιμ. Πρωτοπρεσβύτερο κ. Ἰωάννη Μουσᾶ, Προϊστάμενο τοῦ Ἱ. Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Χίου και τον Ἱερολ. Ἀρχιδιάκονο κ. Ἀπόστολο Λάρδα, καί μέ τή συμμετοχή τοῦ κ. Δημητρίου Δημητρακοπούλου, Πρωτοψάλτη τοῦ Ἱ. Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Χίου καί τοῦ κ. Ἀντωνίου Κυδώνη, Λαμπαδάριου αὐτοῦ.
Κατά τή διακονία τοῦ Θ. Λόγου ὁ Σεβασμιώτατος του ἀνεφέρθη εἰς τούς τρεῖς ἑορταζομένους Ἁγίους καί Πολιούχους τῆς πόλεως καί Νήσου ταύτης, τόν Μηνᾶν, τόν Βίκτωρα καί τόν Βικέντιον, τούς Ἁγίους Βίκτωρας, ὅπως τούς ὀνομάζει ὁ λαός μας, τούς νικητές στούς πνευματικούς και ἐθνικούς αγῶνες και κατέληξε νά μᾶς δωρίσει ὁ Θεός τα βραβεῖα πού ὑπεσχέθη στό βιβλίο της Ἀποκαλύψεως, δηλαδή «Τῷ ἀγγέλῳ τῆς ἐν Ἐφέσσῳ ‘Εκκλησίας γράψον. … Τῷ νικῶντι δώσω αὐτῷ φαγεῖν ἐκ τοῦ ξύλου τῆς ζωῆς, ὅ ἐστιν έν τῷ παραδείσῳ τοῦ Θεοῦ μου» (Άποκ. β΄ 7).
«Καί τῷ άγγέλῳ τῆς έν Σμύρνῃ ἐκκλησίας γράψον. … ὁ νικῶν ού μή ἀδικηθῇ έκ τοῦ θανάτου τοῦ δευτέρου.»(‘Αποκ. β΄ 11).
«Καί τῷ άγγέλῳ τῆς έν Περγάμῳ έκκλησίας γράψον. … Τῷ νικῶντι δώσω αύτῷ τοῦ μάννα τοῦ κεκρυμμένου, καί δώσω αὐτῷ ψῆφον λευκήν, καί ἐπί τήν ψῆφον ὄνομα καινόν γεγραμμένον, ὅ οὐδείς οἶδεν, εἰ μή ὀ λαμβάνων»( Άποκ. β΄ 17)
«Και τῷ άγγέλῳ τῆς έν Θυατείροις έκκλησίας γράψον. … Καί ὁ νικῶν καί ὀ τηρῶν ἄχρι τέλους τά ἔργα μου, δώσω αὐτῷ ἐξουσίαν ἐπί τῶν έθνῶν»( Άποκ. β΄ 18).
«Καί τῷ άγγέλῳ τῆς έν Σάρδεσιν έκκλησίας γράψον. …ὁ νικῶν οὕτως περιβαλεῖται έν ἱματίοις λευκοῖς , καί οὐ μή ἐξαλείψω τό ὄνομα αὐτοῦ ἐκ τῆς βίβλου τῆς ζωῆς , καί όμολογήσω τό ὄνομα αὐτοῦ ἐνώπιον τοῦ πατρός μου καί ἐνώπιον τῶν ἀγγέλων αὐτοῦ »(Άποκ. γ΄ 5).
«Καί τῷ ἀγγέλῳ τῆς έν Φιλαδελφείᾳ έκκλησίας γράψον. … ὁ νικῶν ποιήσω αὐτόν στῦλον έν τῷ ναῷ τοῦ Θεοῦ μου, καί ἔξω οὐ μή έξέλθῃ ἔτι, καί γράψω έπ’ αὐτόν τὀ ὄνομα τοῦ Θεοῦ μου καί τό ὄνομα τῆς πόλεως τοῦ Θεοῦ μου , τῆς καινῆς Ἱερουσαλήμ, ἥ καταβαίνει έκ τοῦ οὐρανοῦ άπό τοῦ Θεοῦ μου, καί τό ὄνομά μου τό καινόν»(Άποκ.β΄12).
« Καί τῷ άγγέλῳ τῆς έν Λαοδικείᾳ έκκλησίας γράψον. … ὁ νικῶν, δώσω αὐτῷ καθίσαι μετ΄ ἐμοῦ έν τῷ θρόνῳ μου, ὡς κἀγώ ένίκησα καί ἐκάθισα μετά τοῦ πατρός μου έν τῷ θρόνῳ αύτοῦ»( Άποκ. γ΄21).
Ἀκολούθησε ἡ ἀρτοκλασία κατά τήν ὁποία ὁ Σεβασμιώτατος δεήθηκε γιά τούς ἑορτάζοντες καί προσφέροντες «τά Δῶρα ταῦτα», ἰδιαίτερα δέ γιά τούς ναυτικούς μας, τούς ἀνέργους, τους ἐμπόρους , την νεολαῖα, τον στρατό, τούς ἀσθενεῖς, καί μάλιστα γιά τό ἰατρικό, νοσηλευτικό, ἐθελοντικό καί ἐρευνητικό προσωπικό πού ἀγωνίζονται γιά τή θεραπεία καί ἀντιμετώπιση τῆς ἀσθενείας τοῦ κορωνοϊοῦ.
Τήν κυριώνυμη ἡμέρα τῆς Ἑορτῆς, 11ην Νοεμβρίου, ἐχοροστάτησε στήν Ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρον καί ἐτέλεσε τήν Θ. Λειτουργία ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χίου, Ψαρῶν καί Οἰνουσσῶν κ. Μᾶρκος, πλαισιούμενος ἀπό τόν Πανοσιολ. Ἀρχιμανδρίτη κ. Νεκτάριο Ἐπιτροπάκη, Πρωτοσυγκελλεύοντα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Χίου, Ψαρῶν καί Οἰνουσσῶν, τόν Αἰδεσιμολ. Πρωτοπρεσβύτερο κ. Δημήτριο Γεόμελο, Γενικό Ἀρχιερατικό Ἐπίτροπο, τόν Ἱερολογιώτατο Ἀρχιδιάκονο κ. Ἀπόστολο Λάρδα, καί μέ τή συμμετοχή τοῦ κ. Δημητρίου Δημητρακοπούλου, Πρωτοψάλτη τοῦ Ἱ. Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Χίου καί τοῦ κ. Ἀντωνίου Κυδώνη, Λαμπαδάριου αὐτοῦ.
Κατά την Δοξολογία για την απελευθέρωσιν της Χίου, ὁ Σεβ. Ποιμενάρχης μας, εκφώνησε τόν ἐξῆς Πανηγυρικό :
Δῶρον τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπον εἶναι ἡ ἐλευθερία. Συμφώνως πρός τήν διδασκαλίαν τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ ἄνθρωπος ἐδημιουργήθη «κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωσιν» τοῦ Τρισαγίου Θεοῦ. Τό «κατ’ εἰκόνα» συνιστοῦν μία σειρά θείων χαρισμάτων πρός τόν ἄνθρωπον, μεταξύ τῶν ὁποίων εἶναι καί ἡ ἐλευθερία. Συνέπεια, ὅμως, τῆς παρακοῆς εἰς τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί τῆς πτώσεως τοῦ ἀνθρώπου ὑπῆρξεν ἡ δουλεία του εἰς τό κράτος τῆς φθορᾶς καί τοῦ θανάτου. Ἀπό αὐτήν τήν δουλείαν ἠθέλησε νά σώση τό πλάσμα Του ὁ Θεός καί ἦλθεν εἰς τόν κόσμον διά νά τοῦ χαρίση τήν ἐλευθερίαν «ᾗ Χριστός ὑμᾶς ἠλευθέρωσεν».
Ἡ θεολογική αὐτή προσέγγισις τοῦ ἀγαθοῦ τῆς ἐλευθερίας δεικνύει τήν μεγάλην ἀξίαν της καί εἰς τά Ἔθνη. Διά τήν ὑπεράσπισιν ἤ τήν ἀπόκτησίν της ἠγωνίσθησαν ἀνδρείως καί ἐθυσιάσθησαν ἐνδόξως χιλιάδες Ἑλλήνων κατά τήν μακραίωνα Ἱστορίαν τῆς Πατρίδος μας. Οἱ δέλτοι τῆς Ἱστορίας ἔχουν ἀφιερώσει πολλάς σελίδας διά τήν ἀφήγησιν καί τήν ἐξύμνησιν τῶν κατορθωμάτων τῶν ἡρώων μας.
Εἰς τόν ἐθνικόν αὐτόν πυρίχιον σημαντική ὑπῆρξεν καί ἡ Χιακή παρουσία. Τό ἔδαφος τῆς ἁγιοτόκου καί μυροβόλου νήσου μας ἔχει ποτισθῆ ἀπό τῶν Χίων ἡρώων τό αἷμα, τό ὁποῖον τό δένδρον τῆς ἐλευθερίας ἀρδεύει καί ἔχει σπαρῆ ἀπό «τά κόκκαλα τά ἱερά», τῶν ὁποίων οἱ τύμβοι «τά ὅρια τῆς πατρίδος γῆς φυλάττουσι». Οἱ θυσίες, ὅμως, αὐτές ἐδικαιώθηκαν τήν 11ην Νοεμβρίου 1912, ὅταν ὁ Ἐλευθερωτής Στρατός μας, ὁ ὁποῖος, κατά τήν φράσιν τοῦ τότε Δημάρχου Χίου Κουβελᾶ «ποῦ εἴσαστε ρέ παιδιά, σᾶς ἐπεριμέναμε τετρακόσια χρόνια», ἐχάριζε εἰς τό νησί τήν πολυπόθητον ἐλευθερίαν, τήν ἡμέραν ἀκριβῶς τῆς μνήμης τῶν Τριῶν Πολιούχων τῆς Χίου, Μηνᾶ, Βίκτωρος καί Βικεντίου.
Ὅμως ἡ Ἐλευθερία τῆς Χίου ἔχει ἀπό τά βάθη τῶν αἰώνων καὶ τήν δικήν της καλλιτεχνικήν ἀξίαν.
Χαλκεύεται εἰς τόν οἰκισμόν τῆς Πρώιμης Ἐποχῆς τοῦ Χαλκοῦ πάνω ἀπό τό λιμάνι τοῦ Ἐμπορειοῦ, ἀπό τούς ἀρχαιοτέρους οἰκισμούς εἰς τό Αἰγαῖον, ἀπ’ ὅπου μετεδόθη ὁ δυτικός πολιτισμός μετά τή γέννησίν του εἰς τήν Μεσοποταμίαν.
Ὑμνεῖται εἰς τό Ἱερόν τῆς Κυβέλης, παρά τὴν παραλίαν τῆς ναυτικῆς πόλεως τοῦ Βροντάδου, ὅπου ὁ Ὅμηρος ἐδίδασκε τά ἀθάνατα ἔπη.
Μελωδεῖται εἰς τά ἀρχαῖα ἱερά τοῦ Ἀπόλλωνος εἰς τά Κάτω Φανά καί εἰς τό λιμάνι τοῦ Ἐμπορειοῦ λαμπρά μνημεῖα τῆς κλασσικῆς ἀρχαιότητος.
Σεμνύνεται εἰς τό ἱερόν τῆς Ἀθηνᾶς εἰς τόν Ἐμπορειόν, τήν ἀκρόπολιν τοῦ οἰκισμοῦ τῶν πρώιμων ἱστορικῶν χρόνων εἰς τόν λόφον τοῦ Προφήτου Ἠλία.
Αἱμοδοτεῖται εἰς τό μέγα παλαιοχριστιανικόν προσκύνημα τῆς Βασιλικῆς τοῦ Ἁγίου Ἰσιδώρου, τοῦ παλαιοτέρου Χριστιανοῦ μάρτυρος εἰς τό Αἰγαῖον, τὸ ὁποῖον ἐνέπνευσε τά σημαντικά ψηφιδωτά εἰς τό παρεκκλήσιόν του εἰς τόν Ἅγιον Μᾶρκον τῆς Βενετίας, ἐκεῖ ὅπου ὁδηγοῦσαν ὅλοι οἱ θαλάσσιοι δρόμοι κατά τήν Ἀναγέννησιν.
Θεώνεται εἰς τό περίφημον αὐτοκρατορικόν μοναστήρι τῆς Νέας Μονῆς, τὸ ὁποῖον ἐκτίσθη ἀπό τόν αὐτοκράτορα τοῦ Βυζαντίου Κωνσταντῖνον Μονομάχον, τόν 11ον αἰώνα, σήμερον χῶρον προσευχῆς καὶ ἀσκήσεως καὶ μνημεῖον παγκοσμίου σημασίας.
Ἁγιάζεται εἰς τίς ὀκταγωνικές ἐκκλησίες τοῦ Ἁγίου Γεωργίου Συκούση, τῆς Παναγίας Κρήνας, τῆς Παναγίας Σικελιᾶς, τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων εἰς τό Πυργί, σταθμούς κατά τήν ἐξέλιξιν τῆς Βυζαντινῆς ἀρχιτεκτονικῆς καί τέχνης.
Φρυκτωρεῖται ἀπό τὶς 33 βίγλες, αἱ ὁποῖαι ἐφύλασσαν περιμετρικῶς τὴν Χίον καί τὴν ἐπροστάτευαν ἀπό τούς πειρατάς.
Κεντᾶται εἰς τά καστροχώρια τῆς νοτίου Χίου ὅπου ἐκαλλιεργεῖτο καί συνελέγετο τό μοναδικόν προϊόν τοῦ νησιοῦ, τό μαστίχι, τὸ ὁποῖον ἔκανε τήν Χίον περίφημον καί εὐημεροῦσαν.
Ἐπαίρεται εἰς τά ἀρχοντικά Ἀργέντικον καὶ Ἀντουάνικον εἰς τόν Κάμπον τῆς Χίου.
Ὀχυρώνεται εἰς τό περήφανον γενοβέζικον Κάστρον, μέ τό πολύβουον λιμάνι του ὅπου ἔφθαναν καράβια καί ἐμπορεύματα ἀπ’ ὅλην τήν Μεσόγειον καί τήν Ἀνατολήν, μέ τίς ἐκκλησίες του, τά μέγαρά του καί τά πολυτελῆ ταφικά μνημεῖα τῶν μαονέζων ἡγεμόνων.
Κατανύσσεται εἰς τά μεταβυζαντινά μοναστήρια εἰς ὅλον τό νησί, μέ σπουδαιοτέραν τήν Μονήν Μουνδῶν εἰς τήν βόρειαν Χίον, καί τά μεταβυζαντινά ἐκκλησάκια, διάσπαρτα εἰς ὅλην τήν ὕπαιθρον, μάρτυρες τῆς εὐλάβειας τῶν Χιωτῶν.
Χριστιανοί μου!
Ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ἐπέτρεψε νά ἑορτάζωμεν ἐφέτος τά ἑκατόν ὀκτώ χρόνια ἀπό τήν «κλητήν καί ἁγίαν» ἐκείνην ἡμέραν τῆς ἀπελευθερώσεως τῆς Χίου μετά ἀπό μακραίωνα δουλείαν τῶν Λατίνων Γενουατῶν καὶ τῶν Ὀθωμανῶν Τούρκων.
Εὐχόμεθα ὁ Τριαδικός Θεός «ὁ συντρίβων πολέμους ἐν ὑψηλῷ βραχίονι», διά πρεσβειῶν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τῶν Ἁγίων μεγαλομαρτύρων Μηνᾶ, Βίκτωρος καὶ Βικεντίου, καί πάντων τῶν Ἁγίων τῆς Χίου, νά μᾶς χαρίζη δῶρα ἁγιότητος, ἐλευθερίας καί εἰρήνης, «ἵνα ἐν γαλήνῃ ἤρεμον καί ἡσύχιον βίον διάγωμεν ἐν πάσῃ εὐσεβείᾳ καί σεμνότητι». 
Γίνετε συνοδοιπόροι μας στην γνώση και την ενημέρωση. Στείλτε στο info@poimin.gr άρθρα, φωτογραφίες, βίντεο ή κάτι που πιστεύετε ότι αξίζει να μοιραστείτε τόσο με εμάς όσο και με τους αναγνώστες μας.
