Ἡ Σωτήριος Θυσία τοῦ Χριστοῦ

Καθώς πλησιάζουμε μέ γοργό ρυθμό πρός τίς ἅγιες ἡμέρες τοῦ Πάσχα, τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος τῶν Παθῶν τοῦ Κυρίου μας, θυμόμαστε ὅλο καί πιό ἔντονα τήν θυσία τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Τήν θυσία ὅπου ἄφησε τό ἅγιο Αἷμα Του νά ρεύσει ἀπό τοῦ ζωοποιοῦ Σταυροῦ γιά νά ξεπλύνει ὅλη ἐκείνη τήν βρωμιά πού εἶχε συσωρευτεῖ ἀπό τήν ἁμαρτία στόν κόσμο. Νά ξεπλύνει τόν καθένα μας γιά νά ἐμφανισθοῦμε καθαροί καί λελουσμένοι μπροστά στό φρικτό βῆμα του. Γι’ αὐτό καί ὁ Ἀπόστολος Παῦλος θά μᾶς πεῖ τήν Ε΄ Κυριακή ὅτι: «οὐδὲ δι’ αἵματος τράγων καὶ μόσχων, διὰ δὲ τοῦ ἰδίου αἵματος εἰσῆλθεν ἐφάπαξ εἰς τὰ ῞Αγια, αἰωνίαν λύτρωσιν εὑράμενος.

Εἰ γὰρ τὸ αἷμα ταύρων καὶ τράγων καὶ σποδὸς δαμάλεως ραντίζουσα τοὺς κεκοινωμένους ἁγιάζει πρὸς τὴν τῆς σαρκὸς καθαρότητα» (Πρός Ἑβραίους θ΄ 12-13).

Στήν Παλαιά Διαθήκη ἦταν σέ χρήση ἕνας συμβολισμός. Οἱ ἄνθρωποι πού ἔνιωθαν τό βάρος τῆς ἐνοχῆς νά τούς βασανίζει, ἔφερναν στό ναό ζῶα, ταύρους, τράγους, δαμάλια, καί ὁ Ἱερεύς τά ἔσφαζε στό θυσιαστήριο. Μετά ἔπαιρνε τό αἷμα τους καί ράντιζε αὐτούς πού ἔκαναν τήν θυσία. Τό ράντισμα αὐτό συμβόλιζε τήν ἐξιλέωση πού δέχονταν οἱ ἄνθρωποι μέ τήν θυσία πού τελοῦσαν.

Στήν Καινή Διαθήκη ἔχουμε μία ἄλλη θυσία τελείως διαφορετική ἀπό τήν πρώτη καί ὡς πρός τά ἐξωτερικά γνωρίσματα καί ὡς πρός τά ἀποτελέσματα. Ἡ παλαιά θυσία γινόταν μέ ἄλογα ζῶα. Τώρα σφάγιο εἶναι ὁ Θεάνθρωπος Χριστός. Τά ζῶα ἐκεῖνα ὁδηγοῦνταν στήν σφαγή χωρίς τήν θέλησή τους. Τώρα ἐδῶ ὁ Χριστός μας ἔγινε ἑκούσιο θύμα. Τό θέλησε νά θυσιασθεῖ γιά χάρη μας. Ἡ θυσία ἐκείνη ἦταν σύμβολο καί τύπος. Ἡ θυσία τούτη τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἀληθινή λύτρωση. Τό αἷμα αὐτό εἶναι ἀτίμητο. Τότε οἱ θύτες δηλαδή οἱ Ἱερεῖς, ἔπρεπε πρῶτα νά θυσιάζουν κάποιο ζῶο γιά τόν δικό τους ἐξιλασμό, γιατί ἦταν καί αὐτοί ἁμαρτωλοί. Τώρα ὁ θύτης εἶναι τό ἴδιο τό θύμα, ὁ αἰώνιος Ἀρχιερεύς Χριστός, πού δέν ἔχει ἀνάγκη νά ἐνδιαφερθεῖ γιά τίς ἁμαρτίες του ἐφ’ ὅσον εἶναι ἀναμάρτητος.

Ὅλα αὐτά τονίζουν τήν βαθειά διαφοροποίηση ἀνάμεσα στίς δύο μορφές θυσιῶν καί τήν μεγάλη ἀπόσταση πού τίς χωρίζει, ἐνῶ ταυτόχρονα προβάλλει τήν ὑπεροχή τῆς λογικῆς θυσίας τοῦ Χριστοῦ, πού ἔγινε μία φορά πάνω στό Γολγοθᾶ, καί ἔκτοτε εἶναι στήν διάθεσή μας τά ζωτικά γιά ὅλους μας ἀποτελέσματά της.

Ὅμως ἐμεῖς δέν φαίνεται νά ἔχουμε συνειδητοποιήσει ὅσο πρέπει τήν βαθύτερη οὐσία καί σημασία αὐτῆς τῆς θυσίας τοῦ Χριστοῦ. Συνηθισμένοι ἀπό ὅ, τι ἀπό τά σχολικά ἐγχειρίδια μάθαμε πάνω σ’ αὐτό τό θέμα, μένουμε ἀναπαυμένοι σέ μία χοντροειδή ἀντίληψη γύρω ἀπό τό θέμα αὐτό, ἐνῶ μπροστά μας ἀνοίγεται ἡ ἄβυσσος τῆς θείας ἀγάπης, πού ὑπῆρξε τό κίνητρο αὐτῆς τῆς θυσίας. Ἡ μεγάλη καί ἀνεπανάληπτη θυσία τοῦ Κυρίου μας ἔγινε στήν διάρκεια τοῦ Ἑβραϊκοῦ Πάσχα, πού συμβόλιζε τήν σωτηρία τοῦ Ἑβραϊκοῦ λαοῦ ἀπό τήν δουλεία τῶν Αἰγυπτίων μέ τήν διάβαση τῆς Ἐρυθρᾶς θαλάσσης. Αὐτό σήμαινε πώς ὁ Χριστός θυσιαζόμενος τό Πάσχα ἤθελε νά τονίσει ὅτι τόν θάνατό Του καί ὕστερα τήν Ἀνάστασή του τά ἔβλεπε σάν μία νέα ἔξοδο τῆς ἀνθρωπότητος ἀπό τήν δουλεία τῆς φθορᾶς καί μία διάβαση σωτηριώδη μέσα ἀπό τά ἔλη τῆς ἁμαρτίας. Ἡ θυσία τοῦ Κυρίου ὡς ἀμνοῦ ἀμώμου ἔγινε γιά νά συνιστᾶ μία διαρκῆ παρουσία τοῦ Χριστοῦ ἀνάμεσά μας μέχρις ὅτου ἔλθει ἡ Βασιλεία του καί ἐπικρατήσει σ’ ὅλο τόν κόσμο.

Εἴπαμε πώς ἡ θυσία ἦταν μοναδική καί ἀνεπανάληπτη. Ὡστόσο, ἐμεῖς ἔχουμε ἐντολή νά ἀναπαριστάνουμε αὐτή τήν θυσία κάθε φορά πού κάνουμε θεία Λειτουργία. Αὐτή ἡ ἀναπαράστασις ὅμως δέν ἔχει τήν ἔννοια μιᾶς ἁπλῆς ἀναμνήσεως, πού δέν εἶναι τίποτε περισσότερο ἀπό μία λειτουργία τῆς μνήμης. Ἔχει τήν ἔννοια πώς καλούμαστε νά ζήσουμε κάθε φορά καί πάλι τά γεγονότα ἐκείνης τῆς θυσίας καί νά βιώσουμε τήν παρουσία τοῦ Χριστοῦ. Αὐτή ἡ βίωση πάλι δέν ἔχει καμία σχέση μέ μία φανταστική ἤ μαγική συμμετοχή μας στό θάνατο τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι πραγματική συμμετοχή μας στό μυστήριο τῆς ἀγάπης του, συσσωμάτωσή μας στό σῶμα του, συμμόρφωσή μας μέ τήν μέλλουσα δόξα του καί δόξα μας.

Δέν ξέρω ἄν κάθε φορά πού κοινωνοῦμε ἀπό τό Ἅγιο Ποτήριο σκεπτόμαστε πώς ἔτσι μετέχουμε στό θάνατο καί στήν θυσία τοῦ Χριστοῦ, καί πώς ἡ συμμετοχή μας αὐτή γίνεται ὀντολογική καί ὄχι συμβολική αἰτία τῆς σωτηρία μας. Τώρα πιά ζοῦμε στήν περίοδο τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ κι ἔχουμε τό προνόμιο νά εἴμαστε παιδιά του. Ὡστόσο πολλοί ἀπό ἐμᾶς μένουν καί τώρα ἔξω ἀπό τίς εὐεργεσίες τῆς θυσίας τοῦ Χριστοῦ καί στεροῦνται τίς λυτρωτικές συνέπειές του. Γιά πολλούς ἡ θυσία τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἀπομίμηση δουλική παλαιῶν μοτίβων, πού σέ γενικές γραμμές συναντᾶμε σέ ὅλους πάνω-κάτω τούς λαούς. Δέν ἔχουμε ὅμως δίκιο. Ἡ θυσία τοῦ Χριστοῦ δέν εἶναι ἐπινόηση δική μας, οὔτε κάλυψη ψυχολογικῆς ἀνθρώπινης ἀνάγκης. Εἶναι πραγματικότητα μέ διαστάσεις οἰκουμενικές καί μέ συνέπειες ἀληθινά κοσμογονικές. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος στό ἀνάγνωσμα τῆς Κυριακῆς μᾶς βεβαίωσε ἀκριβῶς πῶς τό αἷμα τοῦ Χριστοῦ «καθαριεῖ τήν συνείδησιν ἡμῶν ἀπό νεκρῶν ἔργων». Ἡ φράση αὐτή, παρ’ ὅλη τήν λιτότητά της, ξεχύνει ὅλο τό μεγαλεῖο τῆς θυσίας τοῦ Κυρίου μας καί προδίδει τό βαθύτερο νόημά της γιά ὅλους μας.

 Μποροῦμε ἄραγε νά συμμετάσχουμε σ’ αὐτή τήν θυσία σάν εὐεργετούμενοι ; Μακάρι.