Ἡ τέταρτη Οἰκουμενικὴ Σύνοδος, τὴν ὁποία σήμερα τιμᾶ ἡ Ἁγία μαςἘκκλησία, ἔλαβε χώρα στὴ Χαλκηδόνα, ἀπέναντι ἀπὸ τὴν πρωτεύουσα τῆς αὐτοκρατορίας μας Κωνσταντινούπολη, καὶ διεμόρφωσε ἔτι περισσότερο τὸχριστολογικὸ δόγμα, δηλαδὴ τὴν πίστη τῆς Ἐκκλησίας ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι ὁ δημιουργὸς τοῦ κόσμου, ὁ προαιώνιος Θεός.
Σὲ αὐτὴν κυριάρχησε ἡ θεολογία τοῦ ἁγίου Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας, μεγίστου θεολόγου καὶ ἁγίου πατρὸς τῆς Ἐκκλησίας, σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι ἕνα καὶ μοναδικὸ πρόσωπο μὲ δύο φύσεις, ὁλοκληρωμένος ὡςἄνθρωπος καὶ ὁλοκληρωμένος ὡς Θεός. Δὲν εἶναι οὔτε λίγο Θεός, οὔτε λίγοἄνθρωπος. Οἱ δύο φύσεις Του, ἡ θεϊκὴ καὶ ἡ ἀνθρώπινη, ἑνώθηκαν ἀσύγχυτα καὶἄτρεπτα, ἀσύγχυτα καὶ ἀδιαίρετα, στὸ πρόσωπό Του. Ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς δὲν εἶναι δηλαδὴ ἕνας ἄνθρωπος, στὸν ὁποῖο κατοίκησε ὁ Θεὸς Λόγος, οὔτε πάλι εἶναιἕνας ἄνθρωπος, τοῦ ὁποίου τὴν φύση ἀποῤῥόφησε ἡ θεότητά Του. Εἶναι τέλειοςὡς Θεός, δηλαδὴ ὁμοούσιος καὶ ἰσοδύναμος μὲ τὸν Πατέρα καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα,ὄχι κατώτερος ἢ ὑποδεέστερος τοῦ Θεοῦ ἢ δημιούργημά Του, εἶναι Θεὸςἀληθινός, γεννηθεὶς ἀπὸ ἀληθινὸ Θεὸ Πατέρα, καὶ τέλειος ὡς ἄνθρωπος, δηλαδὴὁμοούσιος μὲ ἐμᾶς, μὲ σῶμα καὶ ψυχή, ἀκέραιος καὶ πλήρης ὡς πρὸς τὰ ἰδιώματα καὶ τὰ χαρακτηριστικὰ τῆς ἀνθρώπινης οὐσίας, ἴδιος μὲ τὸν κάθε ἄνθρωποἐκτὸς ὅμως ἁμαρτίας. Αὐτὲς οἱ δύο φύσεις, οἱ δύο οὐσίες Του, ἡ θεϊκὴ καὶ ἡἀνθρώπινη, δὲν μπερδεύονται, δὲν συγχέονται, δὲν διαιροῦνται, δὲν διαχωρίζονται, γιατὶ ὁ Χριστὸς εἶναι ἕνας καὶ ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας. Τὸ ὅτιἔλαβε ἀνθρώπινο σῶμα καὶ ψυχὴ δὲν σημαίνει ὅτι ἦταν ὑπὸ τὸ κράτος τῆς φθορᾶς, γιατὶ ἑκουσίως ὑπέμεινε ὅ,τι ὑπέμεινε, τὸν θάνατο καὶ ὅλα τὰ ἀδιάβλητα πάθη, δηλαδὴ τὰ σωματικὰ παθήματα καὶ τὶς βιοτικὲς ἀνάγκες. Πείνασε,ἔκλαψε, κουράστηκε, αἱμάτωσε, πόνεσε, σταυρώθηκε, πέθανε, ἀναστήθηκε· κιὅλα αὐτὰ ἑκουσίως γιὰ τὴ δική μας σωτηρία. Δὲν ὑπῆρχε κἂν ἡ δυνατότητα τῆςἁμαρτίας στὸν Χριστό, δὲν μποροῦσε νὰ ἁμαρτήσῃ, διότι εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Θεός, ὁἴδιος ὁ Νομοθέτης, ἐντούτοις ὑποτάχθηκε στὸ μωσαϊκὸ νόμο καὶ περιετμήθη, ὡς καλὸς Ἰουδαῖος, ἐβαπτίσθη στὸν Ἰορδάνη ἀπὸ τὸν Τϊμιο Πρόδρομο γιὰ νὰὁλοκληρώσῃ «τὴν δικαιοσύνη», σύμφωνα πάλι μὲ τὸ δικό Του θεῖο θέλημα.
Ἡ τέταρτη Οἰκουμενικὴ Σύνοδος καταδίκασε τὸν αἱρετικὸ ἀρχιμανδρίτη Εὐτυχῆ, ὁ ὁποῖος, ἐπηρεασμένος ἀπὸ ἀντιλήψεις ποὺ καταδίκαζαν τὸ ἀνθρώπινο σῶμα, ἰσχυριζόταν πὼς ὅταν γίνεται λόγος γιὰ τὸν Χριστό, ἐννοεῖται ὁ Θεὸς χωρὶς ἀνθρώπινη φύση. Εἶχε προηγηθεῖ βεβαίως μία ἄλλη βλάσφημη αἵρεση, τοῦΠατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Νεστορίου, ὁ ὁποῖος διαιροῦσε τὸ πρόσωπο τοῦΧριστοῦ σὲ δύο μέρη, θεωρώντας ἐσφαλμένα ὅτι ἀποτελεῖται ἀπὸ δύο πρόσωπα, τὸν Θεὸ Λόγο καὶ τὸν ἄνθρωπο Ἰησοῦ. Στὴν προσπάθειά του νὰ ἀντιμετωπίσῃτὸν αἱρετικὸ Νεστόριο, ὁ ἴδιος ὁ Εὐτυχὴς ἔπεσε στὴν ἄλλη πλευρὰ τῆς αἵρεσης.Ἤθελε νὰ ἀποδείξῃ ὅτι ὁ Χριστὸς εἶναι ἕνας καὶ ὁ αὐτὸς καὶ ὑπὸ τὴν παρερμηνεία τῆς φράσης τοῦ ἁγίου Κυρίλλου «μία φύσις τοῦ Θεοῦ Λόγου σεσαρκωμένη», νόμιζε πὼς ὁ Χριστὸς ἔχει μία φύση, ἀδυνατώντας νὰ ἐννοήσῃ τὸν τρόπο τῆςὑποστατικῆς ἕνωσης τῶν δύο φύσεων.
Οἱ πατέρες τῆς Συνόδου καταδίκασαν τὸν Εὐτυχῆ καὶ ἐπικύρωσαν τὴν ἀπὸεἰκοσαετίας καταδίκη τοῦ Νεστορίου ἀπὸ τὴν τρίτη Οἰκουμενικὴ Σύνοδο. Μὲ τὴν θεολογία τοῦ Πατριάρχη Ἀλεξανδρείας Μεγάλου Κυρίλλου καὶ τὴν συμβολὴ τοῦπάπα τῆς Ῥώμης ἁγίου Λέοντος ἡ τέταρτη Οἰκουμενικὴ Σύνοδος διεφύλαξε τὸὀρθόδοξο δόγμα καὶ διαμόρφωσε τὶς προϋποθέσεις, ὥστε νὰ ἀντιμετωπιστοῦνἄλλες αἱρέσεις κατὰ τὴν ἕκτη Οἰκουμενικὴ Σύνοδο. Δυστυχῶς ἕνα τμῆμα τοῦχριστιανικοῦ κόσμου ἀποκόπηκε ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, μὴ ἀποδεχόμενο τὶςἀποφάσεις τῆς Συνόδου τῆς Χαλκηδόνος· εἶναι οἱ λεγόμενοι Μονοφυσίτες, χριστιανοὶ τῆς Αἰγύπτου, τῆς Ἀρμενίας, τῆς Συρίας καὶ τῆς Αἰθιοπίας.
Ἡ ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τηρεῖ ἀπαρέγκλιτα τὴν περὶ Θεοῦ ἀλήθεια καὶ δὲν τὴν διαπραγματεύεται, γιατὶ ἔχει ἄμεση σχέση μὲ τὴν σωτηρία τοῦ χριστιανοῦ. Ὅλοςὁ ἀγώνας τῶν ἁγίων πατέρων νὰ τὴν διαφυλάξουν ἀνόθευτη συνίστατο στὴνἀνάγκη νὰ διατηρηθῇ ἀκέραιη καὶ ἡ περὶ σωτηρίας ἀλήθεια. Ἡ λανθασμένη περὶ Θεοῦ πίστη ἀλληλεπιδρᾶ μὲ τὴν ἐσφαλμένη πορεία στὴ ζωή. Ὁ τρόπος ζωῆς καὶ τὸ ἀντικείμενο τῆς πίστεως καθορίζουν τὴν σωτηρία ἢ τὴν ἀπώλεια. Καὶ ἡἀσφαλὴς σωτηρία ὑπάρχει μόνον μέσα στὴν Ὀρθοδοξία, γιατὶ μόνον σὲ αὐτὴνὑπάρχει ὁ Σωτήρ, ἡ σαρκωμένη Ἀλήθεια, ὁ Θεάνθρωπος Χριστός. Μία διαστρεβλωμένη περὶ Σωτῆρος ἀντίληψη διαστρεβλώνει καὶ τοὺς περὶ σωτηρίας κανόνες. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ θεολογικὴ διαμάχη ποὺ διεξήγαν ἀνὰ τοὺς αἰῶνες οἱἅγιοι πατέρες δὲν ἦταν γιὰ ψιλὰ γράμματα, ἀλλὰ γιὰ ὑψηλὰ νοήματα καὶἀλήθειες ποὺ σώζουν αὐτοὺς ποὺ τὶς ἀποδέχονται.
Νὰ παραμείνουμε ἐντὸς τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀδελφοί μου. Νὰ μὴν προδώσουμε τὴν γλυκιὰ μητέρα μας, γιὰ τὴν ὁποία τόσο ἀγωνίστηκαν οἱ ἅγιοι πατέρες μας.
π. Στυλιανός Μακρής
Γίνετε συνοδοιπόροι μας στην γνώση και την ενημέρωση. Στείλτε στο [email protected] άρθρα, φωτογραφίες, βίντεο ή κάτι που πιστεύετε ότι αξίζει να μοιραστείτε τόσο με εμάς όσο και με τους αναγνώστες μας.
