π. Γεώργιος Χάας
Τελικά ἐξυπηρετοῦµε τά ὁράµατα τῆς Δύσεως;
ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ Η ΑΥΤΟΚΕΦΑΛΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ Η ΕΔΑΦΙΚΗ ΤΗΣ ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑ!
Πρό ἐτῶν, ὡς νέος κληρικός, Διάκονος ἀκόµα, µέ εἶχε καλέσει ὁ τότε Ἀρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος µαζί µε τόν τότε Πρωτοσύγκελλο σέ µιά συνάντηση µέ δύο Γερµανούς Ρωµαιοκαθολικούς Καρδιναλίους, γιά νά βοηθήσω, µεταφράζοντας τίς συνοµιλίες. Τό θέµα ἦταν (τί ἄλλο) ὁ γνωστός διάλογος καί οἱ δυνατότητες συνεργασίας στό µεταναστευτικό καί σέ ἄλλους τοµεῖς. Μεταξύ ἄλλων ἐξέφρασαν οἱ Καρδινάλιοι µία δυσκολία καί συνάµα καί ἕνα παράπονό τους ὡς πρός τήν Ὀρθοδοξία: Τό ὅτι δέν µποροῦν νά τά βγάλουν πέρα µέ πολλούς συνοµιλητές, δηλ. τίς τοπικές Ἐκκλησίες, ἀλλά θά ἤθελαν νά ἔχουν ἕνα µόνο συνοµιλητή, τόν Οἰκουµενικό Πατριάρχη, ὡς κεφαλή τῆς Ὀρθοδοξίας, δηλ. ὡς ἕνα εἶδος «Πάπα τῆς Ἀνατολῆς»!
Ἐµεῖς τότε τούς ἐξηγήσαµε, ὅτι κάτι τέτοιο δέν εἶναι ἐφικτό, διότι τό σύστηµα διοικήσεως στήν Ὀρθοδοξία εἶναι συνοδικό καί ὅτι ὅλοι οἱ Ἐπίσκοποί Της εἶναι ἴσοι, ἁπλῶς ὁ κάθε πρῶτος προεδρεύει τῆς συνόδου του, σέ καµιά ὅµως περίπτωση δέν λαµβάνει ἀποφάσεις σέ θέµατα δογµατικῆς, πίστεως ἤ ἄλλα κρίσιµα θέµατα, πού ἅπτονται τῆς πνευµατικῆς ζωῆς τοῦ τόπου καί τῆς σωτηρίας τῶν πιστῶν.
Ὅπως µᾶς δείχνει ἡ πραγµατικότητα τῶν τελευταίων ἐτῶν, µοιάζει νά πραγµατοποιεῖται ἡ ἐπιθυµία τῶν Δυτικῶν. Παρατηροῦµε µιά πρωτοφανῆ καί ὅλο καί περισσότερο αὐξανόµενη ἀνάµειξη τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου σέ ἐσωτερικά θέµατα ἄλλων τοπικῶν Ἐκκλησιῶν καί στίς γεωπολιτικές ἐξελίξεις τῆς ἐποχῆς µας. Εἶναι φανερές οἱ ἐπεµβάσεις στήν Οὐκρανία, στά Σκόπια, στήν Ἀµερική καί στήν χώρα µας, ἀλλά καί ἄλλες πού θά φανοῦν σέ βάθος χρόνου. Στόχος εἶναι τά ἄλλα Πατριαρχεῖα καί οἱ ἰσχυρές αὐτοδιοίκητες Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες καί ἡ ἀποδυνάµωσή τους. Καί τό ὅπλο στή διάθεση τοῦ Πατριαρχείου εἶναι τό πρωτεῖο Τιµῆς τοῦ Οἰκουµενικοῦ Θρόνου, ὅπως ἰσχύει ἀπό τό 381 µέ τόν τρίτο κανόνα τῆς Β΄ Οἰκουµενικῆς Συνόδου: «Τόν Κωνσταντινουπόλεως ἐπίσκοπον ἔχειν τά πρεσβεῖα τῆς τιµῆς µετά τόν Ρώµης ἐπίσκοπον, διά τό εἶναι αὐτήν Νέαν Ρώµην», πρᾶγµα τό ὁποῖο ἐπικυρώθηκε καί ἀπό τήν Τετάρτη καί ἀπό τήν Πενθέκτη Οἰκουµενική Σύνοδο.
Ὁ λόγος ἀπονοµῆς τῶν πρεσβειῶν τῆς τιµῆς ἀναφέρεται ρητά στόν ὡς ἄνω κανόνα: «διά τό εἶναι αὐτήν Νέαν Ρώµην». Αὐτό σηµαίνει, ὅτι, ὅπου συγκεντρώνεται ἡ πολιτική ἐξουσία καί ὁ πολύς πληθυσµός, ἐκεῖ µεταφέρεται καί ἡ Ἐκκλησιαστική διοίκηση. Ἄρα τά Ἐκκλησιαστικά ἕπονται τῶν πολιτικῶν. Ἔτσι ἐπί Ἰουστινιανοῦ, τό Πατριαρχεῖο τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐκλήθη «ἡ Ἁγιωτάτη Μεγάλη Ἐκκλησία τῆς Εὐδαίµονος Κωνσταντινουπόλεως, ὡς ἡµετέρα Πάντων Μήτηρ, ἥτις κεφάλαιόν ἐστι τῶν ἄλλων ἁπασῶν Ἐκκλησιῶν» (Ἰουστινιάνειος κωδ. 1,2,24).
Ἀπό τό σηµεῖο αὐτό, µέχρι νά ταυτισθῆ ἡ τιµή µέ τήν ἐξουσία, ὑπάρχει ἀπόσταση, καί ὡς πρός τόν τρόπο καί ὡς πρός τόν χρόνο. Χωρίς ἀµφισβήτηση ἀνεδείχθη τό Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως, ἰδιαίτερα µετά τήν ἀπόσχιση τῆς Ρώµης, τό 1054, ὡς κέντρο καί κοιτίδα τῆς Ὀρθοδοξίας.
Κυρίως, µετά τήν ἅλωση τῆς Βασιλευούσης, ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως θεωρήθηκε πέρα ἀπό θρησκευτικός καί πολιτικός ἀρχηγός τῶν ὑποδούλων Χριστιανῶν, ἀρχικά τῶν Ἑλλήνων (rum milleti), γρήγορα ὅµως ὅλων τῶν χριστιανικῶν πληθυσµῶν πού κατέκτησαν οἱ Ὀθωµανοί, ὅπως τῆς Αἰγύπτου, Παλαιστίνης, Συρίας καί τῶν Βαλκανικῶν λαῶν. Ὡς ὑπόλογος µόνο στόν ἴδιο τόν Σουλτάνο εἶχε ἐξουσία πάνω σέ ὅλα τά Πατριαρχεῖα, πού εἶχαν καταληφθῆ ἀπό τούς Ὀθωµανούς. Με αὐτά τά λεγόµενα «Προνόµια» κατόρθωσαν οἱ κατακτητές γιά µεγάλο χρονικό διάστηµα νά ἐλέγχουν καί νά κρατήσουν σέ σχετική ἡσυχία τούς ὑπόδουλους Χριστιανούς.
Μέ τό τέλος τῆς Ὀθωµανικῆς Αὐτοκρατορίας, µετά τήν ἧττα της στούς Βαλκανικούς Πολέµους, µετά τόν Α΄ Παγκόσµιο Πόλεµο καί µετά τήν Μικρασιατική Καταστροφή, τήν ἀλλαγή δηλ. τῆς πολιτικῆς καταστάσεως, ἦταν ἀναµενόµενο νά ἀλλάξη καί ἡ Ἐκκλησιαστική κατάσταση µέ τήν ἄρση τῶν Προνοµίων καί τῆς ὑπερεξουσίας, πού εἶχε δοθεῖ στό Οἰκουµενικό Πατριαρχεῖο. Καί πράγµατι, ζήτησε τό Νέο-Τουρκικό Κράτος στίς διαπραγµατεύσεις, πού προηγήθηκαν τῆς Συνθήκης τῆς Λωζάννης, τήν ἀποµάκρυνση τοῦ Πατριαρχείου ἀπό τήν Κωνσταντινούπολη, αἴτηµα, τό ὁποῖο ἀπέρριψαν οἱ ἐκπρόσωποι ὅλων τῶν ἄλλων κρατῶν πού συµµετεῖχαν στίς συνδιασκέψεις. Στό σηµεῖο αὐτό µεταφέρουµε αὐτολεξεί τό σχετικό ἀπόσπασµα ἀπό τό βιβλίο τῆς Χρ. Καρυκοπούλου µέ τίτλο «Τό διεθνές καθεστώς τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου», ἐκδ. Γρηγόρη, Ἀθήνα 1979. Γράφει στή σελ. 56-57: «Κατά τήν διάρκεια τῆς ἱστορικῆς συνεδρίασης στίς 10 Ἰανουαρίου 1923 ἀντιτάχθηκαν ἔντονα στό αἴτηµα τῆς Τουρκίας ὅλες οἱ Συµµαχικές Ἀντιπροσωπεῖες, ὁ δέ Πρόεδρος τῆς Συνδιάσκεψης λόρδος Κῶρζον παρατήρησε ὅτι “ὁ ἀρχηγός τῆς Ἀµερικανικῆς Ἀποστολῆς (Τσάϊλντ) ἔχει ἤδη ἐκφρασθεῖ κατά τρόπον ἐπίµονον ὑπέρ τῆς διατηρήσεως ἐν Κωνσταντινουπόλει τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου”, διαδηλώσας ἔτσι πόσο οἱ Ἡνωµένες Πολιτεῖες, ὅσο κι ἄν βρίσκονται ἀποµακρυσµένες, δίνουν µεγάλη σηµασία στό ζήτηµα αὐτό. Στή συνέχεια ὁ Κῶρζον ὑπέβαλε ἐκ µέρους τῶν Συµµαχικῶν Ἀντιπροσωπειῶν τήν ἀκόλουθη πρόταση: Αἱ Σύµµαχοι Δυνάµεις ἀναγνωρίζουν ὅτι ὁ θεσµός τοῦ Πατριαρχείου δέον νά ἀποβάλη εἰς τό µέλλον τόν πολιτικόν καί διοικητικόν αὐτοῦ χαρακτῆρα καί ὅσον καί ἐάν δέν παύη τοῦτο νά ἑδρεύη ἐν Κωνσταντινουπόλει δέον ν΄ ἀποβῆ θεσµός ἀκραιφνῶς Θρησκευτικός».
Ἐδῶ γεννιέται ἕνα ἐρώτηµα: Γιατί ἡ Ἀµερική καί ἡ Γαλλία κόπτονται τόσο ἔντονα ὑπέρ τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου, µιά Γαλλία, ἡ ὁποία ἦταν συνυπεύθυνη γιά τήν Μικρασιατική Καταστροφή, ἡ ὁποία λιγώτερο ἀπό ἕνα χρόνο πρίν ἐµπόδισε τούς πρόσφυγες στή Σµύρνη νά ἀνεβοῦν στά πλοῖα της καί τούς ἔρριξαν κυριολεκτικά στήν θάλασσα; Μιά χώρα, ἡ ὁποία ἦταν τό πλέον ἄθρησκο ἤ µᾶλλον καί ἀντίθρησκο κράτος τῆς Εὐρώπης; Προφανῶς εἶχαν ἄλλες προσδοκίες ἀπό τό Οἰκουµενικό Πατριαρχεῖο πέρα ἀπό τήν ὑπεράσπιση τῆς ἀληθοῦς Πίστεως!
Γιά πρώτη φορά στήν ἱστορία, ἐδῶ στήν Πατρίδα µας, τά ἐκκλησιαστικά δέν ἕπονται τῶν πολιτικῶν! Αὐτή ἡ ἀντίστροφη τάση ἐνισχύεται τά τελευταῖα χρόνια καί ἰδιαίτερα στίς µέρες µας. Τήν θέση τῆς Πνευµατικῆς ὑπεροχῆς καί αὐθεντίας τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου παίρνουν ἐκ νέου τά ὀθωµανικά φιρµάνια ἐξουσίας, ὑποκινούµενα καί ἐνισχυµένα ἀπό τό τόξο Ἀµερικῆς – Εὐρώπης – Βατικανοῦ. Ὑπάρχει ἡ προσπάθεια µέσῳ τῆς δηµιουργίας ἐκκλησιαστικῶν δεδοµένων νά ἐπιτευχθοῦν καί οἱ σχετικές γεωπολιτικές ἐξελίξεις µέ τήν διάσπαση τῶν τελευταίων ἰσχυρῶν κάστρων τῆς Ὀρθοδοξίας, διά τῆς δηµιουργίας µικρῶν ἀδυνάτων αὐτοκεφάλων ἐκκλησιῶν. Καί δέν διστ΄αζει τό Οἰκουµενικό Πατριαρχεῖο νά ἀποκαταστήση καθηρηµένους ἤ σχισµατικούς ἐπισκόπους γιά τήν ἐπίτευξη τῆς Νέας Τάξεως!
Ἔτσι προσπαθοῦν οἱ ἰσχυροί τῆς γῆς (εὐτυχῶς µόνο τῆς γῆς, ὄχι τοῦ Οὐρανοῦ) νά δηµιουργήσουν καί στήν Πατρίδα µας κατάλληλες προϋποθέσεις γιά τήν ἀποµάκρυνση τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας Του. Ἡ ἐξαίρεση τµηµάτων τῆς Πατρίδος µας ἀπό τήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, δηλ. τῆς Κρήτης, τῆς Δωδεκαννήσου καί τῶν Νέων Χωρῶν κατέστησε ἤδη τόν τίτλο τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν ὡς Πάσης Ἑλλάδος, ἀνυπόστατο καί γραφικό! Ἄν πράγµατι προχωρήση καί ἡ ἀναθεώρηση τοῦ Συντάγµατος µέ ἀπάλλειψι τοῦ τρόπου διοικήσεως τῆς κρατούσης Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας στό ἄρθρο 3 καί τῆς ἐπικλήσεως τῆς Ἁγίας Τριάδος στό Προοίµιο, τότε ἀνοίγει ὁ δρόµος γιά τήν ἐπανυπαγωγή τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας στό Οἰκουµενικό Πατριαρχεῖο καί τήν ἐπίτευξη τοῦ Δυτικοῦ ὁράµατος γιά τόν ἕνα συνοµιλητή, τόν Πάπα τῆς Ἀνατολῆς!
Ἄν συµβοῦν αὐτά, τότε δέν ἐγγυᾶται πλέον κανείς τήν ἐδαφική ἀκεραιότητα, οὔτε καί τό αὐτοδιακυβέρνητο τῆς χώρας µας, καί αὐτά ὡς πολιτικά ἐπακόλουθα τῶν Ἐκκλησιαστικῶν!
Ὁ Μακαριώτατος Ἀρχιεπίσκοπός µας κλείνει ἕνα πρόσφατο πόνηµά του –µέ τίτλο « Ἡ ἀπάντηση τῆς Ἐκκλησίας στά Μυθεύµατα τοῦ Ἀντικληρικαλιστικοῦ Λαϊκισµοῦ (Ἀθήνα 2016)»– µέ τίς φράσεις: «Στούς σηµερινούς δύσκολους καιρούς χρειαζόµαστε περισσότερη φρόνηση, σύνεση, περίσκεψη, µνήµη, ἑνότητα καί συνεργασία. Καί ὅλα αὐτά ἀπαιτοῦν Τόλµη καί Ἐλευθερία».
Ὅσο αἰχµαλωτίζεται κανείς στά δίχτυα τῆς ἐξουσίας καί ὅσο στηρίζεται στίς ψευτοδηλώσεις καί ψευτοϋποσχέσεις τῶν ὑποτεταγµένων στά «Κόµµατα» κυβερνήσεως καί ἀντιπολιτεύσεως, τόσο περιορίζεται ἡ Ἐλευθερία του. Δυστυχῶς καί ἡ Ἐκκλησιαστική Διοίκηση ἔχει ἐµπλακεῖ σ’ αὐτούς τούς σχεδόν ἀοράτους ἱστούς τῶν ἀραχνῶν τῶν σηµερινῶν κρατούντων.
Γι’ αὐτό εἶναι καιρός νά ἀντιδράσουµε ὅλοι ἐµεῖς µαζί, ἐµεῖς πού δέν κατέχουµε ἀξιώµατα καί θέσεις, κληρικοί καί λαϊκοί. Ἄν ἐµεῖς σταθοῦµε στό ὕψος µας, καί οἱ κατέχοντες θέσεις θά ἐνισχυθοῦν καί θά τολµοῦν. Δέν θά ἀφήσουµε κανέναν νά καταστήση καί νά καταντήση τήν Πατρίδα µας χωρίς Θεόν, διότι µιά τέτοια Πατρίδα δέν δικαιοῦται νά φέρη τό ὄνοµα «Ἑλλάδα»!
«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Τεῦχος 196, Δεκέμβριος 2018
Γίνετε συνοδοιπόροι μας στην γνώση και την ενημέρωση. Στείλτε στο [email protected] άρθρα, φωτογραφίες, βίντεο ή κάτι που πιστεύετε ότι αξίζει να μοιραστείτε τόσο με εμάς όσο και με τους αναγνώστες μας.
