Ἡ ἀδιαφιλονίκητη κυριαρχία τοῦ Χριστοῦ πάνω στὶς δαιμονικὲς δυνάμεις

Ἡ διήγηση τῆς θαυματουργικῆς θεραπείας τοῦ ἐπιληπτικοῦ νέου ξαναδιαβάζεται μὲ περισσότερες λεπτομέρειες, ὅπως τὴν παρουσιάζει τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Μάρκου. Ἡ σημερινὴ περικοπὴ γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ διακηρύσσει ἐμφαντικὰ τὴν ἀδιαφιλονίκητη κυριαρχία τοῦ Χριστοῦ πάνω στὶς δαιμονικὲς δυνάμεις. Ἡ πίστη τοῦ ἀνθρώπου στὴν ὑπερδύναμη τοῦ Θεοῦ πραγματώνει τὸ θαῦμα τῆς ἀπελευθέρωσής του ἀπὸ τὶς καταστροφικὲς συνέπειες τῆς μανίας τοῦ διαβόλου.

Ὁ Χριστὸς δὲν συνάντησε πρώτη φορὰ τὸν διάβολο κατὰ τὶς θεραπεῖες τῶν δαιμονισμένων ἢ τῶν ψυχασθενῶν, οἱ ὁποῖοι, σύμφωνα μὲ τὶς ἀντιλήψεις ἐκείνης τῆς ἐποχῆς, ἦταν ἐπηρεασμένοι ἀπὸ τὴν δύναμη τοῦ διαβόλου. Βέβαια, δὲν πρέπει νὰ ξεχνᾶμε ὅτι, σύμφωνα μὲ τὴν θεολογικὴ προσέγγιση, ἡ ὁποία ἀσφαλῶς δὲν ἑρμηνεύει καὶ δὲν ἀναλύει τὴν βιολογικὴ καὶ ἰατρικὴ ἄποψη, κάθε μορφὴ ἀρρώστιας εἶναι συνέπεια τῆς πτώσης, τῆς ἁμαρτίας καὶ τῆς φθορᾶς τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ Χριστός, λοιπόν, ἦρθε νὰ λύσει τὰ ἔργα τοῦ διαβόλου. Πρὶν ἀρχίσει τὸ λυτρωτικό Του ἔργο, πῆγε στὴν ἔρημο ὅπου ἔμεινε «ἐν νηστείᾳ καὶ προσευχῇ» σαράντα ἡμέρες καὶ νύχτες. Ἡ ἔρημος εἷναι ὁ τύπος καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ κόσμου ποὺ ἀρνεῖται τὸν Θεό καὶ ὑποτάσσεται στὸν «κοσμοκράτορα τοῦ σκότους», στὸν «ἄρχοντα τοῦ αἰῶνος τούτου». Οἱ χαρακτηριστικοὶ αὐτοὶ ὅροι δὲν δηλώνουν, βέβαια, τὴν ἐπικράτηση τοῦ διαβόλου ἐπὶ τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ τὴν παγίδευση καὶ τὴν θεληματικὴ παράδοση τοῦ κόσμου στὰ τεχνάσματά του. Τὸ πιὸ τρομακτικὸ ἔργο τοῦ διαβόλου εἶναι ἡ ἐρήμωση τῆς ψυχῆς καὶ τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτὸς εἶναι ἡ αἰτία τῆς πνευματικῆς νέκρωσης τοῦ κόσμου. Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς γράφει ὅτι «ὁ Θεὸς δὲν ὁδηγεῖ στὴν ἔρημο τὸν λαό Του, τὸν Υἱό Του καί, ἀργότερα, τοὺς ἀναχωρητὲς καὶ τοὺς ἐρημίτες, γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὸν κόσμο, ἀλλὰ, ἀντίθετα, γιὰ νὰ τὸν πλήξουν στὴν καρδιά του καὶ νὰ διακηρύξουν ἐκεῖ, στὸν πιὸ σκληρὸ τόπο τὴν νίκη καὶ τὰ δικαιώματα τοῦ Θεοῦ». Τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ Χριστὸς συναντᾷ στὴν ἔρημο τὸν διάβολο καὶ δίνει ἐκεῖ τὴν πρώτη καὶ καθοριστικὴ μάχη μαζί του ἀποδεικνύει μὲ τὸν πλέον κατηγορηματικὸ τρόπο τὴν προσωπικὴ ὕπαρξη τοῦ διαβόλου. Μιὰ ἀόρατη πνευματικὴ ὕπαρξη καὶ αὐτοσυνείδηση καὶ δική της ἐλεύθερη θέληση. Ἐπάνω σ’ αὐτὴν τὴν ἀλήθεια τὸ κακὸ βρίσκει τὴν μεταφυσική του αἰτία, ὄχι σὰν ἀφηρημένη πραγματικότητα ποὺ ὑπάρχει ἀπὸ μόνη της, ἀλλὰ σὰν ἀποτέλεσμα καὶ τραγικὴ συνέπεια τῆς δαιμονικῆς ἐπιρροῆς ποὺ παρασύρει τὴν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου καὶ βαραίνει δυσβάστακτα τὴν εὐθύνη του. Ὁ διάβολος, ἂν καὶ δημιουργήθηκε ἀπὸ τὸν Θεό, στράφηκε ἐναντίον τοῦ Ἴδιου καὶ τῶν δημιουργημάτων Του καὶ ἀπὸ τότε ἀντιστρατεύεται τὸ θέλημά Του. Ἐδῶ ἀκριβῶς οἱ πατέρες τῆς Ἐκκλησίας «ψηλαφίζουν» τό ἀνεξήγητο μυστήριο τῆς ἀνομίας. Οἱ δαιμονικὲς δυνάμεις, ἂν καὶ ἀναγνωρίζουν τὴν κυριαρχικὴ παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ, μισοῦν, φθονοῦν καὶ πολεμοῦν τὴν δύναμη τῆς ἀγάπης Του. Στὸ πρόσωπο τοῦ ἐπιληπτικοῦ νέου βλέπουμε τὴν φρίκη τῆς μανίας τοῦ διαβόλου, ἡ ὁποία ὁδηγεῖ στὴν ἀνθρώπινη συμφορὰ καὶ ἀπόγνωση, στὸ ἀδιέξοδο καὶ τὴν διάλυση.

Μὲ τὴν παράδοξη εἰκόνα ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ Χριστὸς γιὰ τὴν πίστη, θέλει νὰ ἐμπνεύσει τὴν ἐμπιστοσύνη μας στὴν ὑπερδύναμη τοῦ Θεοῦ «Σᾶς βεβαιώνω πὼς, ἂν ἔχετε πίστη, ἔστω καὶ σὰν κόκκο σιναπιοῦ, θὰ λέτε σ’ αὐτὸ τὸ βουνὸ πήγαινε ἀπὸ ἐδῶ ἐκεῖ, καὶ θὰ πηγαίνει καὶ κανένα πράγμα δὲν θὰ εἶναι ἐμπόδιο γιὰ ἐσὰς» ( Ματθ. 17, 20). Μόνο ὅποιος πιστεύει στὸν σταυρωμένο καὶ ἀναστημένο Χριστό, στὸ λυτρωτικὸ ἔργο Του καὶ τὴν συνέχειά Του, ποὺ εἶναι ἡ Ἐκκλησία, βλέπει καὶ βιώνει τὸ θαῦμα τῆς δύναμης τῆς ἀγάπης Του. Ὁ ἄνθρωπος ποὺ ἐντάσσεται στὸ Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας γεύεται τὶς ἐνέργειες τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, θεραπεύεται ἡ ἀρρώστια τῆς φύσης του καί, ἔτσι, ὁ κόσμος ἀνανεώνεται.

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ἡ θεία χάρη πλεονάζουσα μᾶς ἀναδεικνύει δυνατοὺς καὶ ἀπαλλαγμένους ἀπὸ τὶς δαιμονικὲς δυνάμεις, οἱ ὁποῖες μὲ πολλὲς μορφὲς καὶ σχήματα μᾶς καταδυναστεύουν μέσα ἀπὸ τὶς ἀδυναμίες καὶ τὰ πάθη μας. Μόνο μὲ τὴν πίστη καὶ τὴν προσευχὴ μποροῦμε νὰ ἀγκαλιάζουμε τὸν χαλασμένο ἀπὸ τὴν ἁμαρτία κόσμο καὶ ἑαυτό μας καὶ νά τὸν μεταμορφώνουμε μέσα ἀπὸ τὴν καθημερινή μας πάλη σὲ καινὴ κτίση, σὲ νέα πραγματικότητα. Μᾶς τό ἐγγυᾶται ὁ Χριστός καί ἡ Ἐκκλησία Του. Ἀμήν.

Ἀρχιμ. Νικάνωρ Καραγιάννης