Αγαπητοί μου Πατέρες,
«Ο Υιός και Λόγος του Θεού, αν και απαθής, έγινε άνθρωπος, χωρίς να μεταβληθεί καθόλου η θεία φύση Του. Αλλά τι να πω και τι να διηγηθώ; Ξυλουργό και φάτνη βλέπω, και βρέφος, και σπάργανα, και τοκετό παρθένου η οποία στερείται όλα τα απαραίτητα, όλα να κυριαρχούνται από φτώχεια, όλα να είναι γεμάτα ανέχεια. Είδες πλούτο μέσα σε τόση πολλή φτώχεια; Πως, ενώ είναι πλούσιος, επτώχευσε για μας; Πως χωρίς κρεβάτι, χωρίς στρώμα, είχε ριχθεί σε γυμνή ξηρή φάτνη; Ω πτωχεία, πηγή πλούτου! ω πλούτε αμέτρητε που φέρει κάλυμμα φτώχειας! Κείτεται μέσα σε φάτνη και την οικουμένη συγκλονίζει· είναι τυλιγμένος με σπάργανα και της αμαρτίας διαρρυγνύει τα δεσμά· πριν ακόμη αρθρώσει τις πρώτες λέξεις, και τους μάγους δίδαξε και τους παρακίνησε προς επιστροφή (προς τον αληθινό Θεό)».1
Με αυτούς τους λόγους, σεβαστοί και αγαπητοί μου πατέρες, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, μας δίδει το νόημα της μεγάλης γιορτής των Χριστουγέννων.
Είναι γεμάτη χαρά αυτή η γιορτή, αφού μας δίδει την δυνατότητα της ενώσεως και της κοινωνίας μας με τον Σαρκωμένο Λόγο του Θεού διά των Ιερών Μυστηρίων, ιδιαιτέρως δε διά του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας.
Είναι αυτή η γιορτή γεμάτη ελπίδα, αφού γεννιέται η μοναδική ελπίδα του κόσμου, που είναι ο Χριστός. Ελπίδα για τον κατατρεγμένο, για τον αμαρτωλό, για τον ασθενή, για τον αδύνατο, για τον πονεμένο, για κάθε άνθρωπο που βρίσκεται σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης.
Και αυτήν την χαρά και την ελπίδα, που πρέπει προηγουμένως να την έχουμε κάνει βίωμά μας, καλούμαστε να την μεταδώσουμε και στο ποίμνιό μας, αυτό το οποίο μας εμπιστεύθηκε ο Θεός διά του Μυστηρίου της Ιερωσύνης. Μόνο διά του Χριστού και του μυστικού Του σώματος, που είναι η Εκκλησία μας, μπορεί ο άνθρωπος να ξεπεράσει τα οποιαδήποτε προβλήματα και να νοιώσει μέσα του ζωντανή την παρουσία του Θεού.
Και επειδή, στις μέρες μας πνέει ένας λίβας δυτικός, που αυτήν την γιορτή, όπως και όλες τις υπόλοιπες, την καλύπτει με τον μανδύα του εμπορίου, χάνοντας, έτσι (αυτή η γιορτή-ορόσημο στην ζωή του καθενός μας) την πνευματική της σημασία·
Επειδή, κάποιοι, για να μην ενοχλούνται οι αλλόθρησκοι, απαγορεύουν στον εορταστικό διάκοσμο αυτών των ημερών όλες εκείνες τις εικόνες που παραπέμπουν κατευθείαν στην Γέννηση του Χριστού (φάτνη, ποιμένες, αγγέλους, μάγους, κυρίως όμως το πρόσωπο του Χριστού και της Υπεραγίας Θεοτόκου)·
Επειδή, κάποιοι καθιερώνουν άλλες γιορτές, ακόμη και για εμπορεύσιμα αγαθά σαν να πρόκειται περί του Θεού και όχι ως δώρα του Θεού, καθώς και άλλες «πα κόσμιες» ημέρες·
Καλούμαστε να προσφέρουμε στον λαό μας την γνήσια Παράδοσή μας, αυτήν με την οποία έζησε το Γένος μας και οι πρόγονοί μας, γιορτάζοντας, όπως μας παρέδωσαν οι θεοφόροι Πατέρες της Εκκλησίας, τα δεσποτικά και θεομητορικά γεγονότα που έχουν άμεση σχέση με την σωτηρία μας και τιμώντας τις εορτές των Αγίων μας.
Καλούμαστε να μιλήσουμε στους Ενορίτες μας για την προετοιμασία της εορτής και να τους προτρέψουμε στην νηστεία, στην προσευχή και στην συμμετοχή στην λατρεία της Εκκλησίας. Κάποτε οι Ποιμένες, οι απλοί αλλά Άγιοι, λειτουργούσαν 40 μέρες συνεχώς και μάλιστα πρωί πρωί και σχεδόν όλο το χωριό ζούσε το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Σήμερα τα πράγματα δυστυχώς άλλαξαν. Γι΄ αυτό και η ευθύνη μας είναι μεγάλη.
Καλούμαστε να προτρέψουμε τον λαό μας να χρησιμοποιήσει τα πατροπαράδοτα και αγιασμένα ήθη και έθιμα, που μας ζωντανεύουν το Μυστήριο της ενανθρωπήσεως και μας καλούν να ποθήσουμε την τροφήν του παντός κόσμου, που είναι το Βρέφος της Βηθλεέμ.
Πατέρες μου, βοηθείστε τον λαό μας, σ΄ αυτή την δραματική στιγμή της πατρίδας και της ιστορίας μας. Βοηθείστε τον να ζήσει αληθινά Χριστούγεννα.
Μαζί με τα παραπάνω σας προτρέπω ως συμπρεσβύτερος αδελφός σας και τα κάτωθι:
1. Για να γιορτάσουμε αληθινά Χριστούγεννα θα πρέπει να καθαρθούμε πνευματικά, ψυχικά, να πλυθούμε μέσα στο Μυστήριο της Εξομολογήσεως. “Καθαρτέον πρώτον και είτα τω καθαρώ προσομιλητέον”. Μετάνοια ειλικρινής ενώπιον του πνευματικού πατρός, που είναι ένας Κληρικός και ποτέ ένας λαϊκός ή μία εικόνα, όπως κάνουν πολλοί και συμβουλεύουν ανάλογα και τους Χριστιανούς μας. Στον Επίσκοπο εδόθη η χάρη “του δεσμείν τε και λύειν τα των ανθρώπων πταίσματα” και ο Επίσκοπος εν συνεχεία δίδει αυτήν την άδεια ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΑ στους Πρεσβυτέρους της Εκκλησίας.
Και στο Μυστήριο της Εξομολογήσεως πρωτοστατούν και προσέρχονται με ταπείνωση πρώτοι οι Κληρικοί. Πως αλλιώς πλησιάζουμε την Αγία Τράπεζα; Πως πιάνουμε το πανακήρατο Σώμα του Χριστού; Πως κοινωνούμε των Αχράντων Μυστηρίων; Σας παρακαλώ, τα φετινά Χριστούγεννα να σημάνουν συναγερμό πνευματικής καθάρσεως. Να εξομολογηθούμε όλοι, να πάρουμε την άφεση των αμαρτιών μας, να φιλοξενήσουμε στον χώρο της καρδιάς μας τον νεογέννητο Κύριο.
2. Μόλις εμείς πετύχουμε την κάθαρση της καρδιάς, να ετοιμάσουμε εν συνεχεία και το ποίμνιό μας. Να προτρέψουμε τους Χριστιανούς μας να εξομολογηθούν, να καθαρθούν και εν συνεχεία να κοινωνήσουν των Αχράντων Μυστηρίων. Έχουμε ευθύνη γι’ αυτό, και θα δώσουμε φρικτό λόγο στον Θεό για την ραθυμία που δείξαμε ως προς την πνευματική κατάσταση, την τροφοδοσία και την αναγέννηση του ποιμνίου μας.
Κατά την συγκεκριμένη ημέρα επισκέψεως του Πνευματικού, για την οποία πρέπει να είναι καλά ενημερωμένος ο λαός του Θεού, πρέπει και εσείς να είστε παρόντες στον Ναό με την κατάλληλη θέρμανση, και γενικά να φροντίσετε ως υπεύθυνος Εφημέριος για την απρόσκοπτη εξομολόγηση του ποιμνίου σας. Η αδιαφορία αποτελεί μέγιστο αμάρτημα με φοβερές συνέπειες. . . . .
3. Θα κληθούμε τις ημέρες αυτές, όπως και πάντοτε, να δώσουμε εξετάσεις στην εντολή της αγάπης. Οι αδελφοί μας που υποφέρουν χρειάζονται την βοήθειά μας. Γι’ αυτό λειτουργούν και υπάρχουν τα Φιλόπτωχα Ενοριακά Ταμεία και το Γενικό Φιλόπτωχο της Ιεράς Μητροπόλεως, για να ανακουφίζουν τον ανθρώπινο πόνο. Παρακαλείσθε θερμά να συμπαρασταθείτε με όλες τις δυνάμεις σας στους αδελφούς του Χριστού. Εάν δεν επαρκούν τα έσοδα του Ενοριακού Ταμείου ή δεν υπάρχει Φιλόπτωχο Ταμείο, απευθυνθείτε στην Ιερά Μητρόπολη. Βοηθείστε τους αδελφούς μας να κάνουν και αυτοί Χριστούγεννα. Δεν πρέπει να υπάρχει Χριστιανός στην Ενορία μας, που να στερηθεί ένα πιάτο φαγητό αυτήν την ημέρα.
4. Στον τομέα των Ιερών Ακολουθιών θα πρέπει να δείξουμε ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Να κάνουμε, δηλαδή, όλες τις Ιερές Ακολουθίες, όπως αυτές προβλέπονται από το Τυπικό της Εκκλησίας, με ιδιαίτερο ζήλο, με ιδιαίτερη αγάπη, “ζέον τω πνεύματι, τω Κυρίω δουλεύοντες”, κατά την έκφραση του Αποστόλου Παύλου. Να καλύψουμε και να ικανοποιήσουμε τις λατρευτικές ανάγκες του ποιμνίου μας. Να ενδιαφερθούμε να τελέσουμε την Θεία Λειτουργία στις Ενορίες που δεν έχουν Ιερέα, καθώς και άλλες Ιερές Ακολουθίες. Μην ξεχνάμε ότι είμαστε στρατιώτες του Χριστού, όπλο μας η προσευχή, οι Ιερές Ακολουθίες. Με αυτές κατεβάζουμε τον Θεό στην γη και ανεβάζουμε τον άνθρωπο στον Ουρανό.
Παρακαλώ προς τούτο θερμά· να μην παραλείψουμε ούτε μία Ακολουθία τις άγιες αυτές ημέρες, ακολουθώντας το Τυπικό της Εκκλησίας μας και, κυρίως, τις οδηγίες που σας έχουν δοθεί από την Ιερά Μητρόπολη για το Ιερό Δωδεκαήμερο.
5. Προκειμένου να προετοιμάσουμε κατάλληλα τον λαό μας προς υποδοχή για το μεγάλο γεγονός της ενανθρωπήσεως του Κυρίου μας, θα πρέπει να κάνουμε όλοι ανεξαιρέτως, και προς τούτο εντέλλεσθε, το ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΕΥΧΕΛΑΙΟΥ στους Ναούς μας τις παραμονές της μεγάλης εορτής (19,20,21,22 Δεκεμβρίου) προσκαλώντας προς τούτο και άλλους γείτονες Εφημερίους.
6. Καθαριότητα Ιερού Ναού, Ιερού Βήματος (Αγίας Τραπέζης, Ιερών Σκευών). Όπως, αγαπητοί μου πατέρες, θα προετοιμάσουμε το σπίτι μας για τις εορτές του Δωδεκαημέρου, κατά παρόμοιο τρόπο και μάλιστα με περισσότερη σπουδή, θα πρέπει να προετοιμάσουμε και τον Οίκο του Κυρίου. Συνεργοί και βοηθοί μας τα ευλαβή πρόσωπα της Ενορίας μας, γυναίκες και άνδρες, ενώ για το Ιερό Βήμα εμείς οι ίδιοι με ιδιαίτερη επιμέλεια, με φόβο Θεού. Είναι απαράδεκτο να υπάρχουν Ναοί απεριποίητοι, Ιερό Βήμα – Αγία Τράπεζα – Ιερά Σκεύη σε ακαταστασία. ΠΡΟΣΟΧΗ: Παρακαλείσθε, αλλά και εντέλλεσθε προς τούτο. Θα επιθεωρήσω προσωπικά, όπου μπορώ, για να διαπιστώσω την καθαριότητα του κάθε Ιερού Ναού.
7. Να προσέξουμε και την καθαριότητα των αμφίων μας. Μία καθαρή ή και καινούργια ακόμη στολή, εάν έχει φθαρεί η προηγούμενη, μας προετοιμάζει κατάλληλα να σταθούμε όπως πρέπει στο Ιερό Θυσιαστήριο. Την ταπείνωσή μας δεν θα την δείξουμε με τα λερωμένα και τα φθαρμένα άμφια, αλλά με το ήθος και την συμπεριφορά μας. Προσοχή, ακόμη, και στην ενδυμασία μας, για να μην προκαλούμε τα ειρωνικά σχόλια αρκετών ανθρώπων, αλλά να οικοδομούμε τις συνειδήσεις τους.
8. Παρακαλώ θερμά για την δραστηριοποίηση όλων σας στον ΕΡΑΝΟ της ΑΓΑΠΗΣ. Θα πρέπει να δώσουμε όλοι μας το παρόν προσφέροντας αγάπη και στοργή στους αδελφούς μας Χριστιανούς.
9. Άφησα τελευταίο το πιο σπουδαίο και το πιο σημαντικό. Όπως ανέφερα και παραπάνω η πατρίδα μας βιώνει μία αληθινή τραγωδία και ο πονεμένος λαός μας ζεί κάτω από δύσκολες συνθήκες αντιμετωπίζοντας καθημερινά πληθώρα προβλημάτων. Τώρα, πατέρες μου, δίνουμε εξετάσεις! Γι’ αυτό σας προτρέπω και πάλι πατρικά:
Α. Παρηγορείτε τον λαό μας.
Β. Ενισχείστε αυτούς που βρίσκονται σε απόγνωση και απελπισία.
Γ. Προσφέρετε την χάρη και την ευλογία του Θεού στον καθένα που σας ζητά βοήθεια.
Δ. Βρείτε αυτούς που έχουν ανάγκη και προσφέρετέ τους τα απαραίτητα, είτε από το Ενοριακό σας Φιλόπτωχο Ταμείο, είτε ενημερώνοντας την σχετικώς Ιερά Μητρόπολη.
Ε. Προσευχηθείτε γι’ αυτούς τους ανθρώπους.
ΣΤ. Πυκνώστε τις Ιερές Ακολουθίες (Θείες Λειτουργίες, Αγρυπνίες, Εσπερινούς, Αγιασμούς, Ευχέλαια, κ.α.), ζητώντας μ΄ αυτόν τον τρόπο το έλεος του Θεού.
Όλα αυτά, αγαπητοί πατέρες, τα καταθέτω με εμπιστοσύνη στην δική σας αγάπη ως Επίσκοπος και πνευματικός σας πατέρας, αναμένοντας την δική σας ανταπόκριση.
Σας εύχομαι να έχετε την ευλογία του Θεού στην ζωή σας, στην οικογένειά σας, στην Ενορία σας και με υγεία και πνευματική προκοπή να γιορτάσουμε το μεγάλο και υπερφυές γεγονός της Θείας Επιφανείας.
Με πατρικές ευχές
Ο Ε Π Ι Σ Κ Ο Π Ο Σ Σ Α Σ
Ο ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ